O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim Vazirligi Qo’qon Davlat Pedagogika Instituti

1.1Pedagogik texnologiyaning mazmun, mohiyati.

• Pedagogik texnologiyalar ta’lim-tarbiya jarayonini ilg’or vositalari metodlar, texnik vositalar, usullariga tayanib takomillashtirish tizimi hisoblanadi.
• Bu tizim o’qituvchi tomonidan yaratiladi va ta’lim-tarbiya bosqichlarini o’zaro bog’lashga xizmat qiladi.
• Uning mazmuni va vazifalarini, maqsadini oldindan belgilash, ta’lim tarbiyaning shakllari va vositalarini tayyorlash, o’quvchilarda shakllantirish ko’zda tutilgan ma’naviy sifatlarini o’zlashtirishga yo’naltirilgan darslarni rejalashtirish kabilarni o’z ichiga oladi.

Ta’lim tizimiga pedagogik texnologiya tushunchasi XX asrda kirib keldi va hozirgi kungacha turli rivojlanish bosqichlaridan o’tib kelmoqda.

Ta’lim tizimiga pedagogik texnologiya tushunchasi XX asrda kirib keldi va hozirgi kungacha turli rivojlanish bosqichlaridan o’tib kelmoqda.

Pedagogik Texnologiya tushunchasi 1940-yillardan 50-yillar o’rtasigacha “ta’lim texnologiyasi’’ deb qo’llanilib, o’quv jarayonida audio vizual texnika vositalaridan foydalanishni ifoda qilgan. Pedagogik texnologiya tushunchasi birinchi bo’lib AQSH da qo’llana boshlagan. Bunda “pedagogik texnologiya” va “ta’lim texnologiyalari” atamalari faqat texnika vositalari yordamida o’qitishga nisbatan qo’llangan. So'ngra pedagogik texnologiya-loyihalashtirilgan ta’lim va aniq maqsadga qaratilgan o'quv jarayonini ifoda eta boshladi. O'tgan asrning 80-yillaridan boshlab pedagogik texnologiya kompyuterli va axborot texnologiyalari bilan sinonim tarzda ishlatila boshladi. Keyingi o'n yilliklarda pedagog olimlar va o'qituvchilar diqqatini jalb qilgan masalalardan biri pedagogik texnologiya bo’lib, bu ta’lim-tarbiyada pedagogik texnologiyaning o'rni naqadar muhimligini anglatadi.

