О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti botanika kafedrasi

Kesik  to‘ng‘iztaroq-(Dipsacus  laciniata  L.)  To‗ng‗iztaroqdoshlar 

(Dipsacaceae  Juss)  olasiga  mansub  ko‘p  yillik  o‘t.  Bo‗yi  100–250  sm,  Poyasi 

jo‗yakli,  tepa  qismi  shoxlangan.  Ildizi  bo‗g‗zidagi  to‗pbarglar  bandli,  cho‗ziq–

tuxumsimon,  5–8  sm.  O‗rama  barglar  bigizsimon–nashtar  shaklida.  Guli  och–

binafsha yoki oqish. Iyul–avgust oylarida gullab urug‗ beradi. 

Dorivor  qoqio‘t  yoki  momaqaymoq-(Taraxacum  officinale  web) 

Barglari  yerbag‗irlab,  ko‗m–ko‗k,  tuksiz.  Barglarini  uchi  ancha  katta,  patsimon 

qirqilgan  ko‗p  yillik  o‘t  o‘simlik.  Qoqio‗t  mart  oyida  ko‗karadi.  U  ildiz  oldi 

barglar  hosil  qilib  rivojlanadi.  Gullari  savatchada  joylashgan,  och  sariq,  tig‗iz 

tukli, urug‗i uchuvchan. Poyasi qisqa, ildizi ancha uzun, o‗q ildiz. Qoqi dorivor 

o‗simlik,  xalq  tabobatida  ovqat  hazm  qilish  organlarining  ishini  tezlashtiruvchi 

vosita  sifatida  ishlatiladi.  Bu  o‗simlikning  hamma  qismida  sut  shirasi  bor  o‗t 

o‗simlikdir.  O‗q  ildizda  ko‗p  miqdorda  insumen  to‗planadi,  bundan  ham  soxta 

kofe  tayyorlanadi.  Qoqio‗t  gullaganda  qadar  kishilar  oziq  sifatida,  ko‗k  somsa 

qilib  iste‘mol  qilishadi.  Bu  o‗simlikni  barglarini  uzib  olib,  tuzlab  iste‘mol  ham 

qilishadi. 

 

---

 

43