O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi samarqand davlat universiteti yuridik fakulteti kafedra

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA
O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
YURIDIK FAKULTETI
Kafedra: Falsafa va milliy g’oya
Fan: Geosiyosat asoslari


KURS ISHI


MAVZU: Spikmen ta'limoti va unda davlat qudratini aniqlab beruvchi omillar
Bajardi:
Tekshirdi: A.Samadov

Samarqand 2021

MUNDARIJA

KIRISH………………………………………………………………………….3

1. 
   Bob.N.Spikmen AQSH klassik geosiyosatining yaratuvchisi sifatida .......4
   

1. 
   Spikmen geosiyosiy g’oyalari…………...…………………………………4
   
2. 
   Spikmen ta’limoti……………………………………….………..………..7
   

2. 
   Bob. Spikmenning AQSH geosiyosatidagi asosiy vazifasi…………….......11
   

2.1.AQSHning geosiyosiy qudrati………………………………………………12
2.2.N.Spikmenning geosiyosiy asarlari…………………………………………15
XULOSA…………………………………….………………………………….18
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI…………………………..19

Kirish
XX asrning ikkinchi yarmida geosiyosiy nazariyaning rivojlanishi ingliz-sakson maktabiga mos ravishda ushbu fanning asoschilari: H. Mackinder, A. Mahan va N. Spikman tomonidan belgilab berilgan yo'llar bilan eng muvaffaqiyatli davom etdi.
Qit'a Evropa geosiyosati maktabining merosxo'rlari, yuqorida aytib o'tganimizdek, Uchinchi Reyx siyosatchilari bilan hamkorlik qilish uchun g'olib mamlakatlar va jamoatchilik fikri tomonidan bosim o'tkazildi. Natijada, agar geosiyosatdagi talassokratik yo'nalish, uzilishlarsiz, AQShning rasmiy xalqaro siyosatiga aylangan bo'lsa, unda Ikkinchi Jahon Urushidan keyingi Evropa geosiyosati deyarli 50-yillarning oxiriga qadar mavjud bo'lmagan. Biroq, keyinchalik, tarixiy voqealarning rivojlanishi ko'rsatganidek, kontinental geosiyosatning yangilangan g'oyalari va yondashuvlari talabga aylandi. AQSH g‘oyalarini Yevrosiyoda hayotga tatbiq etishda asosiy rolni materik g‘arbidagi Fransiya va Germaniya o‘ynaydi. Materik sharqida Xitoy mavqeyining kundan kunga oshib borish Vashington bilan Pekin o‘rtasida siyosiy konsensus o‘rnatishni taqozo etmoqda. Bu o‘rinda AQSH geosiyosatchilari, avvalo Z.Bjezinskiy fikriga ko‘ra Rossiya, Yevrosiyo va dunyo miqyosida emas, balki mintaqa miqyosida ahamiyatga ega davlat ekanligini tan olishi lozim. Rossiya janubida vujudga kelgan etnik mojarolarni «buyuk davlat»lar¹ (AQSH, Xitoy, Yaponiya, Turkiya) ijobiy tarzda hal qilishlari kerak.
AQSH geosiyosatchilari, avvalo Z.Bjezinskiy NATO va Yevropa ittifoqini sharqqa tomon kengaytirishni davom ettirish lozim, deb hisoblashmoqda. hozirgi kunga kelib Sharqiy Yevropa mamlakatlaridan Polsha, Chexiya, Vengriya NATO a’zolari bo‘ldlar va Yevropa Ittifoqiga qabul qilindilar. 2004-yilda Boltiqbo‘yi davlatlari — Latviya, Litva, Estoniya va boshqa Sharqiy Yevropa davlatlari 2006-yilda esa Bolgariya va Ruminiya davlatlari ham Yevropa Ittifoqiga a’zo bo‘lishdi. Eng muhim voqealar qatoriga 2010-yilgacha bo‘lgan davrda Ukrainani NATO ga qabul qilinishi kiritilmoqda. Shunday qilib, AQSH geosiyosatchilari bashorat qil­gan dunyoning yangi geosiyosiy holati shakllana boshladi.