O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti magistratura bo‘limi

Olingan natijani baholash
Nafas chiqarganda nafasni tutib turish (sekund)
1.	A’lo	40 dan ko`p
2.	Yaxshi	30—40
3.	O`rtacha	25—30
4.	Yomon	25 dan kam

Agar nafas chiqargandan keyin nafas tutib turish vaqti 25 sekundan kam bo`lsa, u holda nafas olish tizimining funksional imkoniyatlari yetarli bo`lmaydi.

5.2. Shtange sinamasi. Bu sinama olingan nafasni tutib turish jarayoni bilan amalga oshiriladi va quyidagcha bajariladi: 3 marta nafas olib nafas chiqarilgandan keyin olingan nafasning 4 dan 3 qismi tutib turiladi. Nafasni tutib turish vaqtini sekundomer yordamida o`lchanadi. Quyidagi jadvalda Shtange sinamasi uchun baholash mezonlari keltirilgan.
2.5-jadval.
Shtange sinamasi uchun baholash mezonlari
(Monakhova, 2014)

№	Olingan natijani baholash	Nafas olganda nafasni tutib turish (sekund)
1.	A’lo	60 dan ko`p
2.	Yaxshi	40 — 60
3.	O`rtacha	30 — 40
4.	Yomon	30 dan kam

Agar olingan nafasni tutib turish vaqti 45 sekunddan kam bo`lsa, u holda nafas olish tizimining funksional imkoniyatlari yetarli darajada emas.

6. Yurak qon tomir tizimi faoliyatini baholash. Jismoniy yuklamadan keyin yurak faoliyati va qon bosimidagi o`zgarishlarni tiklanish muddatini aniqlash yurak qon tomir tizimi faoliyatini baholashda katta ahamiyatga ega bo`lib, bunday tadqiqotlarni amalga oshirishda turli funksional testlardan foydalaniladi.
6.1. Ruffe sinamasi. Bu test yurak qon tizimi kasalliklari bo`lgan kishilarga tavsiya etilmaydi va quyidagicha bajariladi: 5 daqiqa davomida tinch holatda turiladi, keyin 15 sekund davomida yurak qisqarishlar soni sanaladi (p1), keyin 45 sekund davomida 30 marta o`tirib-turiladi. Yuklama tugagandan keyin yurak qisqarishlar soni yana sanaladi (p2) va bir daqiqa davomida tinch holatda turgandan keyin yurak qisqarishlar soni yana sanaladi (p3) va quyidagi formula yordamida yurak ish faoliyati baholanadi [2.3; 2.51].
YMish=4*(p1+p2+p3)-200/10; (6).
bu yerda: YMish-yurak muskullarining ish faolligi; p1-tinch holatdagi yurak qisqarishlar soni; p2-yuklamadan keyin yurak qisqarishlar soni; p3 - bir daqiqadan keyingi yurak qisqarishlar soni. Quyidagi jadvalda Rufe sinamasi uchun baholash mezonlari keltirilgan.