O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti

D. Siklonli ajratgichning hisobi.
Siklonli ajratgichda massasi m-bo’lgan zarrachaning cho’kishi uchta kuch 
ta’sirida sodir bo’ladi.
Markazdan qochma kuch.
6
3
2
d
gr
F





(2.13) 
Siklonning o’qiga yo’naltirilgan itaruvchi kuchlar.

---

50 
6
3
2
d
gr
V
T




(2.14) 
Qarshilik kuchlari Stoks qonunidan kelib chiqib aniqlanadi.







d
R
3
(2.15) 
bu erda: ρ
zar
, ρ-zarracha materialining va atrof muhitning zichligi; V-
zarrachaning tangensial tezligi; μ – zarrachani atrofidagi muhitning zichligi; r – 
markazdan zarrachaga masofa; ω – zarrachani cho’kish tezligi.
Zarrachaning barqaror harakatlanishi tenglikda sodir bo’ladi.
R
T
F


(2.16) 
(2.9) tenglikka (2.6) va 2.8) ifodalarni keltirib qoyib, quyidagini olamiz.


r
g
V
d
zar









18
2
2
(2.17) 
2. Quduq mahsulotlarini hajmini o’lchash vositalari.
Konlarni ishlatishni rostlash uchun “qatlam – quduq – quduq ichi jihozlari” 
tizimining ishini nazorat qilishda birlik vaqt davomida quduqning mahsulotini 
miqdorini o’lchash talab qilinadi.
O’zi oqar tizimda quduq mahsuloti o’lchov trapida yoki o’lchagichdagi 
suyuqlik sathining o’zgarishi hisobiga o’lchangan bo’lishi mumkin. Suyuqlik 
sathining o’zgarishi, darajalangan reyka yoki oynali suv o’lchagichlar yordamida 
aniqlanadi.
Quduqning debiti (m
3
/kun) quyidagi formula yordamida aniqlanadi.
t
D
h
Q
s
2
3
,
11


(2.18) 
bu erda: D – o’lchagichning ichki diametri;
h
s
– t vaqt davomida suyuqlikning sathini o’zgarishi.
Quduq mahsulotlarini avtomatik o’lchash “Sputnik–A”, “Sputnik–B”, 
“Sputnik–B40” texnologik sxemalari yordamida amalga oshiriladi. “Sputnik–B40” 
quduqning kunlik debitini o’lchash va aniqlashda avtomatik ishga qo’shilishni 

---

51 
ta’minlaydi . U suvning va neftning tarkibini hamda ajratib olingan gazning 
miqdorini to’xtovsiz aniqlash uchun avtomatik nam o’lchagich bilan ta’minlangan.