O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

7.10-rasm. GDM -3  gidravlik dinomografni sxemasi

: 

1-ip; 2-shkif; 3-vint; 4-yo‘naltirgich; 5-o‘zi yozuvchi stol; 6-pero; 7-geliksli prujina;   8- kapillyar 

quvurcha; 9-porshen; 10-bo‘shliq; 11-messdoza; 12-richag. 

 

Almashtiriladigan  shkivlar  yordamida  ko‘chishi  1:15,  1:30  va  1:45 

masshtablarda    yozadi.  Shtangali  nasos  qurilmasini  ishlatish  jarayonida  har  xil 

nuqsonlar uchraydi. Shtangali nasosning normal ishlaridagi har bir buzilishlar o‘zining 

aniq    tavsifli  diagramma  shakllariga  mos  keladi,  ular  bo‘yicha  chuqurlik-shtangali 

nasosning  nosozligini aniqlash mumkin.   

7.11-rasmda  bir  nechta  tavsifli  diagrammalar  keltirilgan.  Diagrammalardan 

ko‘rinib  turibdiki,  haydovchi  qism  oqib  ketishi  ko‘rinib  turibdi,  qaysiki  u  plunjer 

yuqoriga yurganda yukni qabul qilish nazariy malumotdan o‘ngda joylashgan bo‘ladi, 

nasos normal ishlaganda yuklanma shtanga bilan juda sekin qabul qilinadi.   

Bunda  yuklamani  olish  chizig‘i  ham  mos  holda  nazariy  dinamogramma 

chizig‘ining  tomonida  joylashgan,  ya‘ni  polirovkali  shtokning  pastga  yurish 

boshlanishida, suyuqlik ustunining  yuklamasi nasosning normalli ishidan shtangadan  

tezda  olinadi. Bu grafik – nazariy diagramma deb ataladi. Bu grafikda tik o‘q bo‘yicha 

salnikning shtokiga ta‘sir etuvchi yuk qo‘yilgan,  gorizontal o‘qqa  esa salnikli shtok 

va  plunjerning  siljishi    qo‘yilgan.   

R=F(S)

–ni  haqiqiy  diagrammasiga  nasos 

---

 

234 

qurilmasining parametrlari va nasos jihozlari  va uni alohida tugunlarining holati  tasir  

qiladi.