O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat сhet tillar instituti

Parasimpatik  qismi.  Markaziy  parasimpatik  neyronlarning  tanasi  orqa,  uzunchoq    va 

o’rta  miyada  joylashgan.  Orqa  miyada  parasimpatik  nerv  hujayralari  II-dan  IV-chi  dumg’aza 

segmentlarda joylashadi. 

Kichik  tos  organlari  devorida  ichki  tugunlar    joylashadi,  qaysiki  silliq  muskullarni  va 

ichaklar  faktining  pastki  qismi  bezlarini,  siydik  chiqaruvchi  ichki  va  tashqi  jinsiy  organlarni 

innervasiya qiluvchi ganglionarorti  tolalari chiqadi. 

Uzunchoq  miyadan  VII,  IX,  X  va  XII  bosh  miya  nervlarining  parasimpatik  tolalari 

chiqadi. Uzunchoq miyadan chiquvchi parasimpatik  tolalarning asosiy massasi adashgan nervlar 

---

 

28 

tarkibida  undan  chiqadi.  Uning  ko’p  sonli    tolalari  bo’yin,  ko’krak  va  qorin  organlarini 

innervasiya qiladi. 

O’rta miyaning parasimpatik neyronlari  miyaning suv o’tkazgich yo’llari tubida yotuvchi 

yadrolarni  hosil  qiladi.  Bosh  miyaning  III-juft  nervlari  (ko’zni  harakatlantiruvchi  nerv)  tolasi  

ko’z  kosachasining  orqasidagi  joylashgan  kipriklar  bo’g’unigacha  boradi.  Bugundan  keyingi  

tolalar gavharni qisqartiruvchi muskullarni innervatsiya qiladi. 

Vegetativ  asab  tizimining  parasimpatik  qismining  gangliyalari  ichki  organlarning 

devorlarida  yoki  ularning  yaqinida  joylashadi.  Bu  parasimpatik  asab  tizimining  asosiy  farq 

qiluvchi  xususiyatidir.  Ichki  organlarning  gangliyalari  yurakning  muskulli  devorlarida, 

bronxlarda, qizil o’ngachda, me’da-ichaklarda, o’t pufagi, siydik pufagi,  hamda ichki va tashqi 

sekretsiya  bezlarida  joylashgan.  Vegetativ  asab  tizimining  ganglionarorti  tolalari  simpatik 

tolalardan farqli o’larok kaltadir.