O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

2. Nazorat mezoni Q (P
1
 n) ning son qiymatilari 
P=95% va n=9 bo‘lganida nazorat mezonining nazariy qiymati. 
Q (P
1
n) = 0,46 
;
2
Q
3
Q
;
4
Q
;
5
Q
;
6
Q
;
7
Q
;
8
Q
<
)
,
(
P
n
Q
;
1
Q
> 
)
,
(
P
n
Q
3.Ishonchlilik oraliqlari va ularning kattaliklarini baholash 
A kattalikni n marta o‘lchash natijasida hisoblangan o‘rtacha arifmetik qiymat - 
X
dan A kattalikni tahminiy baholash uchun foydalaniishmiz mumkin. 
(
X
+
X
∆
)
≤ µ ≤
X
+
X
∆
) ;
(10) 
Ishonchlilik oralig‘ining chegara qiymatlarini hisoblash Styudent mezonidan 
foydalanib bajariladi: 
;
)
,
(
)
(
n
S
f
P
t
X
X
X
±
=
∆
±
(11) 
formuladagi 
)
,
(
f
P
t
- 
Styudent mezonining nazariy qiymati jadvaldan olinadi. 
A qiymatni bir xil usul bilan o‘lchanib, tahlil soni 
t 
va 
p va t
bo‘lgan xolda, 
t 
marta aniqlangan variant uchun; 
;
)
,
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
m
S
f
P
t
X
X
X
n
n
m
m
m
±
=
∆
±
(12) 
formuladagi indekslar kattaliklarning 
t 
va 
p 
ning qaysi variantiga tegishli 
ekanligini ko‘rsatadi. 

---

364 
11-formulada 
p =f
bo‘lsa: 
S
f
P
t
X
X
X
)
,
(
1
1
±
=
∆
±
(13) 
Bu oraliq ayrim aniqlashdagi ishonchlilik oralig‘i bo‘lib,
X
∆
ishonchlilik
oralig‘i yarmininig ayrim aniqlashdagi qiymatidir. Ayrim aniqlashdagi ishonchlilik
oralig‘i uchun
R
ishonchlilik ehtimolligida quyidagi tengsizlikni qo‘llash mumkin: 
(
X
-
X
∆
)
≤ µ ≤
(
1
X
+
X
∆
) ;
(14) 
yoki 
µ-
X
∆
≤
X
≤ µ
+
X
∆
;
(15) 
Ishonchlilik oralig‘ining yarmi - 
X
∆
va ishonchlilik oralig‘i yarmining o‘rtacha 
qiymatlaridan foydalanib, ayrim aniqlashdagi nisbiy xatolik va o‘rtacha nisbiy xatolik 
hisoblanadi: 
%
100
*
X
X
∆
=
ε
(16) 
%
100
*
X
X
∆
=
ε
(17) 
 
Keys
Korxonada ishlab chiqarilishi rejalashtirilayotgan infuzion dori vositasining sifat ko‘rsatkichlari 
ketma-ketligi va ularning me’yorlarini belgilang. 
Keys echimi uchun taklif etilgan g‘oyalar taqdimoti uchun chizma namunasi 
Muammo (asosiy va kichik 
muammolar) 
Echim 
Natija 
 
 
 
Laboratoriya ishlarini o
'
tkazish qoidalari va xavfsizlik choralari.
Kimyo laboratoriyalariga faqatgina xavfsizlik texnikasi bilan tanishib maxsus jurnalga imzo 
qo‘ygan talabalargina kirib ishlashga ruxsat beriladi.
Laboratoriya ishiga tushishdan oldin talabalar texnika xavfsizligini tushungandan so‘ng ruxsat 
berilishi lozim: 
· laboratoriyada tozalik va texnika xavfsizligiga rioya qilish shart; 
· laboratoriyada bir kishi ishlashi mumkin emas, xonada kamida ikki kishi ishlashi lozim; 
· kimyoviy reaktivlar qadog‘ida yozilgan ko‘rsatmalar asosida saqlanishi shart; 
· ishni tugatgandan so‘ng ish joyini tozalash, kimyoviy qoldiqlarni neytrallash va idishlarni 
zararsizlantirish shart; 
· kimyoviy reaktivlarning qoldig‘ini, organik erituvchilar va suvli kimyoviy moddalar 
eritmasini rakovinaga to‘kish mumkin emas. Bunday qoldiqlar maxsus idishlarga solinadi 
(shisha). 
Laboratoriya ish joyida ovqatlanish va oziq ovqat maxsulotlarini saqlash man etiladi. Suv 
ichish va dori moddalarini mazasini tatib ko‘rish man etiladi. Moddalarni xidini zaxarli 

---

365 
emasligiga ishonch xosil qilingandan so‘ng aniqlash mumkin. Laboratoriya ishini 
bajarayotganda
mikro usulni qo‘llash tavsiya 
etiladi. 
Laboratoriyada xar doim quyidagini esda saqlash lozim: neorganik birikmalar toksik 
xususiyatga ega bo‘lganlari juda ko‘p va bundan tashqari alangada portlash xususiyatiga ega. 
Laboratoriyada paxta matoli xalatda bo‘lish shart, ximoya ko‘zoynagi bo‘lishi shart. Zaxarli va 
o‘yuvchi ishqor, kislota moddalari bilan ishlaganda ximoya qo‘lqopidan foydalanish shart. 
Laboratoriya stollarida shaxsiy buyumlarni qo‘yish, ustki kiyimlarni ilish va oyoq kiyimlarni 
qoldirish mumkin emas. 
Eritmalarni qizdirish jarayonida probirkaning boshi devor tomonga qaratilishi lozim. Suvda 
yaxshi erimiydigan va probirkada ozroq suv qolganda eritma toshib uchishi extimoli mavjud. 
Organik modda qatlami ostidagi suv qaynab otilish extimoli mavjud. SHuning uchun probirka
bosh qismini iloji boricha xech kim yo‘q tomonga qaratiladi. 
Zaxarli xidli moddalar bilan ishlaganda xavo tortuvchi uskuna tagida ish bajarilishi lozim. 
Ishqoriy er metallari, metallar va galogenlar bilan ishlagandan so‘ng qoldig‘i yo‘qotilishi lozim. 
Kuydirilgan moddalar alangasini qum bilan uchirish lozim.
SHisha idishlar toza yuvilib, quritilishi shart. Organik erituvchilar bilan tozalab yuvib, 
quritilishi shart.
Idishlarni quritish shkafida temperature 110-140
0
S da quriguncha qoldiriladi va usha erda 
sovutiladi. Olovli spirtovka yoki elektroplitkada idishlarni quritish man etiladi.