|
Ta‟mirlash.
Nasos agregatini ta‘mirlash uchun tо‗xtatish quyidagi tartibda
amalga oshiriladi: bosuvchi va qabul qiluvchi truba quvurlaridagi surilma qopqog‗i
yopiladi, elektr yuritkich tо‗xtatiladi, qobiqning ostki tiqini ochiladi va mahsulot
oqizib yuboriladi.
Agregatni qismlarga ajratishni boshlashdan avval qismlarga ajratilayotgan
uchastkani yaxshilab yuvib tashlanadi va artiladi. Ish joyini shunday tayyorlash
kerakki, u yerda ajratib olingan detallarni taxlayotganda ularga zarar yetmasligi kerak.
Yig‗ish va qismlarga ajratishda tayyorlovchi zavod yо‗riqnomasiga amal qilish kerak,
yoki konkret agregat konstruksiya tajribasi va mantig‗idan kelib chiqib harakat qilish
zarur.
Barcha detallarni yaroqliligi (yarim mufta, barmoqlar, amortizatorlar,
shponkalar) aniqlanadi. Detallarning holati haqida avvalo lyuftlarning kattaligiga qarab
baho beriladi. Nasosni keyingi ta‘mirlash ishlari va taftish qilish uning yuritma bilan
umumlashishi talab qiladi, ya‘ni muftali birikmalarni qismlarga ajratishni talab qiladi.
Yarim muftani alohida-alohida qilishdan oldin uning silindrik yuzasiga belgi chiziqlar
chiziladi. Bu chiziqlar yig‗ish vaqtida har ikkala yarim muftaning о‗zaro joylashuvi
belgilanadi. Nasos holati rotorning nasos qobig‗idagi о‗qli likillash kattaligi bilan
xarakterlanadi. Bu kattalikni о‗lchash uchun oldin lom yordamida yoki mis kuvalda
yordamida rotorni о‗q bо‗ylab bir tomonga, sо‗ngra qarama-qarshi yо‗nalishda
siljitiladi. Rotorning valga qо‗yilgan belgi chizig‗i bо‗yicha о‗lchanadigan maksimal
siljishi, pasportda kо‗rsatilgan kattalikdan oshib ketmasligi kerak, odatda (0,1-0,15
mm) о‗qning kо‗p likillashi sababli podshipniklarni ajratilgandan sо‗ng, ba‘zan
qobiqni va nasos rotorini ajratilagandan sо‗ng bartaraf qilinadi.
Siljish podshipniklarini qismlarga ajratish ketma-ketligi ularning konstruktiv
xususiyatlariga kо‗ra aniqlanadi: pona va qobiq orasidagi tirqishni oldindan о‗lchash,
shuningdek val va pona orasidagi tirqishlar paypaslab kо‗rib aniqlanadi. Chayqalish
podshipniklarining holatini ularni yuvib quruq qilib artilgandan sо‗ng tekshiriladi.
Podshipnikning tashqi halqasi podshipnik qobig‗ida shunday zich о‗tirishi kerakki,
toki lyuft sezilmasin. Radial podshipniklarni valdan vintli ajratgich yordamida
ajratgich rojoklari
halqaning ichki yonboshiga tayanib turadigan qilib ajratib olinadi.
228
Agar podshipnik qobiqda qadalib qolgan bо‗lsa, uni tashqi halqasidan ushlab tortib
olinadi. Podshipniklardan keyin kо‗pgina nasoslarda val zichlagichini ajratib olinadi.
Konsol vallarning zichlagichlarini, ularning qopqoqlarini, disklarini va nasos qobig‗ini
ajratib chiqarilgandan sо‗ng qismlarga ajratiladi.
Rotorni chiqarib olish uchun gorizontal yoki vertikal tekislikda ajratgichi
mavjud bо‗lgan qobiqni qismlarga ajratiladi.
Valning nuqsonlari о‗z ichiga о‗qning qiyshayib qolishi, rezba bо‗yinchasining
va shponka ariqchasining yemirilishini, darzlar paydo bо‗lishini oladi.
Val podshipniklar yemirilganda rotorda yuklama ortib ketishi natijasida, chо‗kib
qolgan rotor detallari qobiqqa ishqalanganda qiyshayib qoladi. Yana boshqa sababi -
issiq vositalar bilan ishlaydigan nasosni ishga tushirishdan oldin notekis qizishi, ya‘ni
termik deformasiyadir.
Val bо‗yinchalarining yemirilishi intensivligi ishqalanuvchi juftlik bajarilish
sifatiga va uning ishlashini nazorat qilib turishga bog‗liq. Issiq mahsulotlarni tortib
chiqaruvchi nasoslarda valdagi rezba kо‗pincha unga ochilgan muhofazalovchi
gilzaning yonishidan ishdan chiqadi. Shuning uchun gilzani yig‗ishni unga ochilgan
teshikda maydalangan kumush grafitining mashina moyidagi mastikasi bilan
moylangandan sо‗ng amalga oshirish zarur. Mexanik aralashmalari bо‗lgan korrozion
aktiv modda va vositalarni tortib chiqarishda nasoslarning ishchi g‗ildiraklari (disklari)
ayniqsa tez ishdan chiqadi. G‗ildirak yemirilishiga rotorning katta о‗qli harakati,
g‗ildirak va qobiq orasidagi kerakli zazorning yо‗qligi ham asos bо‗ladi. Juda
yemirilib ketgan g‗ildiraklar yangilariga almashtiriladi. Unga sezilmaydigan nuqsonlar
suyultirib qoplanib, ketidan detalga tokarlik stanogida ishlov berilish orqali bartaraf
etiladi.
Ta‘mirlangandan sо‗ng kо‗pgina nasoslar uchun qopqoqlar о‗rnatilgandan keyin
valni zichlash qismlari yig‗iladi. Konsol nasoslarda bu odatda qobiqni yig‗ish uchun
qilinadi. Salniklarga zichlamalar qо‗yish va zichlagich qismlarini rostlash podshipnikni
yig‗ishdan sо‗ng amalga oshiriladi.
Yig‗ishda eng sо‗nggi operasiya yarim muftani kiydirish, nasos bilan yuritmani
markazlashuvi, nasosning ramaga yakuniy mahkamlanishi, ilashish muftasi ustidan
229
muhofazalovchi shchitok о‗rnatilishi, qabul qiluvchi va bosuvchi truba quvurlarga
moylash kommunikasiyasiga va zichlovchi suyuqlikka birlashishidir. Truba quvurlarga
bog‗lanish vaqtida о‗ta kuchlanishga yо‗l qо‗ymasligi kerak, shuning uchun
birlashtirilayotgan flaksalarning yotish tekisliklari orasidagi tirqishlarning bir tekisliligi
va kattaliklari avvaldan tekshirilishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
