O‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

 3. 2. Neftni qo‘shimchalardan tozalash 
Suvdan tozalash
. Neft va suv aralashmasi emulsiya ko‘rinishida bo‘ladi. Ularni 
aralashmadagi miqdorlariga ko‘ra aralashma neftning suvdagi emulsiya (n/s) yoki suvning 
neftdagi (s/n) emulsiyasi ko‘rinishida bo‘lishi mumkin. Aralashma asosan (95 foiz0 suvning
neftdagi (s/n) emulsiya ko‘rinishida bo‘ladi. 
Hosil bo‘lgan neft-suv emulsiyasi turg‘un holatda bo‘lib, ularning turg‘unligini buzish 
aralashmaga deemulgatorlarni qo‘shish,aralashmani qizdirish va boshqa tashqi kuchlar ta’siri 
orqali amalgam oshiriladi. 
Neftni suvsizlantirsh mexanik, termik, kimyoviy, filtrlash, issiqlik- kimyoviy emulsiyani 
parchalash, elektrik usullar yordamida amalgam oshiriladi. 
Mexanik usul
.
Bu usul aralashmani tindirishga asoslangan bo‘lib, u tindiruvchi 
qurilmalarda amalgam oshiriladi. 
Neft-suv aralashmasi tindiruvchi qurilmaga oshiriladi va u yerda ajralish jarayoni sodir
bo‘ladi. Neft suvdan yengil bo‘lganligi sababli aralashma yuzasiga ajralib chiqadi va neft 
qatlamini hosil qiladi: Hosil bo‘lgan neft va suv qatlamlari alohida ajratib olinadi. 
Issiqlik usuli:
Aralashma tindirishga qadar qizdiriladi yoki issiqlik bilan iashlanadi. 
Natijada suv zarrachalarining yuza ta’sir kuchlari va neftning qovushqoqligi kamayadi. Bu, o‘z 
navnatida, suv globullarining cho‘kish tezligini oshiradi, neftning suvdan ajralishi tezlashadi. 
Kimyoviy suvsizlantirish usuli asosiy:
usullardan biri bo‘lib, bunda tindirish 
jarayonigacha neft suv aralashmasi tarkibiga deemulgatorlar qo‘shiladi. Deenulgatorlar turg‘un
b neft0suv emulsiyani parchalab tindirish qurilmalaridagi neft va suvning ajralishi uchun 
maqbul sharoit yaratadi, ya’ni ajralish yuqori darajada bo‘lishini ta’minlaydi. 
Issiqlik-kimyoviy deemulsiya usuli
: Neft-suv aralashmasi tarkibiga deemulgatorlar
qo‘shish bilan bir qatorda aralashma issiqlik bilan ham ishlanadi. Bunda suv tomchilarining 
yuza sirt ta’sir kuchlari tezda kamayadi va emulsiya turg‘unligi buziladi. Bu suv va neftning 
ajralish jarayonining yuqori darajada (100 % bo‘lishini ta’minlaydi). 

---

26