|
13.3. Favvora quduqlarni jihozlash
Favvora quduqlar yer usti va yer tagi jihozlaridan tashkil topgan.
Er usti jihozlariga tizma boshchasi, favvora armaturasi va otma tizimlar kiradi.
Er tagi jihozlariga NKQ-lari hamda ko‘targichlar kiradi.
Favvora quduqlarida NKQ-lari suyuqlik va gazni yer ustiga ko‘tarib chiqish,
quduqning ish rejimini bajarish, tadqiqot ishlarini olib borish, smola, parafin
yotqiziqlari bilan ko`rashish har xil geologik – texnik tadbirlarni (GTT) amalga
oshirish, ishlatish tizmasini korroziya va erroziyadan himoya qilish, qumli
tiqinlarning oldini olish va bartaraf qilish, yer osti va kapital ta’mirlash ishlaridan
oldin quduqni to‘xtatib qo‘yish, har xil geologik – texnik tadbirlarda quduqning
ishlatish tizmasini yuqori bosimda himoya qilish, quduqlarda ta’mirlash va ishlatish
ishlari amalga oshiriladi.
Favvora quduqlarida choksiz, bir butun ishlangan NKQ-lari qo‘llaniladi,
diametri 48,3 mm-dan 114,3 mm-gacha, quvurning qalinligi 4 mm-dan, 7 mm-gacha,
uzunligi 5,5 metrdan 10 metrgacha (asosan 7-8m) bo‘ladi. Quvur yuqori markali
1000 MPa bosimga chidamlidir.
NKQ-lari silliq va tashqari uchi qalinlashtirilgan bo‘ladi.
115
13.1-jadval
Nasos – kompressor quvurining o‘lchamlari.
№
Quvur
va
muf
tan
i
sha
rtl
i
diame
tr
i,
dyuymda
Diametri, mm
De
vor
ini
qa
li
nli
gi
1 pog‘. metr quvur
uzunligi, kg
Muftaning
og‘irligi, kg
T
as
hqi
Ic
hki
S
il
li
q
Bitta quvurni
kuchaytirilgan
og‘irligi, uchi
bilan kirgizmali
S
il
li
q
Uc
hi
bil
an
kir
gizma
li
1
1
1/2
48,3
40,3
4
4,39
0,4
0,5
0,8
2
2
60,3
50,3
5
6,84
0,7
1,3
1,5
3
2
1/2
73
62
5,5
9,16
0,9
2,4
2,8
4
3
88,9
75,9
6,5 13,22
1,3
3,6
4,2
5
3
1/2
101,6
88,6
6,5 15,22
1,4
4,5
5,0
6
4
114,3
100,3
7
18,47
1,6
5,1
6,3
13.2-jadval
NKQ-ning chegaraviy tushirish chuqurligi va o‘tqazilgan (kirgizmali) uchi keltiriladi.
№
Quvur diametri,
dm
Quvur mustahkamlik
markasi
Quvurni tushirish chuqurligi, m
Silliq
Uchi bilan
kirgizmali
1
2
D
E
2050
3100
3000
4500
2
2
1/2
D
E
2150
3100
3100
4500
Silliq quvurlarning rez’bali qismining mustahkamligi butun qismini 80-85%ni
tashkil qiladi, quvurning uchi qismi tashqariga o‘tqazilgan, rezbali qismini
mustahkamligi va quvur tanasining mustahkamligi bir xil.
NKQ-lari silliq (quvur uzunligi bo‘yicha har xil o‘lchamdagi) va tashqi tomoni
(qalinlashtirilgan) kirgizmali ishlab chiqariladi
Quduqlarda qatlamdan neft bilan birgalikda qum chiqsa, quduq tubida NKQ-da
qumli tiqinlarning paydo bo‘lishga olib keladi. Shuning uchun NKQ-larda
suyuqlikning harakat tezligi oshiriladi, qum suyuqlik bilan birgalikda yer ustiga olib
chiqiladi.
Ta’mirlash – profilaktik ishlarni yoki har xil geologik – texnik tadbirlarni
amalga oshiriladi, oldindan quduqlarni to‘xtatish (uchirish) talab qilinadi. Quduqga
tushirilgan NKQ yordamida quduq yengillashtiradi.
Gaz suyuqlik aralashmasini quduq tubidan yer ustiga harakatini optimal
sharoitini yaratish, quduq tubidan mexanik aralashmalarni va qumlarni yer ustiga
chiqarish uchun ko‘taruvchi quvurlar quduqning tubigacha tushiriladi.
116
Amaliyotda nasos–kompressor quvurlar favvora usulida ishlatilganda, quvur
perforatsiya teshiklarining yuqori chegarasidagi teshikkacha tushiriladi.
Mahsuldor qatlam zich tog‘ jinslari yotqizig‘idan iborat bo‘lsa, quduq
ustunidan gaz ajralib chiqish boshlansa, NKQ – boshmog‘i neftni gaz bilan to‘yinish
bosimining chegarasiga tushiriladi. Quduqning uzoq muddat favvoralanish uchun
ko‘targichlar ishini shunday tashkil etish kerakki, eng kam energiya sarf bo‘ladigan
sharoitda yangi
опт
Q
– optimal rejim bilan ishlatiladi.
3
2
1
2
1
188
P
P
L
g
L
g
Q
P
P
L
d
(13.20)
Agarda diametri standart diametrga mos kelmasa, olingan qiymatga yaqin
diametrni hisoblash yo‘ li bilan yoki 2 xil diametrdagi NKQ-larining pog‘onali
tizmasi qo‘llaniladi.
Liftning yuqori qismi katta diametrdan, pastki qismi esa NKQ-ning kichik
diametridan tuziladi.
Tizmaning tarkibiy qismining uzunligi quyidagi tenglamadan aniqlanadi.
1
2
1
d
d
d
d
L
(13.21)
бу эрда: ℓ - katta diametrli quvur tizmaning yuqori qismining uzunligi;
Л
– ko‘targichning umumiy uzunligi;
д
– hisoblash yo‘ li bilan topilgan diametr;
1
d
–quvurning standart diametriga yaqin kichik diametri;
2
d
– standart diametrga yaqin katta diametr.
Bunda
1
2
d
d
d
.
Pog‘onali liftlarni tuzishni qiyinligi va ulardan foydalanishning murakkabligi
sababli, kon sharoitida kam qo‘llaniladi.
NKQ-ning diametri tanlangandan keyin, uning maksimal o‘tkazish imkoniyati
aniqlanadi.
Agarda hisobiy debit favvoralanish debitini boshlanishida rejalashtirilgan
debitga nisbatan oz bo‘lsa, unda ko‘taruvchi quvurning diametrini favvoralanishning
boshlang‘ich shartiga mos keluvchi
maks
Q
– debit rejimga hisob qilinadi.
3
5
,
0
2
1
188
Q
P
P
L
d
(13.22)
Yuqoridagi formula yordamida aniqlangan diametr, maksimal FIK bilan
favvoralanishning so‘nggi davrida ishlamaydi. Favvora kutilgandan oldinroq
to‘xtaydi. Favvoralanish muddatini uzaytirish uchun katta diametrli ko‘taruvchi
quvurni kichik diametrli ko‘taruvchi quvurga almashtirish talab qilinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
