O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti



Download 2,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet128/308
Sana18.01.2022
Hajmi2,37 Mb.
#385134
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   308
Bog'liq
5-y-Xalqaro-turizm.-Darslik.Mamatqulov-X.M-va-bosh.-S-2008

Ishlab chiqarish texnologiyasi.
 Mo‘ljallangan maqsadga erishish uchun firma 
o‘z  ishlab  chiqarishlarini  tashkil  qiladi.  U  resurslar  (yer,  mehnat  va  kapital)  sotib 
oladi.  Ularni  tayyor  tovarga  yoki  xizmatlarga  aylantiradi.  Ishlab  chiqarishni  yo‘lga 


                      
126 
qo‘yar  ekan,  har  qanday  firma  ishlab  chiqarish  texnologiyasini  tanlash  zaruratiga 
duch  keladi.  Hatto  u  unchalik  murakkab  bo‘lmagan  biznes  bilan  shug‘ullanmoqchi 
bo‘lsada, masalan yo‘l yoqasida sayohatchitlarga tovar sotiladigan magazincha ochsa 
ham,  u  binoning  qaysi  qismida  nazorat  kassa  prilavkasiga  joy  ajratish  haqida  qaror 
qabul  qilishi  kerak.  Yana  vitrinaga  joy  tanlashi  jovonlarni  qanday  jihozlash 
kerakligini o‘ylab ko‘rishi lozim. Yangi meva va sabzovatlarni sotib olganda ularni 
sovutgichsiz sifatini buzmasdan saqlash chorasini topishi katta mehnat sarflab ularga 
narx  yozib  chiqishi  kerak,  yoki  narxnoma  tuzishi  lozimmi,  pulni  to‘lash  uchun 
apparat kerakmi yoki kassaga qo‘l bilan tulaydimi hal qilishi zarur bo‘ladi. 
Yirik  aviakompaniyalar  va  mehmonxona  korporatsiyalari  mijozlarga  xizmat 
ko‘rsatishning  nisbatan  murakkabroq  texnologiyalarini  hal  qiladilar.  Ishlab 
chiqarishning  klassik  nazariyasi  shundan  kelib  chiqadiki,  firma  ishlab  chiqarishning 
turli  usullari  qo‘shilishi  omillaridan  foydalanib,  bitta  va  shu  hajmda  mahsulot 
chiqarishni  ta’minlashi  mumkin.  Misol  uchun,  sharbatni  ko‘p  qo‘l  mehnati  talab 
qiladigan usulda yoki mashina uskunalarni qo‘llab kapital talab usulda olish mumkin. 
Bunda  muhimi,  qo‘llanilgan  texnologiya  tejamli  bo‘lsin,  resurslar  isrofgarchiligiga  
yo‘l  qo‘yilmasin,  qo‘shilgan  ishlab  chiqarish  omillar  har  biridan  samaraliroq 
foydalanishga erishilsin. 
Ekskursiya o‘tkazish uchun avtobus, haydovchi va ekskursovod talab qilinadi. 
Ikki avtobus, bitta haydovchi va ekskursovod yoki ikki  ekskursovod va haydovchisi 
bilan  avtobus  mavjud  bo‘lsa,  resurslar  (birinchi  holda  –  kapital,  ikkinchi  holda  - 
mehnat)  kamomadligi  paydo  bo‘ladi.  Keltirilgan  misolda  xizmat  ko‘rsatishning 
yagona  maqbul  usuli  mavjud.  Biroq  ko‘pincha  bir  yo‘la  bir  necha  ishlab  chiqarish 
omillarining  qo‘shilishi  variantlari  injener  –  texnik  nuqtai  nazaridan  bir  xil 
samaralidir. 
Ishlab  chiqarish  usullarining  firma  kira  oladigan  texnologik  samaradorligi 
haqida axborotlarni umumlashtirish uchun iqtisodchilar ishlab chiqarish funksiyasiga 
e’tibor  qaratadilar.  U  chiqarish  maksimal  hajmini  ko‘rsatadi,  firma  har  qanday 
resurslar to‘plamida uni olish mumkin. 

Download 2,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   308




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish