О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti botanika kafedrasi

Archasimon  yulg‘un  -(Tamarix  arceuthoidis  L.)  Bu  o‘simlik 

yulg‗undoshlar (Tamaricaceae Link) oilasiga mansub. Yulg‗un bo‗yi 3–4 (6–8)m 

keladigan  buta  yoki  daraxt  o‗simlik.  Yulg‗unlar  bo‗yoqli  va  asalchil  bo‗lib 

manzarali o‗simlik hisoblanadi. Yulg‗unlarning ko‗pchilik turlaridan juda qadim 

zamonlardan  buyon  Janubiy  Amerika,  Italiya,  Ispaniya  va  Osiyo  xalqlari  teri 

oshlashda foydalanib kelmoqdalar. Yulg‗unlarning yashil novdalarida tannidning 

miqdori 9–14 % gacha, yog‗ochlashgan qismida 6 % gacha va  mevalarida 15% 

gacha bo‗ladi. Yulg‗unlarning jumhuriyatimizda yirik zapaslari yo‗q. Shu sababli 

ham  ular  unchalik  sanoat  ahamiyatiga  ega  emas.  Lekin  ularning  biologiyasini, 

ekologiyasini o‗rganish nazariy ahamiyatga egadir. 

May–sentabr oylarida gullab urug‗laydi. Gullari yozda va kuzda yetiladi. Bir 

yillik novdalari tukli. Gullari bandsiz, yirik, to‗q qizil, oqish–pushti ro‗vaksimon 

---

 

36 

to‗pgulda yig‗ilgan. Tojbarglari cho‗ziq–ellipsimon, Gullari 5 a‘zoli. Ustunchasi 

3 ta.