O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Favqulodda rejim
- favqulodda vaziyatlar yuzaga kelganda va 
favqulodda vaziyatlar davrida. 
Fuqaro muhofazasi
– harbiy harakatlar olib borish paytida yoki 
shu harakatlar oqibatida yuzaga keladigan xavflardan aholini, hududlarni, 
moddiy 
va 
madaniy 
boyliklarni 
muhofaza 
qilish 
maqsadida 
o‗tkaziladigan tadbirlarning davlat tizimi. 
Hayotiy faoliyat
– inson faoliyatining barcha shakl va turlari 
majmui. 
Xavfsizlik
– shaxs, jamiyat va davlatning hayotiy muhim 
manfaatlarini ichki va tashqi tahdidlar hamda xavf-xatarlardan 
muhofazalanganlik holati. 
Xavf-xatar
— odamlar hayoti va sog‗lig‗iga, hayot faoliyatiga 
taxdid, moddiy va atrof-muhitga yetkazilishi mumkin bo‗lgan zarar.
Xavflar tahlili
– xavfning amalga oshishiga olib keladigan noxush 
hodisalarni aniqlash, ularning yuzaga kelish va rivojlanish mexanizmini 
tahlil qilish, shuningdek shikastlovchi ta‘sir ko‗rsata oladigan ixtiyoriy 
xodisaning ko‗lami, kattaligi va ehtimolligini baholash. 
Xavfli omillar 
- muayyan bir sharoitda inson sog‗ligiga zarar 
keltirishi yoki organizmni halokatga olib kelishi mumkin bo‗lgan 
omillar. 
Xavfsizlik texnikasi
– ishlayotganlarga zararli va xavfli 
omillarning ta‘sirini ma‘lum ehtimollik bilan oldindan bartaraf etuvchi 
tashkiliy chora-tadbirlar va texnika vositalari tizimi. 
Halokat
– o‗zidan so‗ng qurbonlarni, kattagina moddiy zarar va 
boshqa og‗ir oqibatlarni olib kelgan yirik avariya, ofat, hodisa. 
Sunami
- asosan suv osti silkinishlari vaqtida dengiz tubi katta 
maydonlarining pastga yoki yuqoriga siljishi natijasida yuzaga keladigan, 
dengiz to‗lqinidan iborat xavfli tabiiy hodisa. 
Evakuatsiya 
- bu tabiiy va texnogen xususiyatli favqulodda vaziyat 
yuz bergan yoki favqulodda vaziyat yuzaga kelish ehtimoli bo‗lgan 
hududlardan aholini tashkiliy tarzda transportda yoki piyoda olib chiqish 
hamda uni vaqtincha joylashtirish tadbirlari majmuidir. 
Ekologik ofat
– tuproq, atmosfera va gidrosfera holatining 
o‗zgarishi oqibatida kelib chiquvchi va odamlar sog‗lig‗iga, ularning 
ma‘naviy sohasiga, yashash muhitiga, iqtisodiyotga va genofondga 
salbiy ta‘sir ko‗rsatuvchi juda katta ko‗lamdagi favqulodda hodisa.