O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti “O„zbek tili va adabiyoti” kafedrasi

olinma (o„zlashma) so„zlar
deyiladi. O‗zbek 
tilidan ham boshqa tillarga so‗zlar o‗tgan: 
o‘rik, anjir, somsa, 
(ruscha: 
uryuk, injir, 
samsa
). 
Karandash (qora tosh), kavardak (qovurdoq), yeralash (aralash), utyug 
(o‘ti yo‘q) 
kabi so‗zlarning ham rus tiliga o‗zbek tilidan o‗tganligi isbotlangan. 
Hozirgi paytda o‗zbek tilida ishlatilayotgan 
bekat
so‗zi ham yevropa tillarida 
piket 
tarzida qo‗llanayotganligi fanga ma‘lum.

---

O„zbek tili lug„atining boyish manbalari 
O‗zbek tili so‗z boyligi hayot, fan, texnika, san‘atning taraqqiyoti bilan 
bog‗liq holda yildan-yilga boyib bormoqda. Boyish, asosan, ikki manbaga 
asoslanadi:
 
1. O„zbek tilining ichki imkoniyatlari (ichki manba). 
Bunda ko‗pincha so‗z yasash oro‗ali yangi so‗zlar hosil qilinadi: 
sinfdosh, 
limonzor, namunali, ijarachi, vazirlik, tinchliksevar, guldasta, MDH, O‘zMU va b. 
2. 
Shevalardan so‗z olish ham ichki manba hisoblanadi: 
oyi, bolish, dugona, 
et(go‘sht). 
Boshqa tillardan so‗z olish (tashqi manba). O‗zbek halqi qadim zamonlardan 
buyon boshqa halqlar bilan aloqada bo‗lib kelgan. Bu tilimizda ham aks etgan. 
O‗zbek tiliga boshqa tillardan kirgan quyidagi so‗zlarni misol qilib keltirish 
mumkin:1) arabcha: 
kitob, maktab, ma’no, harakat, sanoat muomala, doim, me’da, 
a’lo, san’at, asosiy,ommaviy, oddiy, milliy, abadiy, ammo, biroq, balki, va, lekin, 
vaholanki 
( o‗zbek tilidagi arabcha so‗zlar ko‗proq