O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

 
6-Mavzu: Bronza davri arxeologiyasi (4 soat) 
1-mashg'ulot  
Reja: 
1.  Bronza davriga tavsif. 
2. Yevropa va Kavkaz hududlarida bronza davri. 
3. Eron, Afg’oniston va Hindistonning bronza davri yodgorliklari.   
4. Rossiya hududidagi bronza davri madaniyati (afanasev va andronovo madaniyatlari).   
2-mashg'ulot 
 Reja: 
1.  Janubiy  Turkmaniston  hududida  bronza  davri  (Nomozgoh  IV,  Nomozgoh  V, 
Nomozgoh VI).  
2. Janubiy O'zbekiston va Tojikiston hududlarida bronza davri (Sopolli  madaniyati). 
3. Zamonbobo, Tozabog'yop, Qayroqqum madaniyatlari. 
 
Bronza  davri  tavsifi.  Bronza  davri  tarixiy-madaniy  jarayonlari.  Mesopotamiyada 
shahar-davlatlar taraqqiyoti va ularning xususiyati. Kritdagi mil. av. III-II ming yilliklarga 
oid Minoy va Miken madaniyatlari. Eron bronza davrida. Asosiy arxeologik yodgorliklari 
(Sialka  IV  kompleksi,  Tepai  Hisor,  Shahri  Soxta)  va  ularning  tavsifi.  O’rta  Osiyoning 
bronza davri tarixiy-madaniy jarayonlari. O’rta Osiyoning bronza davri madaniy markaz-
lari  (Kopetdog’oldi,  Murg’ob,  Surxon  va  O’rta  Zarafshon  vohalari)  protoshahar  tipidagi 
manzilgohlari  (Oltindepa,  Sarazm,  Janubiy  Gonur,  To’g’aloq,  Sopollitepa,  Jarqo’ton). 
Shimoliy  Afg’onistonda  Dashli  madaniyati.  Hindiston  bronza  davrida  (Moxenjadaro  va 

---

Xarappa  madaniyatlari).  Sho’rto’g’ay.  Ixtisoslashgan  ishlab  chiqarish.  Tasviriy  san‘at. 
Yozuv  yodgorliklari.  Yevrosiyo  dashtlarida  Kotakomba,  Yog’ochband,  Andronova  va 
Karasuk madaniyatlari. Bronza davrida Uralbo’yi hududlarida sivilizatsiyaning shakllani-
shi  Arkaim  manzilgohi  va  Sintashta  mozori.  Xo’jalik  va  moddiy  madaniyat.  Metallarga 
ishlov berish taraqqiyoti. Ijtimoiy tabaqalanish va davlatchilik masalalari.  
 
Adabiyotlar: 
1.  Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. – T.,  2008. 
2.  Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q. – T., 1998. 
3.  Annayev  T.,  Tilovov  B.,  Xudoyberdiyev  Sh.  Boysun arxeologik  yodgorliklari.  – T., 1999.  
4.  Annayev Т., Shaydullayev Sh. Surxondaryo tarixidan lavhalar. – Т., 1997. 
5.  Asqarov A. Eng qadimgi shahar. – Т., 1990. 
6.  Jo’raqulov  M.,  Isomiddinov  M.  O’rta  Osiyo  kulolchiligi  tarixidan.  –  Samarqand, 
1999.  
7.  Isomiddinov M.H. Sopolga bitilgan tarix. – T., 1993. 
8.  Kabirov J., Sagdullayev A. O'rta Osiyo arxeologiyasi. – Т., 1990. 
9.  Sagdullayev A. Qadimgi O’rta Osiyo tarixi. – T., 2004. 
10. Eshov B.J. Qadimgi O’rta Osiyoning shaharlari tarixi. – T., 2006. 
11. Авдусин Д.А. Основы археологии. – М., 1989. 
12. Аскаров 
А.  Древнеземледельческая  культура  эпохи  бронзы  юга 
Узбекистана. – Т., 1977. 
13. Аскаров А. Сапаллитепа. – Т., 1975. 
14. Аскаров А., Абдуллаев Б. Джаркутан. – Т., 1983. 
15. Аскаров А., Ширинов Т. Ранняя городская культура эпохи бронзы Средней 
Азии. – Самарканд, 1993. 
16. Мандельштам  А.М.  Памятники  эпохи  бронзы  в  Южном  Таджикистане.  –  Л., 
1968. 
17. Мартынов А.И. Археология СССР. – М., 1973. 
18. Сарианиди В.И. Древности страны Маргуша. – Ашхабад, 1990.