1.2 Keys-stadi texnologiyasining ilmiy pedagogik jihatdan o’rganilganligi

• 1.2 Keys-stadi texnologiyasining ilmiy pedagogik jihatdan o’rganilganligi

Keys-stadi texnologiyasining asosiy maqsadi o‘quv guruhi, o‘quvchilarning bilim olish jarayonini faollashtirish, mavjud muammoli vaziyatlarni hal qilish orqali ularning ilmiy-ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishdan iboratdir. Shuningdek texnologiya talabalarning bilim, ko‘nikma, malakalarini hamkorlikda qo‘llashga, taklif qilingan yechimlarni tahlil qilish orqali muqobil yechimini izlashga o‘rgatuvchi ta’lim texnologiyasidir. Keys-stadi so’zi inglizcha so’zdan olingan bo’lib “case”-aniq vaziyat, hodisa, “stady” o’rganmoq, tahlil qilmoq, ta’lim so’zlarining birikuvidan hosil bo’lgan bo’lib aniq vaziyatlarni o’rganish, tahlil etish va ijtimoiy ahamiyatga ega natijalarga erishishga asoslanga ta’lim metodidir. Ushbu metod haqida inglizcha aytiladigan “case-tru life”, “keys-haqiqiy hayot” iborasiga ko’ra keys-real hayotning “bir parchasidir’’.
keys-stadi texnologiyasining asosiy maqsadi o‘quv guruhi, o‘quvchilarning bilim olish jarayonini faollashtirish, mavjud muammoli vaziyatlarni hal qilish orqali ularning ilmiy-ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishdan iboratdir. Shuningdek texnologiya talabalarning bilim, ko‘nikma, malakalarini hamkorlikda qo‘llashga, taklif qilingan yechimlarni tahlil qilish orqali muqobil yechimini izlashga o‘rgatuvchi ta’lim texnologiyasidir. Keys-stadi so’zi inglizcha so’zdan olingan bo’lib “case”-aniq vaziyat, hodisa, “stady” o’rganmoq, tahlil qilmoq, ta’lim so’zlarining birikuvidan hosil bo’lgan bo’lib aniq vaziyatlarni o’rganish, tahlil etish va ijtimoiy ahamiyatga ega natijalarga erishishga asoslanga ta’lim metodidir.[1] Ushbu metod haqida inglizcha aytiladigan “case-tru life”, “keys-haqiqiy hayot” iborasiga ko’ra keys-real hayotning “bir parchasidir’’
[
keys-stadi texnologiyasining asosiy maqsadi o‘quv guruhi, o‘quvchilarning bilim olish jarayonini faollashtirish, mavjud muammoli vaziyatlarni hal qilish orqali ularning ilmiy-ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishdan iboratdir. Shuningdek texnologiya talabalarning bilim, ko‘nikma, malakalarini hamkorlikda qo‘llashga, taklif qilingan yechimlarni tahlil qilish orqali muqobil yechimini izlashga o‘rgatuvchi ta’lim texnologiyasidir. Keys-stadi so’zi inglizcha so’zdan olingan bo’lib “case”-aniq vaziyat, hodisa, “stady” o’rganmoq, tahlil qilmoq, ta’lim so’zlarining birikuvidan hosil bo’lgan bo’lib aniq vaziyatlarni o’rganish, tahlil etish va ijtimoiy ahamiyatga ega natijalarga erishishga asoslanga ta’lim metodidir.[1] Ushbu metod haqida inglizcha aytiladigan “case-tru life”, “keys-haqiqiy hayot” iborasiga ko’ra keys-real hayotning “bir parchasidir’’.
keys-stadi texnologiyasining asosiy maqsadi o‘quv guruhi, o‘quvchilarning bilim olish jarayonini faollashtirish, mavjud muammoli vaziyatlarni hal qilish orqali ularning ilmiy-ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishdan iboratdir. Shuningdek texnologiya talabalarning bilim, ko‘nikma, malakalarini hamkorlikda qo‘llashga, taklif qilingan yechimlarni tahlil qilish orqali muqobil yechimini izlashga o‘rgatuvchi ta’lim texnologiyasidir. Keys-stadi so’zi inglizcha so’zdan olingan bo’lib “case”-aniq vaziyat, hodisa, “stady” o’rganmoq, tahlil qilmoq, ta’lim so’zlarining birikuvidan hosil bo’lgan bo’lib aniq vaziyatlarni o’rganish, tahlil etish va ijtimoiy ahamiyatga ega natijalarga erishishga asoslanga ta’lim metodidir.[1] Ushbu metod haqida inglizcha aytiladigan “case-tru life”, “keys-haqiqiy hayot” iborasiga ko’ra keys-real hayotning “bir parchasidir’’.
keys-stadi texnologiyasining asosiy maqsadi o‘quv guruhi, o‘quvchilarning bilim olish jarayonini faollashtirish, mavjud muammoli vaziyatlarni hal qilish orqali ularning ilmiy-ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishdan iboratdir. Shuningdek texnologiya talabalarning bilim, ko‘nikma, malakalarini hamkorlikda qo‘llashga, taklif qilingan yechimlarni tahlil qilish orqali muqobil yechimini izlashga o‘rgatuvchi ta’lim texnologiyasidir. Keys-stadi so’zi inglizcha so’zdan olingan bo’lib “case”-aniq vaziyat, hodisa, “stady” o’rganmoq, tahlil qilmoq, ta’lim so’zlarining birikuvidan hosil bo’lgan bo’lib aniq vaziyatlarni o’rganish, tahlil etish va ijtimoiy ahamiyatga ega natijalarga erishishga asoslanga ta’lim metodidir.[1] Ushbu metod haqida inglizcha aytiladigan “case-tru life”, “keys-haqiqiy hayot” iborasiga ko’ra keys-real hayotning “bir parchasidir’’.
Keys-stadi texnologiyasining subyekti tahliliy vaziyatlardir, obyekti esa uni tahlil qilish jarayonidir. Cheklangan miqdordagi elementlarni o‘rganish uchun namunalardan va jiddiy bayonnomalardan (qoidalar to‘plamini) foydalanish o‘rniga, keys-stadi usuli o‘z ichiga yagona bir vaziyat yoki voqeani uzoq muddat davomida chuqur o‘rganishni o‘z ichiga oladi. Ular voqealarga, ma’lumot yig‘ishga , ma’lumotni tahlil qilishga va natijalarni e’lon qilishga tizimlashtirilgan qarashlarni ta’minlaydi. Natijada o‘rganuvchi sodir bo‘lgan voqeani qanday sodir bo‘lganligi haqidagi tushunchasini yanada rivojlantirishi mumkin va kelajakdagi izlanishlar uchun nimalar muhim hisoblanishini bilib olishi mumkin.

