O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Avstriya - Vengriyaning tashqi siyosati.
Avstriya - Vengriyaning XIX asmung so’ngi uch choragida olib bor-gan tashqi siyosati Germaniya bilan yaqinlashish bo’ldi .
1873 yil Avstriya - Vengriya , Germaniya va Rossiya bilan " Uch imperator ittifoqi" degan bitim tuzdi.
1876 yil 6 iyulda Rossiya bilan Avstriya -Vengriya o’rtasida reyxshtadt bitimi tuzildi. Unga ko’ea ruslar bilan turklar o’rtasida urush chiqib qolsa, Avstriya - Vengriya Rossiyaga betaraf turishi bekgilandi .
Avstriya esa Rossiyaning betaraf turishi evaziga Xorvatiyaning bir qismini , Bosniyaning ba'zi yerlarini olishi lozim edi.
1878 yildagi Berlin kongressida Avstriya hukumati Bosniya va Gersogavina okkupatsiya qilishga Yevropa davlatlarining roziligini oldi va ularni aneksiya qildi . Bu Avstriyani Rossiya bilan munosabatlarini yomonlashtirib qo’ydi . Natijada 1879 yil 7 oktabrda Avstriya , Vengriya Germaniyaning Rossiyaga qaratilgan yashirin bitimi imzolandi. Italiya Tunisni deb Fransiya bilan janjallashib qolganidan so’ng " Uchlar ittifoq "iga qo’shildi.
Avstriya - Vengriyada milliy ziddiyatlarning kuchayishi, hukmron doiralarga o’ta ketgan reaksion elimentlarning qo’li baland keldi. Frans- losifning shahsiy do’sti graf Eduart taaffe ministrligi davrida (1879-1893 yillar) Avstriyada reaksion siyosat kuchaydi . Eduart Taaffe o’z yoniga groxalskiy boshliq Polyaklar klubi , Riger boshliq chexlar klubi , qolgan millatlar vakili Gogenvart guruhidan " Temir halqa" tashkilotini tuzib , mamlakatdagi demokratik harakatlarni ayovsiz bostirdi.
1912 yilda Avstriya - Serbiya munosabatlari keskinlashdi. Ammo urush ancha keyin boshlandi.
Urush arafasida Avstriya - Vengriya
1 - jahon urushi arafasida slovyan xalqlari kurashi kuchaydi . Serbiya bu kurash markazi edi. U yagona slovyan davlati tashabbus-kori bo’lib chiqdi. Ruminlar harakatga qo’shildi.
Sharqiy Galitsiya polyak shlyaxtasiga , Zakarpatye Vengriyaga qarshi qo'zg'aldi . Ularga qarshi ja'zo - ta'qib choralari qo’llandi. 1911yili avstriyalik ma'murlar Drogobichda qirg'in uyushtirdi. Ishchilar na-moyishi o’qqa tutilib , 100dan ortiq kishi o’ldirildi .
Ishchilarga dehqonlar qo’shildi . Ular ham o’qqa tutildi. 1913 yilda sud hukmi bilan ukrain aholi uzoq muddatli qamoqqa tashlandi.
Venaning o’zida narxlar oshib ketishiga qarshi namoyishlar boshlandi ( 1911 yil 17.09) qo’shin . otish , o’lim - yarador. Praga , Krakov, Ibobda namoyishlar.
1912 yili iqtisodiy krizislar ro’y berdi. Ko’plab savdo va sanoat
korxonalari sindi. Birjada vahima . Ishsizlik, ochlik__ 1913 yil
stachkachilik ( 438 ta - 40 ming kishi ).
Ishtvan Tissa hukumatiga qarshi harakati.
Avstriya - Vengriya Serbiya va undan kelib chiqib , Avstriya -Vengriya - Rossiya munosabatida yomonlashdi.
Avstriya - Vengriya dualizmi krizisli xolatga kirdi. Slavyan bur-juaziyasi " Trializm" ni talab qildilar, ya'ni mamlakatni federativ-tenglik asosida birlashtirishni talab qildi. Xatto shaxzoda Frans-Ferdinandning " Harbiy partiya " si " Trializm " loyihalarini quvvatladi . Ammo Avstriya - Vengriya hukmron doiralari slavyanlar kuchayib ketishidan qo’rqib "trializm " g'oyasini rad etdilar. Aksincha jazoni kuchaytirdi .
Shtyurgk hukumati 1913 yil 26 iyulda Chexiya konstitutsiyasini bekor qildi. Chexiya seymi tarqatildi. Vengriya Ishtvan Tissa qo’liga topshiril-di, u imperator noibi etib tayinlandi.
Konrad fon gessendorf boshliq Avstriya bosh shtabi urushga tayyorgarlikni boshladi. Armiya va floti uchun mablag' ajratildi. 1913 yil kuzida safarbarlik o’tkazildi . 1914 yil martda oppozitsiya kuchayganligi uchun reyxerstni ( parlamentni ) tarqatib yubordi .
Shunday qilib . amalda hokimiyat reaksiyoner Shtyurgk hukumati qo’lida bo’lib , ular urushga bahona qidira boshladilar.
Bahona topildi . 1914 yil 28 iyunda Sarayevodagi qotillik urushga bahona bo’ldi. Avstriya - Vengriyada harbiy diktatura o’matildi. Imperiya urushga kirdi.