O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Kuzatish.
Kuzatish ilmiy bilish metodi sifatida shu bilan xarakterliki, kuzatish 
jarayonida tadqiqotchi o`quz jarayonining borishiga aralashmay, faqat nima sodir 
bo`layotganini qayd qilib boradi. Tadqiqotchi oldindan kuzatishning maqsadi, vazifasi va 
metodikasini belgilab oladi. Shundan keyingina bevosita kuzatishlarga kirishadi.
2) 
Eksperiment.
Eksperiment kuzatishdan farqli ravishda tadqiqotchi vujudga 
keltiradigan jiddiy, aniq sharoitlarda o`tkaziladi.

---

Didaktik eksperimentning tipik formalari sifatida odatdagi sharoitda sinf (o`quv 
ustaxonasi) dagi dars va o`quvchilarning uncha katta bo`lmagan gruppasi bilan o`tkaziladigan 
eksperimental mashg’ulotlar xizmat qiladi. 
Ana shu formalardan har birining o`z afzalligi va kamchiliklari bo`ladi. Tajriba 
darslari butun sinf (gruppa) bilan ishlashga doir qandaydir tavsiya tekshirilayotganda ayniqsa 
samarali o`tadi.
Ob’ektiv ma’lumotlar to`plash uchun eksperimentlar vaqtida har xil pribor va 
apparatlar keng qo`llanadi. 
3) 
Ilg’or pedagogik tajribani o`rganish va umumlashtirish.
Ilg’or pedagogik 
tajriba metodikaning pedagogika fani tarmog’i sifatida rivojlanishining muhim manbai bo`lib 
xizmat qiladi. Ilg’or o`qituvchilarning ish tajribasini o`rganish, uni ilmiy analiz qilish o`quv 
jarayonini samarali tashkil etishga oid tavsiyalarni ishlab chiqish imkonini beradi. 
4) 
Nazariy tadqiqotlar.
Metodikani ishlab chiqishda kuzatish metodlari yoki 
eksperiment yo`li bilan tadkiq qilib bo`lmaydigan masalalarni hal qilishga ham to`g’ri keladi. 
Masalan, o`quv materialining mazmunini asoslash praktikada to`plangan bilim va 
malakalarning tegishli kompleksini o`rganishdan boshlanadi. Bu holda tadqiqot analiz metodi 
bilan o`tkaziladi, ya’ni bilim va malakalarning butun kompleksi alrhida elementlarga 
ajratiladi. Shundan keyin xamma elementlar ichidan o`quv programmasi mazmuniga 
kiradiganlari tanlab olinadi, ya’ni analizga teskari jarayon — sintez sodir bo`ladi. Analiz va 
sintez nazariy tadqiqot metodlaridir. 
Uquv jarayonini tashkil etishda metodika pedagogika, yosh anatomiyasi va 
fiziologiyasi, gigiena va pediatriya ma’lumotlariga tayanadi. Bu fanlarning ma’lumotlaridan 
foydalanib ish rejimi, mashqlarning xarakteri masalalari hal qilinadi, asboblar hamda 
jihozlarga doir normativlar ishlab chikiladi va hokazo.