II BOB KEYS-STADI TEXNOLOGIYASINING RIVOJLANISH TARIXI

• II BOB KEYS-STADI TEXNOLOGIYASINING RIVOJLANISH TARIXI
• 2.1 Keys-stadi texnologiyasi rivojlanishining tarixiy davrlari.
• Keys-stadi texnologiyasi ilk marotaba 1870 yilda Garvard biznes maktabida qo‘llanila boshlangan. “. Turli-xil vaziyatli mashqlar to‘plangan ilk kitob 1921 yilda Kouplend va Garvard biznes maktabining rahbari Volas Donam homiyligida chop qilingan.
• Keys-stadi texnologiyasining rivojlanishida Garvard va Manchestr maktablari alohida ahamiyatga egadir, ular bir-biridan qo‘llanish usullari orqali farq qiladi. Keys- stadi uslubi birinchi marotaba ijtimoiy fanda Frederik Le Play tomonidan 1929 yil oila byudjeti statistikasini hisoblashda qo‘llangan.Keyinchalik keys stadilar ijtimoiy fanlarda yangi nazariyalarni yaratishda sotsiologlar Barney Glaser va Anselm Strauss tomonidan 1967 yil, “asoslangan nazariyada” tadqiqot metodi sifatida qo‘llanilgan. XX asarning boshlarida Garvard maktabining o‘qituvchilari darslarida ma’ruza o‘qish jarayonida fikrlashga undovchi masalalarni to‘liq tushuntirmaganlar, bu masalarga javoblarni talabalarning o‘zlari toptirishga harakat qilganlar va talabalarning bildirgan yechimlarini qayd qilib borganlar.

2.2 Keys-stadi texnologiyasining turlari va rivojlanish manbalari.

• 2.2 Keys-stadi texnologiyasining turlari va rivojlanish manbalari.
• Keyslarni guruhlashtirishda, ularining mazmun mohiyatiga e’tibor beriladi, ularni guruhlashtirishda asosan maqsad vazifalar inobatga olinadi. Shuning uchun ham keyslarni guruhlashtirish bir muncha qiyin kechadi. Keyslarni quyidagi turlarga ajratish mumkin
• - baholash, tahlilga o‘rgatuvchi;
• - muammoni yechish, qaror qabul qilishga o‘rgatuvchi;
• - umumiy tarzda muammoni yechishga o‘rgatuvchi keyslar;
• Shuningdek ko‘pgina adabiyotlarda keyslarni quyidagi turlarga ajratadilar:
• 1) Kalit keyslar(Key cases);
• 2) Notanish keyslar(Outlier cases);
• 3) Tanish keyslar(Local knowledge cases).