O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi s. B. Mirzajonova

 
Metall sirtini kimyoviy birikmalar bilan qoplash
. Maxsus kimyoviy tajribalar 
o‘tkazib, metall sirtini korroziyaga chidamli birikmalar pardasi bilan qoplash 
mumkin. Bunday pardalar – oksidli, fosfatli, xromatli va hokazo pardalar nomi 
bilan yuritiladi. Metall sirtida korroziyaga chidamli oksid parda hosil qilish 
jarayoni
 
oksidirlash
 
deyiladi. Metall buyumni oksidirlashning uch usuli mavjud:
1) metall buyum sirti yuqori haroratda organik moddalar bilan oksidlantiriladi 
(qoraytiriladi, ko‘kartiriladi va hokazo);
2) metall buyum (MnO
2
; NaNO
3
; K
2
Cr
2
O
7
kabi) oksidlovchi moddalar 
ishtirokida konsentrlangan ishqor eritmasi bilan suyuqlikning qaynash 
haroratigacha qizdiriladi;
3) metall buyumni biror elektrolit eritmasi ichida anod qutbga joylab elektroliz 
o‘tkaziladi, bu jarayon 
anodirlash
 
deyiladi.
Korrozion aktivator va ingibitorlar
. Korroziya jarayonining tezligiga 
eritmalarda bo‘lgan ionlar, ya’ni H

va OH
- 
ionlari konsentrasiyasi ya’ni eritmaning 

---

44 
pH ko‘rsatkichi katta ta’sir ko‘rsatadi. H

ionlari konsentrasiyasi ortsa, korroziya 
kuchayadi, OH
- 
ionlari konsentrasiyasining ortishi temirning korroziyalanishini 
susaytiradi. Lekin gidroksidlari amfoter xossaga ega bo‘lgan metallar (Zn, Al, 
Pb)ning korroziyasi OH
- 
ionlari konsentrasiyasi ortganda tezlashadi. Korroziyani 
tezlatuvchi moddalar 
korrozion aktivatorlar
 
deyiladi. Bularga ftoridlar, xloridlar, 
sulfatlar, nitratlar va hokazolar kiradi. Korrozion muhitga qo‘shilganida metallar 
korroziyasini susaytiradigan moddalar