O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universitetining pedagogika instituti

 
GRAMMATIKA: RASMIY DIPLOMATIK USLUB VA UNING XUSUSIYATLARI 
Reja: 
1. Rasmiy diplomatik uslub. 

---

158 
2. Rasmiy diplomatik uslub va uning xususiyatlari.
3. Rasmiy uslub va rasmiy ish qog‘ozlari. 
Rasmiy uslub 
hozirgi o‘zbek tilining davlat-ma’muriy, huquqiy muassasalarida, rasmiy 
diplomatik munosabatlarida namoyon bo‘ladigan ko‘rinishidir. Qonun matnlari, farmonlar, 
farmoyishlar, buyruqlar, xullas barcha rasmiy ish qog‘ozlari ana shu uslubda shakllanadi. Bu 
uslubning og‘zaki va yozma ko‘rinishlari, binobarin, ushbu ko‘rinishlarning o‘z me’yorlari 
mavjud. Hujjatshunoslik davlatchilik bilan bog‘liq bo‘lib, uning ildizi qadimgi davrlarga 
borib taqaladi. Har bir davlatning hujjatlari uning davlat tilida yoziladi. Hujjatlarni to‘g‘ri va 
bexato yozish insonning savodxonligi va yozma nutq madaniyati ko‘rsatkichidir.
Barcha muassasa va korxonalardagi buyruqlar, tashkiliy-ma’muriy hujjatlardan tortib
hukumat tomonidan chiqariladigan qarorlar, qonunlar, nizomlar, farmon va farmoyishlar, 
xalqaro diplomatik hujjatlar ham rasmiy uslubda yoziladi. Har bir hujjat o‘z yozilish shakli va 
zaruriy qismlariga ega. Oliy ta’lim tizimiini tugatgan talabalar barcha ma’muriy va o‘z 
mutaxassisligi sohasidagi ichki ish qog‘ozlarini to‘g‘ri yozish va rasmiylashtirishni bilishlari 
kerak. 
Rasmiy uslubning o‘ziga xos leksik va grammatik xususiyatlari mavjud bolib, bular: 
so‘zlarning o‘z ma’nosida qo‘llanishi, ko‘pchilikka ma’lum bo‘lgan ayrim qisqartma 
so‘zlarning ishlatilishi, har bir sohaning o‘ziga xos atamalaridan foydalanilishi kabilardir.
Rasmiy uslubdagi hujjatlar qisqa, aniq va barcha uchun tushunarli qilib tuzilishi kerak. 
Huljjatlarning asosiy ko‘pchiligida darak gaplardan; 
qaror, buyruq, ko‘rsatma
kabi hujjatlarda 
esa buyruq gaplardan, fe’llarning aniqlik, buyruq-istak mayllari, majhul nisbat shakllaridan
foydalanish kuzatiladi. Shuningdek, mazkur uslubda gap bo‘laklari odatdagi tartibda 
bo‘lishiga rioya qilinadi.