О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti botanika kafedrasi


Zangori  maymunjon-  (Rubus  caesius  L



Download 2,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/54
Sana07.07.2021
Hajmi2,02 Mb.
#111596
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   54
Bog'liq
tanxozdaryo havzasi florasi osimliklar qoplami va ularning ekologik holati

Zangori  maymunjon-  (Rubus  caesius  L.)  Butasimon  o‗simlik 

ra‘noguldoshlar  oilasi  maymunjon  (Rubus  L)  turkumiga  mansub.  Bo‗yi  50–150 

sm gacha bo‗ladi, ko‗pincha yotib o‗sadi; bir yillik novdalari yoysimon egilgan, 

silindir  shaklida,  ko‗p  tikanli,  ba‘zan  dag‗al  tuklar  va  tikanli,  bargchalari 

noto‗g‗ri  tishsimon  qirqilgan,  oxirgisi  tuxumsimon–romb  shaklida  o‗tkir, 

ko‗pincha  yonidagi  barglari  ikki  bo‗laklidir.  Guldor  novdalari  uzun,  ularda 

to‗pgullar  o‗rnashgan  bo‗ladi.  Mevasi  bir  qancha  donakchali,  ko‗k–qoramtir 

ranglidir.  U  may–iyul  oylarida  pishadi.  Xalq  tabobatida  maymunjonning  xom 

mevasidan  zotiljam  kasalligini,  bargidan  tayyorlangan  qiyomdan  esa  tomoq 

og‗rig‗ini davolashda foydalaniladi. Undan oziq–ovqat sanoatida turli konfetlar, 

yoqimli  likyor,  spirtsiz  ichimliklar,  limonadlar  ishlab  chiqarish  mumkin.  Uning 

mevasi  tarkibida  shakar,  efir  moyi,  tannid,  oqsil  moddasi,  flavonlar,kaliy  va 

fosfor  tuzlari,  solitsil,  olma,  chumoli  hamda  limon  kislotalari  vaC  vitamin  ko‗p 

bo‗ladi. 

Bargi tarkibida esa 300 mg % C vitamin bo‗ladi. Maymunjon sifatli asalchil 

o‗simliklar  gruppasiga  kiradi.  Uning  shoxlarini  bargi  bilan  qo‗shib  qaynatilgan 

suv  sochni  buyaydi.  Barglarini  quyib  bog‗lansa,  uchuqning  tarqalib  ketishini 

to‗xtatadi; u saramas uchun ham yaxshi foyda qiladi. Uning barglarini chaynalsa, 

milkni  mahkamlaydi  va  og‗iz  chaylanishini  tuzatadi;  pishgan  mevalari  ham 

shunday.  Meva  va  barglarining  shirasi  issiqdan  bo‗lgan  og‗iz  og‗riqni  tuzatadi. 

Barglari  boshdagi  yaralarni  ham  tuzatadi.  Uni  orqa  teshikka  quyib  bog‗lansa 

to‗g‗ri ichakdan o‗sib chiqqan qonaydigan bavosilga foyda qiladi. Uning o‗zi va 

guli  ichak  yaralariga  va  ichketishiga  foyda  qiladi  va  o‗zidagi  latiflik  tufayli 

qovuqdagi toshni parchalaydi. 




 

37 


 

  Itburun  na’matak-  (Rosa  canina.)  Bo‗yi  3  m  gacha  butadir.  Bargi  toq 

patsimon murakkab, poyada ketma–ket joylashgan. Guli xushbo‗y, rangi gulovi, 

gul  o‗rnidagi  soxta  meva  ichida  tukli,  bir  urug‗li  yong‗oqchalar  joylashgan. 

Itburun na‘matak mevasida 4–6%, ba‘zan 18% gacha C, B

2

, K, P vitaminlari, 18 



mg%  cha  karotin,  18%  cha  qand,  2%  cha  limon  kislota,  oshlovchi  va  boshqa 

moddalar  bulib,  tibbiyotda  avitaminozning  oldini  olish  va  davolashda 

qo‗llaniladi. 



 

38 


 

 


Download 2,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   54




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish