O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

.5. Botma elektr dvigatel (BED) 

BED  uch  fazali  о‗zgaruvchan  tokli  qisqa  tutashtiruvchi  rotorli  dvigatel 

yordamida  harakatga keltiriladi. BED haydab chiqariladigan suyuqlikning harorati 80-

95  ºC  bо‗lgan  quduqlarning  ishida  qо‗llaniladi.      Dvigatel  korpusining  diametri 

ishlatish  tizmasining  ichki  diametri  bilan  chegaralanadi.  Kerakli  quvvat  bilan 

ta‘minlash uchun uning uzunligi 4,2-8,2 m.ga teng bо‗ladi. Ishlab chiqariladigan elektr 

dvigatellarning  quvvati  nasoslarning  turiga  bog‗liq  holda    14  kvtdan    125  kvt.gacha, 

ularning  diametri  103mm.dan  123mm.gacha  bо‗ladi.  BEDlarning    rotorini  aylanish  

tezligi 3000 ay/daq  yaqin. 

Quduqdan  suyuqlikning  kirib  kelishiga  yо‗l  qо‗ymaslik  uchun,  elektr 

dvigatelning bо‗shlig‗i germetik qilinadi va kam qavushqoqli transformator yog‗i bilan 

tо‗ldiriladi, ya‘ni uning ta‘siri hisobiga protektor bosim ta‘siri tagida ushlanib turiladi. 

Bu bosim atrof muhit bosimidan yuqoridir. BEDni qurilmasi 4.6-rasmda kо‗rsatilgan. 

  

Dvigatelning  rotori  valga  yig‗ilgan  (2)  alohida  seksiyadan  (1)  tuzilgan. 

Seksiyalarni  oralig‗iga  oraliqlarora  tayanchli  tebranish  (3)  yoki  sirpanish 

podshipniklari  о‗rnatiladi,  u  stator  va  rotor  oralig‗idagi  markazdan  qochma 

---

 

254 

muvozanatlanmagan kuchlar ta‘sirida paydo bо‗ladigan hamda bir tomonlama mangitli 

tortishuvlarning  ta‘siridagi  valdagi egilishlarning oldini oladi.