O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti " axborot texnologiyalari"

URL (Uniform Resource Locator)
- Sahifa manzili formati. U fayl 
saqlanayotgan server nomini, fayl katalogiga yo‘l va yo‘lning nomini o‘z ichiga 
oladi. 
WWW (World Wide Web)
- Internet sistemasi. Butun dunyo multimedia 
hujjatlarini gipermatn yordamida bog‘laydi va ular orasida sodda universal axborot 
aloqalarini o‘rnatadi. 
Nazariy qism 
Internet (Internet) XX asrning eng buyuk kashfiyotlaridan bo’lib, u tufayli 
jaxon buylab yoyilib ketgan yuz millionlab kompyuterlarni yagona informasion 
muhitga birlashtirish imkoniyati tug’ildi.
Internet - bu yagona standart asosida faoliyat ko’rsatuvchi jahon global 
tarmog’idir. Uning nomi «tarmoqlararo» degan ma’noni anglatadi. U mahalliy 
lokal kompyuter tarmoqlarni birlashtiruvchi informasion tizim bo’lib, o’zining 
alohida axborot maydoniga ega bo’lgan virtual to’plamdan tashkil topadi.
Internet unga ulangan tarmoqqa kiruvchi barcha kompyuterlarning o’zaro 
ma’lumot-lar almashish imkoniyatini yaratib beradi. O’zining kompyuteri orqali 
internetning har bir mijozi dunyoning ixtyoriy nuqtasiga axborot uzatishi va qabul 
kilib olishi mumkin. Masa-lan, yangiliklardan boxabar bo’lishi, bank 
muomilalarini amalga oshirishi, xalqaro anjuman-larda ishtirok etishi, suratlar 
bilan tanishishi, kerakli ma’lumotlarni izlab topishi va hatto boshqa mamlakatlarda 
istiqomat qiluvchi tarmoq mijozlari bilan shaxmat uynashi mumkin. 

---

Internet tarmog’ining asosiy tashkil etuvchilari bu shaxsiy kompyuterlar va 
ularni o’zaro bog’lovchi lokal tarmoqlardir. Kompyuterni imkoniyatlarini 
kengaytirish maqsadida mikrofon, videokamera, audiokolonka va boshqa 
qo’shimcha qurilmalar ulanishi mumkin. Aloqa kanallari sifatida telefon tarmog’i, 
kabelli kanallar, radio va kosmos aloqa tizimlaridan foydalanish mumkin. Internet 
alohida kompyuterlar o’rtasida aloqa o’rnatibgina qolmay, balki kompyuterlar 
guruhini o’zaro birlashtirish imkonini ham beradi. Agar biron-bir mahalliy tarmoq 
bevosita Internetga ulangan bo’lsa, u holda mazkur tarmoqning har bir ishchi 
stansiyasi internetga ulanishi mumkin. Shuningdek internetga mustaqil ravishda 
ulangan kompyuterlar ham mavjud. Ular xost kompyuterlar (host-rahbar) deb 
ataladi. Tarmoqqa ulangan har bir kompyuter o’z adresiga ega va uning yordamida 
jahonning istalgan nuqtasidagi istalgan mijoz uni topa olishi mumkin. 
Intranet - bu Internet texnologiyasi, dastur ta’minoti va protokollari asosida 
tashkil etilgan, hamda ma’lumotlar bazasi va elektron hujjatlar bilan kollektiv 
ravishda ishlash imkonini beruvchi korxona yoki konsern miqyosida yagona 
informasion muhitni tashkil etuvchi kompyuter tarmog’idir. Intranetda bir yoki bir 
necha serverlardan tashkil etilgan tarmoq mijozi undagi elektron xujjat, 
ma’lumotlar bazasi va fayllardan foydalanish uchun, ularni qaysi serverda, qaysi 
katalogda qanday nom bilan saqlanganligini, ularga kirish usul va shartlarini bilishi 
zarur bo’ladi. 
Server - bu boshqa kompyuter va dasturlarga xizmat ko’rsatadigan 
kompyuter yoki dasturdir. Ya’ni boshqa kompyuterlarga o’zining fayllaridan 
foydalanishga ruxsat beruvchi kompyuter Server hisoblanadi. Bitta kompyuterda 
bir necha Server ishlashi mumkin.