O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti fizikaviy kimyo kafedrasi

3.3.Gazoxromato-mass-spektrometriya (GSX-MS)
usulid efir moyl rini sif t v miqdor t rkibini o‟rg nish 
Bugungi kundagi gaz xromatografiyasi mass-selektiv detektor bilan
xromato-mass-spektrometriya deb ataladigan usulning mashhur bo‗lishi birinchi
navbatda uning o‗ziga xos ma‘lumotlarni olish imkoniyatiga ega ekanligidir. 
Agar shu boshqa detektorlar bilan solishtiriladigan bo‗lsa, mass-spektrometriya
universaldir va uning yordamida ma‘lumotlarni olish o‗ziga xosdir. Boshqa 
detektorlarga (elektron qamrovchi detektor, galogenli birikmalar uchun, alanga, 
ionlovchi detektor - uglevodorodlar uchun) qarama-qarshi holda mass-
spektrometr har qanday sinf organik moddalarini aniqlash imkonini beradi. 
Bundan tashqari mass-selektiv detektor modda haqidagi elektron o‗rishning
mass-spektri ko‗rinishidagi qo‗shimcha ma‘lumot beradi. Elektron o‗rishlardan
olingan mass- spektrlar yaxshi takrorlanadi va ko‗pgina organik birikmalar
uchun o‗ziga xosdir. Shunday qilib, xromato-mass-spektrometriya qudratli
usuldir, har qanday organik birikmalar aralashmasini analizi uchun qo‗llaniladi. 
Analiz bir necha minutlar davom etadi, bu esa bugungi kunda xromato-mass-
spektrometriyani eng samarali analitik usul ekanligini ko‗rsatadi.

---

51