O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti

6.4 Muhandislik holatini baholash 
Muhandislik holati deganda - tabiiy ofatlar, avariya va fojealar 
oqibatida kuzatiladigan hamda yadroviy aslahalar va boshqa zamonaviy 
qurollarning birlamchi va ikkilamchi shikastlovchi omillari natijasida 
inshootlarni, qurilmalami, jihozlarni, kommunal-energetik tizimlami, 
transport va aloqa vositalarini, ko'priklarm, suv hovuzlari va 
to'g'onlami, aerodromlami va boshqa obyektlami buzilishi hamda 
iqtisodiyot tarmoqlanning barqaror Ishlashi va aholining turmush tarzini 
izdan chiqishl tushuniladi. 
Muhandislik holatini baqolashda quyidagi ko'rsatkichlar aniqlanadi 
•
Obyektni shikastlanish darajalari va haimini aniqlash (bunda 
inshootlar, qurilmalar va kommunal-energetik tlzimlarning buzilish 
darajalari, 
jumladan 
ishchi 
xizmatchilami 
saqlovchi 
himoya 
inshootlarini; talafotlangan hududlaming o'lchamini•, muhandislik 
ishlarining hajmi va murakkabligini•, QBTI ishlarini amalga oshlrish 
imkoniyatlan va boshqalarni aniqlash ko'zda tutiladi). 
•
inshootlaming umumiy holatdagi hamda uning alohida 
tarkibiy qisrmlarining barqarorligim aniqlash va ularni Insonning 
hayotiy faoliyatiga ta'siri; 
•
inshootlarmng umumiy holatdagi hamda uning alohida 
tarkibiy qismlarining barqarorligiga ta'sir etuvchi omillar to'g'risida 
xulosalar, barqarorlikni oshlrish bo 
b 
vicha tavsiyalar hamda QBTI ni va 
ishlab chiqarishni qayta tiklash bo'yicha tavsivalar. 
Muhandislik 
holatini 
baqolashda 
bashorat 
ma'lumotlari 
muhandislik razvedka ma'lumotlari bilan birgalikda olib boriladi. 
Muhandislik holatini baqolashda boshlang'ich ma'lumotlar 
quyidagilardan iborat: 
•
kuzatilishi mumkln boflgan tabiiy ofatlar, avariya va fojealar 
xususidagi ma'lumotlar: 
•
dushman haqida va ularmng qo•llashi mumkin bo'lgan qrg'in 
qurollari hamda boshqa zamonaviy ta'sir vositalari xususida; 
•
qurollar va talafot keltiruvchi vositalaming birlamchi va 
ikkilamchi ta'sir omillari hamda ishchi xizmatchilaming himoya 
inshootlarini 
xarakteristikalari, 
obyektni 
muhandislik-texnik 
komplekslari va boshqalar. 

---

343 
Mavzuni o'zlashtirish uchun zarur bo'lgan tayanch so'z va 
iboralar 
l. 
Iqtisodiyot 
tarmoqlarining 
barqarorligi; 
2 
Inshootlaming barqarorligini oshirish•, 
3 Texnologik jihozlar barqarorligini oshirish•, 
4. Tarmoqlaming barqarorligini oshirish