O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qo’qon davlat pedagogika universieti. Qo’qon dalat pedagogika univrsiteti fizika matematika fakulteti fizika va astronomiya 3-kurs 303-guruh talabasi qurbonaliyeva


Elektr tokini namoyish qilishning efirdinamik tushunchasi



Download 341,5 Kb.
bet3/13
Sana21.01.2022
Hajmi341,5 Kb.
#397952
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
NOMALUM KURS ISHI1

Elektr tokini namoyish qilishning efirdinamik tushunchasi.Yuqoridagi ta'rifdan kelib chiqadiki, elektr toki yo'naltirilgan harakatdir elektr zaryadlarini tashuvchilar... Elektr tokining fizik mohiyatining ochilishi elektr zaryadining fizik mohiyati muammosini hal qilishda va bu zaryadning tashuvchisi nima ekanligi aniq.

Elektr zaryadining fizik mohiyati muammosi klassik fizikada ham, zamonaviy elektr energiyasining rivojlanish tarixi davomida zamonaviy kvant fizikasida ham hal qilinmagan muammo emas. Ushbu muammoni hal qilish faqat XXI asr fizikasining yangi kontseptsiyasi - aterdinamikaning metodologiyasi yordamida amalga oshdi.

Eter-dinamik ta'rifga ko'ra: elektr zaryadi - efir oqimi harakatining o'lchovidir…. Elektr zaryadi - bu barcha elementar zarrachalarga xos xususiyat va boshqa narsa emas.

Elektr zaryadi - bu belgining aniq miqdori, ya'ni u har doim ijobiy bo'ladi.

Elektr zaryadining ko'rsatilgan jismoniy mohiyatidan kelib chiqadigan bo'lsak, elektr tokining yuqoridagi ta'rifi haqiqatan ham noto'g'ri ekanligi ionlar, teshiklar va boshqalar. ular elektr zaryadining tashuvchisi emasligi sababli elektr tokining sababi bo'lishi mumkin emas, chunki ular jismoniy materiyaning tashkiliy darajasining elementlari emas - elementar zarralar (ta'rifga ko'ra).

Elektronlar, elementar zarralar sifatida, elektr zaryadiga ega, ammo ta'rifga ko'ra: materiyaning, shaklning asosiy tarkibiy qismlaridan biridirelektron qobiqlar atomlar , uning tuzilishi optik, elektr, magnit, mexanik vakimyoviy xossalari moddalar,elektr zaryadining mobil (bepul) tashuvchilari bo'la olmaydi. Erkin elektron - bu zamonaviy fizika tomonidan elektr tokining tushunchasini talqin qilish uchun yaratilgan afsona, bu bitta amaliy yoki nazariy dalilga ega emas. Shubhasiz, "erkin" elektron elektr toki hosil qilib, moddaning atomidan chiqib ketishi bilanoq, ushbu moddaning fizik-kimyoviy xossalarida (ta'rifga ko'ra) o'zgarishlar bo'lishi kerak, bu tabiatda kuzatilmaydi. Ushbu taxmin nemis fizigi Karl Viktor Eduard Rikening tajribalari bilan tasdiqlandi: "oqimning metallardan o'tishi (birinchi turdagi o'tkazgichlar) ulardagi kimyoviy o'zgarish bilan birga bo'lmaydi". Hozirgi vaqtda moddaning fizik-kimyoviy xossalarining moddaning atomida u yoki bu elektron mavjudligiga bog'liqligi yaxshi o'rganilgan va tajribada, masalan, ishda tasdiqlangan.

Shuningdek, birinchi marta 1912 yilda L.I.Mandelstam va N.D.Papaleksilar tomonidan amalga oshirilgan, ammo ular tomonidan nashr etilmagan tajribalar haqida ma'lumot mavjud. To'rt yil o'tib (1916) R. Ch.Tolman va T. D. Styuart Mandelstam va Papaleksi kabi tajriba natijalarini e'lon qildilar. Zamonaviy fizikada ushbu tajribalar erkin elektronlar metalldagi elektr energiyasini tashuvchisi sifatida qaralishi kerakligini to'g'ridan-to'g'ri tasdiqlovchi bo'lib xizmat qiladi.

