O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti biotexnologiya kafedrasi

 

1.2.2. Pora komponentlarining joylashishi 

 

Adabiyotlarda  keltirilgan  ma‘lumotlarga  tayanadigan  bo‗lsak,  SsA-sezgir 

poralarning  tuzilishi  va  ularning  ishlash  mexanizmlari  haqida  aniq  bir  to‗xtamga 

kelinmagan,  bu  haligacha  turli  tortishuvlarga  sabab  bo‗lib  kelmoqda.  Ma‘lumki, 

ANT Mx ichki membranasida VDAC – tashqi membranasida, SfD esa matkriksda 

tarmoqlangan.  Ehtimol  pora  strukturasi  tashki  va  ichki  Mx  membranalari  va 

matriks  SfD  oraligidagi  kontakt  maydonida  ANT  va  VDAC  birikmasida  xosil 

bo‗lgan  kompleksini  birlashtiradi  (5-rasm).  Ma‘lumki,  ANT-  VDAC  kompleksi 

boshka  oksillarni  xam,  ayniksa  kinazalarni  tortadi.  Tarkibida  geksokniza  tutuvchi 

---

 

23 

preparatlar  pora  hosil  qiladi  va  poralar  shu  ferment  substratlari  glyukoza  va  ATF 

bilan  ingibirlanadi.  Geksokinaza  VDAC  bilan  tashki  membrananing  tashki 

yuzasida  bog‗lanadi  va  funksional  pora  ANT-  VDAC-SfD-geksokinaza  tutganligi 

sababli,  glyukoza  pora  aktivligiga  ingibitor  kabi  ta‘sir  qiladi.  Mx  da  glyukoza-6-

fosfat  reaksiya  maxsuloti  geksokinazaning  Mx  yuzasidan  uzib  oladi.  Tiklangan 

sistemada  glyukoza-6-fosfat  geksokinazaning  kompleksida  Н

2

О  ajralishi  yuz 

berganida,  poraning  glyukoza  va  ATF  bilan  ingibirlanishini  yengillashtiradi.  Bu 

poralarning  ATF  hisobiga  ingibirlanishi  ko‗p  jihatdan  ANT  ga  qaraganda, 

geksokinaza bilan birgalikdagi ta‘siriga bog‗lik taxmin qilishga imkon beradi.