O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

mikro usulni qo‘llash tavsiya 
etiladi. 
Laboratoriyada xar doim quyidagini esda saqlash lozim: neorganik birikmalar toksik 
xususiyatga ega bo‘lganlari juda ko‘p va bundan tashqari alangada portlash xususiyatiga ega. 
Laboratoriyada paxta matoli xalatda bo‘lish shart, ximoya ko‘zoynagi bo‘lishi shart. Zaxarli va 
o‘yuvchi ishqor, kislota moddalari bilan ishlaganda ximoya qo‘lqopidan foydalanish shart. 
Laboratoriya stollarida shaxsiy buyumlarni qo‘yish, ustki kiyimlarni ilish va oyoq kiyimlarni 
qoldirish mumkin emas. 
Eritmalarni qizdirish jarayonida probirkaning boshi devor tomonga qaratilishi lozim. Suvda 
yaxshi erimiydigan va probirkada ozroq suv qolganda eritma toshib uchishi extimoli mavjud. 
Organik modda qatlami ostidagi suv qaynab otilish extimoli mavjud. SHuning uchun probirka
bosh qismini iloji boricha xech kim yo‘q tomonga qaratiladi. 
Zaxarli xidli moddalar bilan ishlaganda xavo tortuvchi uskuna tagida ish bajarilishi lozim. 
Ishqoriy er metallari, metallar va galogenlar bilan ishlagandan so‘ng qoldig‘i yo‘qotilishi lozim. 
Kuydirilgan moddalar alangasini qum bilan uchirish lozim.
SHisha idishlar toza yuvilib, quritilishi shart. Organik erituvchilar bilan tozalab yuvib, 
quritilishi shart.
Idishlarni quritish shkafida temperature 110-140
0
S da quriguncha qoldiriladi va usha erda 
sovutiladi. Olovli spirtovka yoki elektroplitkada idishlarni quritish man etiladi. 
 
Masalalar va mashqlar 
1.Benzoy kislotasining substantsiyadagi miqdori alkalimetrik usul bilan aniqlanib quyidagi 
qiymatlar olindi: 
X
1
=99,2%
X
2
=99,3%
X
3
=99,5% 
X
4
=99,7%
X
5
=99,9% 
X
6
=100,2% 
Nazorat mezoni – Q ning qiymatini hisoblang. 
2.Foli kislotasining 1 mg li tabletkasidagi miqdori FEK usul bilan aniqlandi. Buning uchun foli 
kislotasi xlorid kislotali muhitda natriy nitrit bilan oksidlandi. Reaktsiya mahsulotining N-
(1-naftil)-etilendiamin digidroxlorid bilan bergan rangli birikmasining optik zichligi 
o’lchandi. Tahlil natijasida olingan qiymatlar quyidagicha: 
X
1
=0,00096
X
2
=0,00098
X
3
=0,00099 
X
4
=0,00104
X
5
=0,00106 
CHetlanishlar kvadratlarining yig’indisini hisoblang. 
3.Tabletka dori turidagi dori moddasining miqdoriy tahlil natijasiga ko’ra 0,198 g; 0,201g; 
0,202g va 0,218g deb topildi. Q mezonni hisoblang. 
4.Fenatsetinning antipirin bilan turli nisbatdagi aralashmasining suyuqlanish harorati aniqlanib, 
quyidagi qiymatlar olindi.
X
1
=76 єS
X
2
=77 єS 
X
3
=77 єS
X
4
=79 єS 
X
5
=80 єS
X
6
=80 єS 
X
7
=80 єS 
X
8
=80 єS
X
9
=81 єS
X
10
=81 єS O’rtacha kvadratik chetlanishni hisoblang. 
5.Novokainamidning 0,25 g li tabletkasidagi miqdori nitritometrik usul bilan aniqlandi. 
T=0,02753, a
1
=0,2990 g, a
2
=0,2992 g, a
3
=0,2996 g, a
4
=0,2998 g, a
5
=0,3018 g. 
V
1
=9,20 ml, V
2
=9,20 ml, V
3
=9,30 ml, V
4
=9,30 ml, V
5
=9,35 ml. Ishonchlilik oralig’i 
yarmining o’rtacha qiymatini toping. 
6.Nikotin kislota dietilamidining substantsiyadagi miqdori K’eldal usuli bilan aniqlandi. 
M.m=178,24. a
1
=0,2960 g, a
2
=0,2965 g, a
3
=0,2980 g, a
4
=0,2998 g, a
5
=0,3015 g. M=0,1 
mol/l. Dori moddasining substantsiyadagi miqdorini va o’rtacha nisbiy xatolikni hisoblang.