Ushbu tajribalarning noto'g'riligini tushunish uchun tajriba sxemasi va texnikasini ko'rib chiqish kifoya, unda induktiv spiral o'z o'qi atrofida aylanib, to'satdan to'xtab turuvchi dirijyor sifatida ishlatilgan. Lasan galvanometrga toymasin kontaktlari bilan bog'langan bo'lib, ular inertial EMF paydo bo'lishini qayd etishgan. Darhaqiqat, biz ushbu tajribada EMFni hosil qiluvchi tashqi kuchlarning rolini inersial kuch o'ynagan deb aytishimiz mumkin, ya'ni metallda massa bilan erkin zaryad tashuvchilar mavjud bo'lsa, unda ular itoat qilishi kerakharakatsizlik qonuni . Bayonot " ular itoat qilishi kerakharakatsizlik qonuni ” jismoniy materiyani tashkil etishda darajadagi yondashuvga ko'ra elektronlar, "elementar zarralar" darajasining elementlari sifatida faqat elektro- va gaz dinamikasi qonunlariga bo'ysunadi, ya'ni mexanika qonunlariga (Nyuton) ularga taalluqli emas.

Ushbu taxminni ishonchli qilish uchun, ma'lum bo'lgan 3.1-sonli masalani ko'rib chiqing: ikkita elektron orasidagi, ikki proton orasidagi o'zaro ta'sirning elektrostatik (Fe) va tortishish (Fgr) kuchlari nisbatini hisoblang.

Biznes: elektronlar uchun Fe / Fgr \u003d 4 10 42, protonlar uchun Fe / Fgr \u003d 1.24 10 36, ya'ni. tortish kuchlarining ta'siri shunchalik kichikki, ularni hisobga olish shart emas. Ushbu bayonot inersial kuchlar uchun ham amal qiladi.

Bu shuni anglatadiki, EMF uchun ifoda (R. Ch. Tolman va T. D. Styuart tomonidan taklif qilingan), uni tashqi kuchlar orqali aniqlashga asoslanadi. F ombor tormozlangan o'tkazgich ichidagi zaryadlarga ta'sir ko'rsatadigan:

ph \u003d 1 / e ∫F omborL dl,

aslida tufayli uning sozlamalari noto'g'ri F ombor → 0.

Shunga qaramay, tajriba natijasida galvanometr ignasining qisqa muddatli burilishi kuzatildi, bu tushuntirishni talab qiladi. Ushbu jarayonni tushunish uchun galvanometrning o'ziga e'tibor berish kerak, buning uchun ballistik galvanometr deb nomlangan. Uning foydalanish bo'yicha ko'rsatmalarida ushbu parametr mavjud.

Ballistik galvanometr veb-o'lchagich sifatida ishlatilishi mumkin (ya'ni magnit oqimni yopiq o'tkazgich orqali, masalan, spiral orqali o'lchash uchun), buning uchun induktiv lasan magnit maydoniga joylashtirilgan ballistik galvanometrning kontaktlariga ulangan. Agar bundan keyin siz spiralni magnit maydonidan to'satdan olib tashlasangiz yoki spiral o'qi kuchning maydon chiziqlariga perpendikulyar bo'lishi uchun aylantirsangiz, u holda siz elektromagnit induktsiya tufayli spiraldan o'tgan zaryadni o'lchashingiz mumkin. magnit oqimining o'zgarishi o'tgan zaryadga mutanosib bo'lib, galvanometrni mos ravishda kalibrlashdan so'ng, to'rlardagi oqim o'zgarishini aniqlash mumkin.

Yuqoridagilardan ko'rinib turibdiki, veb-o'lchagich sifatida ballistik galvanometrdan foydalanish R. Ch.Tolman va T. D. Styuartlarning metallarda inersion oqimni kuzatish tajribasi metodologiyasiga mos keladi. Magnit maydon manbai haqidagi savol ochiq bo'lib qolmoqda, masalan, Yer magnit maydoni bo'lishi mumkin. R. Ch.Tolman va T. D. Styuartlarning tashqi magnit maydonining ta'siri hisobga olinmadi yoki o'rganilmadi, bu esa tajriba natijalarini mifologizatsiyasiga olib keldi.




Download 341,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish