O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti

Savol va topshiriqlar:
1. Matnni ona tilingizga tarjima qiling.
2. Matndagi sifatdosh ishtirok etgan o’rinlarni daftaringizga yozing.
3. Matn yuzasidan savollar tuzing.
4. Matn mazmunini o‘zbek tilida va ona tilingizda gapirib bering.
24-MAVZU: RAVISHDOSH – FE’LNING VAZIFA SHAKLLARIDAN BIRI. INTERNET MATNI (HAFTADA SODIR BO’LGAN MUHIM YANGILIKLAR)

Ravishdosh — feʼlning ravishga xos vazifada qoʻllanish uchun maxsuslashgan shakli. Ravishdosh harakatning belgisini bildirib, uning biror xususiyatini koʻrsatadi. Ravishdoshlar harakatni ifodalovchi har qanday feʼl bilan qoʻllana oladi. Ular, asosan, harakatning belgisini, jumladan, paytini, maqsadini, sababini bildirib, gapda hol boʻlib yoki ergash gapning kesimi vazifasida keladi. Hozirgi oʻzbek tilida ravishdoshning bir necha shakllari bor, ular quyidagi qoʻshimchalar yordamida yasaladi: -(i)b oʻqib, koʻrib; -a, -y kula-kula, yigʻlay-yigʻlay; -gach (-kach, -qach) kelgach, tikkach, chiqqach; -gani (-kani, -qani) koʻringani, toʻkkani, soqqani; -guncha (-kuncha, -quncha) borguncha, choʻkkuncha, taqquncha kabi. Ravishdoshning boʻlishsiz shakli -may, -masdan qoʻshimchalari bilan yasaladi: oʻqib-oʻqimay, oʻqimasdan kabi.