O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti



Download 2,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/163
Sana31.12.2021
Hajmi2,75 Mb.
#212054
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   163
Bog'liq
informatika va axborot texnologiyalari

Nazorat savollari 
Kompyuter avlodlari necha turga bo`linadi va ularning bir-biridan farqi? 
 
MA'RUZA – 3 
 
MAVZU: KOMPYUTERLARNING TEXNIK TA'MINOTI 
Darsning  maqsadi:  kompyuter  haqida  ma‘lumotlar  berish,  ularning  asosiy  va  qo’shimcha  qurilmalari 
to’g’risida ma’lumot berish. 
 
R e j a: 
1.  Kompyuter guruhlari to‘g’risida ma’lumot. 
2.  Shaxsiy kompyuterlarning tuzilishi. 
3.  Shaxsiy kompyuterlarning tashqi qurilmalari 
 
Kompyuterlar guruhlari to‘g’risida ma’lumot 
Birinchi  mikrosxemalar  yaratilganidan  bir  necha  yil  o'tib,  1969  yilda  Intel  firmasi  tomonidan  ikki 
kilobit hajmga ega tezkor xotira mikrosxemasi yaratildi. Unda birinchi marta 10000 dan ortiq tranzistor bitta 
kristallga  joylangan  edi.  Tezkor  xotira  qurilmasi  bir  turdagi  xotira  uyachalarining  to'plami  bo'lgani  sababli 
ularni bitta mikrosxemaga joylash anchagina oson kechdi. 
Lekin  kompyuterning  boshqa  qurilmalarini  mikrosxema  ko'rinishida  ishlab  chiqish  bu  qadar  oson 
emas edi, bu qurilmalarda tranzistorlar xotira qurilmasidagi kabi regulyar (takrorlanuvchi) tarzda joylashgan 
emas.  Bu  mikrosxemalarning  topologiyasini  ishlab  chiqish,  ya'ni  unda  joylashtiriladigan  minglab 


 
15 
tranzistorlarning o'zaro joylashishi va bir-biri bilan bog'lanishini bexato amalga oshirish eng qiyin va tijorat 
tomonidan eng qimmat qadam edi. 
Oradan  ikki  yil  o'tib,  1971  yil  shu  kompaniya  4004  markali  birinchi  mikrosxemaga  joylangan 
prosessorni  ishlab  chiqdi.  Bu  mikrosxemalar  keyinchalik  mikroprosessor  deb  atala  boshlandi.  Bu 
mikrosxemaga ikki mingdan ortiq tranzistor joylangan bo'lib, u to'rt razryadli markaziy prosessor edi, ya'ni u 
ikkilik  sanoq  sistemasidagi  to'rt  xonali  sonlar  ustida  arifmetik  va  mantiqiy  amallarni  bajara  olar  edi.  Bu 
mikroprosessor  mikrokalkulyatorlar  yasash  uchun  mo'ljallangan  edi.  Lekin  ularni  buyurtirgan  yapon 
firmalaridan biri buyurtmadan voz kechdi va bu mikroprosessorlar ochiq savdoga chiqarib yuborildi. Raqamli 
elektronikaning bu yutug'i keng ommaga ma'lum bo'lib, katta shov-shuvga sabab bo'ldi. 
Oradan bir yil o'tib, kompaniya 1972 yil navbatdagi mikroprosessorni, bu safar birinchi sakkiz razryadli 
8008 rusumli mikroprosessorni sotuvga chiqardi. Bu bevosita kompyuterlarda qo'llash uchun mo'ljallangan 
mikroprosessor edi. Bu mikroprosessor kompyuter arxitekturasi (uning tarkibiy tuzilishi va ichki tuzilmasi) ni 
butkul o'zgarishiga olib keldi. 
Birinchi shaxsiy kompyuter 1973 yilda Fransiyada yaratilgan. Bu shahsiy kompyuter elektron o‘yinchoq 
sifatida qabul qilindi va 1977 yilda amerikalik Stiv Jobs boshchiligidagi «Apple Computer» firmasi tomonidan 
mukammalashtirildi. Bunga dasturlarning katta majmuini tatbiq etib, ommaviy ravishda chiqarila boshlandi. 
Shundan  beri  kompyuter  hayotimizda  mustahkam  joylashib,  axborotni  qayta  ishlashning  eng  zamonaviy 
vositasiga aylandi. 
Kompyuter  deganda,  turli  hajmdagi,  har  xil  ko‘rinishdagi  axborotlarni  tezlik  bilan  ishlab  berishni 
ta’minlovchi universal avtomatik qurilmani tushinish mumkin. 
Kompyuter-inglizcha so‘z bo‘lib, u hisoblovchi demakdir. U hozirda hisoblovchi bo‘lmasdan, matnlar, 
tovush, video va boshqa ma’lumotlar ustida ham amallar bajaradi. 
Uning  asosiy  vazifasi  turli  ma’lumotlarni  qayta  ishlashdan  iborat.  Avvalo  shuni  aytish  lozimki, 
ko‘pchilikning tushunchasida go‘yoki faqat shaxsiy kompyuterlardan foydalanamiz. Buning ma’lum sabablari 
bor  albatta.  Shulardan  biri  hozirgi  zamon  shaxsiy  kompyuterlari,  ilgari  universal  deb  hisoblangan 
kompyuterlardan  tezligi  va  xotira  hajmi  jixatidan  ancha  oshib  ketganligida  bo‘lsa,  ikkinchi  tomondan  ko‘p 
masalarni yechish bu kompyuterlar foydalanuvchilarni qanoatlantirishidir. 
Kompyuterlarning amalda turli: raqamli, analogli (uzluksiz) raqamli-analogli va maxsuslashtirilgan xillari 
mavjud. 
Ammo  raqamli  kompyuterlar  foydalanilishi,  bajariladigan  amallarning  universialligi,  hisoblashlarning 
aniqligi va boshqa ko‘rsatgichlari yuqori bo‘lganligi uchun ulardan ko‘proq foydalanamiz. 
Hozirgi kunda rivojlangan mamlakatlarda kompyuterlarning 5 guruhi keng qo‘llanilmoqda. 
Kompyuterlar-xotirasining  hajmi,  bir  sekundda  bajaradigan  amallar  tezligi,  ma’lumotlarning  razryad 
to‘rida (yacheykalarda)  tasvirlanishiga qarab 5 guruhga  bo‘linadi: 
o   super kompyuterlar (Super computer); 
o   katta  kompyuterlar (Manframe computer); 
o   kichik   kompyuterlar (Mini computer); 
o   shaxsiy  kompyuterlar (PC - Personal  computer); 
o   bloknot  kompyuterlar (Notebook). 

Download 2,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish