O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

Havo bilan sovitiladigan kondensator  - sovutkichlar. 

Bu turdagi sovutkichlar keng 

tarqalmokda. Ularni montaj kilish va ta‘mirlash nisbatan sodda va ortiqcha sarf talab 

qilmaydi. 

Qurilmalar  tayyorlovchi  zavod  tomonidan  kontrol  yig‗ishdan  sо‗ng,  qismlarga 

ajratilgan holda yuboriladi. Shuning uchun montaj vaqtida, qoidasi bо‗yicha moslash 

shart  emas.  Tayyor  poydevorga  avval  kran  yordamida  elektrodvigatelni  burchak 

reduktori  о‗rnatiladi.  Bunda  elektrodvigatel  reduktori  va  rotorli  vallarning 

markazlashuvi  aniq  bо‗lishiga  alohida  e‘tibor  beriladi.  Reduktorning  chiqish  о‗qi 

qat‘iy  vertikalligini  poydevor  va  mahkamlashning  barcha  boltlarini  oxirigacha  tortib 

bog‗lamdan  sо‗ng  tekshiriladi.  Valga  ventilyator  g‗ildiragi  о‗rnatilib,  mahkamlanadi. 

Sо‗ngra  metallokonstruksiyalar  montaj  qilinadi,  poydevorga  boltlari  bilan 

mahkamlanadigan  ustun  panjaralari  montaj  qilinadi.  Metallokonstruksiyalarning 

yuqorigi  tayanch  tо‗sinlarini  gorizontalligi  tekshiriladi,  ularga  qurilmalarning 

seksiyalari taxlangan bо‗ladi. 

Seksiyaning  qiya  joylashgan  holatida,  bundan  tashqari  yuqorigi  va  quyi  tо‗sinlarning 

eng yuqori belgilari о‗rnatiladi. 

---

 

509 

Bir  necha  qismlardan  iborat  bо‗lgan  ventilyator  qobig‗ini,  kо‗tarilgunga  qadar  yerda 

yig‗iladi,  sо‗ngra  metallokonstruksiyalarga  panjalari  bilan  о‗rnatiladi  va  unga  boltlar 

bilan qattiq mahkamlanadi. 

Yig‗ishning oxirgi etaplari  - qurilmaning truba seksiyalarini о‗rnatish, ularni trubalar 

bilan bog‗lash, yuqorigi nuqsonlarni о‗rnatish, havoni namlagichlar va boshqa detallar 

о‗rnatiladi. 

Montaj tugagandan sо‗ng, trubali seksiyalarni, ularni bog‗lovchi truba quvurlari bosim 

ostidagi  suv  bilan  tekshiriladi,  ventilyator  esa,  turli  aylanish  tezliklarida  va 

parraklarning burchaklari turlicha bо‗lganda sinaladi. 

Havo  bilan  sovitiladigan  kondensatorlar  quyidagi  hollarda  ta‘mirlanadi:  truba 

seksiyalari  ishdan  chiqqanda,  (bu  muhitning  seksiyadan  chiqib  ketishi  bilan 

aniqlanadi);  yuritmaning  ventilyator  g‗ildiragi  reduktorning  nosozligi;  tо‗qilgan 

muhofazalovchi setkaning yirtilishi. 

Qovurg‗alangan  trubalarning  nuqsonli  seksiyalari  sozlanganlariga  almashtiriladi  yoki 

vaqtincha  planli  ta‘mirlashga  tо‗xtatilgunga  qadar,  kollektorlardan  yopib  (uzib) 

qо‗yiladi. Zaxira seksiyalari bо‗lmagan hollarda olib kuyilgan seksiyadagi yemirilgan 

trubalar  har  ikki  tomondan  konussimon  metall  tiqinlar  bilan  yopib  qо‗yiladi,  sо‗ngra 

seksiyani yarim marotaba ishchi bosimda bosim bilan tekshiriladi. 

Ishdan  chiqqan  muhofazalovchi  setkani  havo  oqimi  parraklarda  va  seksiya 

qovurg‗alangan  trubalar  yuzalarida  tasodifan  bо‗lishi  mumkin  bо‗lgan  qattiq 

zarrachalar  bilan  zararlanmasligi  uchun  ta‘mirlanadi.  Shuningdek,  xizmatchi 

xodimlarning

 

xavfsizligini ta‘minlaydi. 

Ichki  yuzalar  tez-tez  tozalanadi,  zarurat  tug‗ilganda  ular  suv  bilan  yuviladi  yoki 

kimyoviy tozalashga yuboriladi. Mexanik tozalash ham bundan mustasno emas. Tashqi 

yuzalarni  chiqindilardan  kuchli  siqilgan  havo  oqimi  bilan  yoki  mayda  qumdan  iborat 

suv oqimi yordamida tozalanadi.