O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samdu oʻzbekiston-finlandiya pedagogika instituti

Topshiriq. Quyidagi matnlarni o‘qing va fizikaga oid bo‘lgan atamalar lug‘atini tuzing.

Mexanika

Jismlarning yoki jism qismlarining bir-biriga nisbatan vaziyatning o‘zgarishiga mexanik harakat deyiladi.
Fizikaning mexanik harakat qonunlari, hamda bu harakatni vujudga keltiruvchi va o‘zgartiruvchi sabablarini o‘rganuvchi bo‘limiga mexanika deyiladi.
Mexanika – o‘rganilayotgan jismlarning o‘lchamlari va tezliklariga qarab klassik, relyativistik va kvant mexanikalariga ajratiladi.

Klassik mexanika

Tezliklari yorug‘likning bo‘shliqdagi tezligidan juda kichik bo‘lgan makrojismlarning harakat qonunlarini o‘rganadi. Klassik mexanikaning asosiy qonunlari italiyalik fizik va astronom G.Galiley tomonidan aniqlangan bo‘lib, ingliz olimi I. Nyuton tomonidan mukammal tavsiflangandir.

Relyativistik mexanika

Yorug‘likning bo‘shliqdagi tezligiga yaqin bo‘lgan tezliklar bilan harakatlanuvchi jismlarning harakat qonunlarini o‘rganadi. Relyativistik mexanika A. Eynshteynning maxsus nisbiylik nazariyasi asosida yaratilgan mexanikadir.

Kvant mexanikasi

Kvant mexanikasida mikrojismlarning (atomlar va elementar zarralarning) harakat qonunlari o‘rganiladi.
Mexanika uch qismga bo‘linadi: 1. Kinematika. 2. Dinamika. 3. Statika.
Kinematika – jismlarning harakat qonunlarini bu harakatni vujudga keltiruvchi sabablarni e’tiborga olmay o‘rganadi.
Dinamika – jismlarning harakat qonunlarini bu harakatni vujudga keltiruvchi va o‘zgartiruvchi sabablar bilan birgalikda o‘rganadi.
Statika – jismlar sistemasining muvozanat qonunlarini o‘rganadi va fizikada dinamika qonunlari bilan birgalikda ko‘riladi.


Topshiriq. Quyidagi matnni o‘qing va biologiyaga oid bo‘lgan terminlar lug‘atini tuzing.

HAVONI TOZALOVCHI GULLAR

Turli xil maishiy texnika, plastik mebellar, linoleum, panellar, bo‘yoqlar, kir yuvish kukunlari va yuvish vositalari kvartira va ofislardagi havoni benzol, fenol, formaldegid, karbonat angidrid gazi, azot oksidlari va ammiak bilan zaharlaydi. Bugun biz kvartira va ofislarda ekologik vaziyatni yaxshilashga yordam beruvchi xona gullari bilan tanishamiz.