O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Tayanch tushunchalar:
Gladston hukumati sanoatda yetakchilik. 70 -yillarda inqiroz mustamlaka-larga bo’lgan siyosat. Angliya - Rossiya ziddiyatlari. Afg'oniston urushlari. Kipr mojorosi. Angliya - bur urushi. Misrni bosib olinishi. Solsberi hukumati. Transilvaniyani bosib olish. Irlandiya muammosi. Irlandiya fenilari. Parnell. Yer- suv ligasi. Parnell xoinligi. Ishchilar partiyalari. Tred - yunionlari. Ishchilarning chiqishlari. London jahon moliya markazi. Sanoat rivoji . Balfur- Kempbell. Lloyt Jorj. Tashqi siyosatda yon berishlar. Antanta bitimi .
Angliyaning iqtisodiy sohada orqada qolishi.
XIX sarning 70 -yillarida Angliyada Gladston boshchiligida hukumat ( 1864-1874) rahbarlik qilib , u Angliyaning jahonda yetakchiligi o’zgarmasdir, degan tamoyilga asoslanib tuzilgan edi. Bu davrda sanoat ishlab chiqarish hajmi jihatidan boshqa mamlakatlardan hali ham ancha ustunligini saqlab qolgan edi. U Grrmaniya , AQSh , Fransiya uchalasi ishlab chiqargan metalldan ham ko’p metal eksport qilardi.Angliyaning iqtisodiy qudrati va mustamlaka bozoridan foydalanishi boshqa mamlakatlar 1873-1874 yillarda boshidan kechirgan yangi inqirozning boshlanishini bir qadar orqaga cho’zishga imkon berdi.
Garchi . 1874 yilda Angliyaning eksporti kamaya boshlagan , baholar bir qadar pasayib ishsizlik ko’paygan bo’lsa ham Angliyada inqiroz 1874-1879yillarda ro’y berdi.
Lekin , 1878-1879 yillardagi inqiroz ketidan biron bir kattaroq sanoat yuksalishi bo’lmasdan , 1882 yil oxiriga borib , Angliya iqtisodiyoti navbatdagi inqirozga tortila boshladi .
Angliya iqtisodiyotida tez -tez takrorlanib turgan inqirozlar Angliyaning sanoat sohasidagi hukmronligiga chek qo’yilishini tezlashtirdi .AQSh 1886 yilda po’lat eritish jihatidan 1890 yilda cho’yan ishlab chiqarish 1892 yilda paxta yetishtirish , 1899 yilda ko’mir qazb chiqarish jihatidan Angliyadan o’zib ketdi. Qo’shma shtatlar o’zining ichki bozoridan siqib chiqardi , Germaniya esa tashqi bozoridan va hatto ichki ingliz bozoridagi raqobatdan unga zarbalar berdi. 20 yil mobaynida ya'ni 80 -yillardan tortib XX sar boshlarigacha Germaniya eksporti 41 % ga ko’paygan : AQSH eksport qilish esa ikki martadan ham ziyodroq oshgan holda, ingliz eksporti bor yo'g'l 8 % ga ko’paygan.
XX sarning 70 -90 - yillarida uzoq davom etgan agrar inqiroz Angliyaga jiddiy ziyon yetkazdi.