О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti botanika kafedrasi

Oddiy dastirbosh-(Tanacetum vulgare.) Ko‗p yillik o‘simlik bo‗yi 150 sm 

gacha  bo‗lgan  sershox  o‗simlik.  Barglari  patsimon,  bandli  va  bandsiz,  gullari 

sariq,  qalqonsimon  to‗pgul.  Mevasi  pista.  To‗pgul  tarkibida  efir  moyi, 

alkoloidlar, flovinoidlar va boshqa moddalar bor. 

 

---

 

48 

To‗pgulining damlamasi va paroshogi gijja haydovchi, gipatet, angioxolit va 

ichak kasalliklarini davolashda ishlatiladi. 

O‘rmalovchi  ayiqtovon-(Ranunculus  repens  L.)  Ayiqtovondoshlar 

(Ranunculaceae  Juss)  oilasiga  mansub  ko‗p  yillik  ildizpoyali  o‗t  o‘simlik. 

Ildizpoyasi  juda  kalta,  undan  popuksimon  ildizchalar  chiqadi.  Bo‗yi  15–70 sm. 

Poyasi  yerbag‗irlab  yoki  yerdan  bir  oz  ko‗tarilib  o‗sadi.  Barglari  bandli,  1–2 

marta 3 bo‗lakka ajralgan. Gullari oltin sariq rang. 

 

 

Ikki jinsli, qo‗sh gulqo‗rg‗onli. Kosachabargi 5 ta, tojbargi 5 ta, sariq doria 

bo‗lib joylashgan. Har qaysi tojbargning ostida shiradon chuqurchasi bor. Otaligi 

ham,  onaligi  ham  ko‗p,  spiral  bo‗lib  joylashgan.  Tugunchasi  ustki.  Mevasi  bir 

urug‗li  yong‗oqchalardan  iborat,  shirasimon  to‗pmeva.  Tarkibida  zaharli 

animonol bor.