O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

4- Mavzu: Neolit davri arxeologiyasi (2 soat) 
Reja: 
1. Neolit davri xususiyatlari va xronologiyasi. 
2. Yevropa va Rossiya hududida neolit.  
3. O’rta Osiyoning neolit davri madaniyatlari (Joytun, Kaltaminor, Sazag'on va Hisor 
madaniyatlari). 
 
Neolit  davri  tavsifi.  Neolit  inqilobi.  Yevrosiyoning  janubiy  viloyatlarida  ishlab 
chiqaruvchi  xo’jalik  shaklining  qaror  topishi.  Yaqin  Sharqda  ilk  dehqonchilik.  Ierixon 
madaniyati.  Kichik  Osiyo  markazlari:  Cheyunyu  tepesi  va  Chatal  Xyuyuk.  Kulolchilik-
ning paydo bo’lishi. Jarmo  madaniyati va Zagros madaniy  birligi. Misdan buyumlar tay-
yorlash.  Tosh  qurollar.  O’rta  Osiyoda  ishlab  chiqaruvchi  xo’jalik  shaklining  paydo  bo’-
lishi.  Jebel  va  Joytun  madaniyatlari.  Ilk  dehqonchilik  manzilgohlari  va  qurilish.  Tosh 
qurollar.  Hunarmandchilik.  Tasviriy  san‘at,  haykalchalar.  O’rta  Osiyoning  neolit  davri 
o’zlashtiruvchi  xo’jalik  shaklidagi  madaniyatlari  tavsifi  (Kaltaminor  va  Hisor).  Neolit 
davri ijtimoiy munosabatlari. Yevrosiyo dashtlaridagi neolit davri o’zlashtiruvchi xo’jalik 
shaklidagi  qabilalar  madaniyatlari  tavsifi.  Ixtisoslashgan  ovchilik,  termachilik  va 
baliqchilik.  Moddiy  madaniyat.  Shimoliy  Belujistonda  ilk  dehqonchilik  madaniyati 

---

(Mergar).  Hind  vodiysining  qadimgi  dehqonlar  tomonidan  o’zlashtirilishi.  Xitoyning 
neolit davri Yanshao va Lyushan madaniyatlari tavsifi.  
Adabiyotlar: 
1.  Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. – T.,  2008. 
2. Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q. – T., 1998. 
3. Annayev  T.,  Tilovov  B.,  Xudoyberdiyev  Sh.  Boysun arxeologik  yodgorliklari.  – 
T., 1999.  
4.  Jo’raqulov  M.,  Isomiddinov  M.  O’rta  Osiyo  kulolchiligi  tarixidan.  –  Samarqand, 
1999.  
5.Kabirov J., Sagdullayev A. O'rta Osiyo arxeologiyasi. – Т., 1990. 
6. Sagdullayev A. Qadimgi O’rta Osiyo tarixi. – T., 2004. 
7. Авдусин Д.А. Основы археологии. – М., 1989. 
8. Амальрик А.С., Монгайт А.Л. Что такое археология. – М., 1966. 
9. Амальрик А.С., Монгайт А.Л. В поисках исчезнувших цивилизаций.  М., Наука, 
1966. 
10. Археологи рассказывают. Таджикгосиздат. – Сталинабад, 1959.  
11. Виноградов Л.В. Неолитические памятники Хорезма. – М., 1968. 
12. Древние цивилизации. – М., Мысль, 1989.  
13. Каменный  век  на территории СССР. – М., Наука, 1970. 
14. Мартынов А.И. Археология СССР. – М., 1973. 
15.  Коробкова  Г.Ф.  Орудия  труда  и  хозяйство  неолитических  племен  Средней 
Азии. – Л., 1969. 
16. Массон В.М. Первые цивилизации. – Л., 1961. 
17. Mаcсон В.М. Поселение Джейтун // МИА. – Л., 1971. -№ 180. 
18. Пугаченкова Г.А. Шедевры Средней Азии. – Т., 1986.