O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’zbekiston jahon tillari universiteti

Dissertatsiya 

mavzusining 

dolzarbligi. 

O’zbekiston  mustaqillikga 

erishganidan so’ng barcha sohalarda katta o’zgarishlar bo’ldi. Har sohada yoshlar 

uchun  ulkan  imkoniyatlar  yaratildi.  XXI  asrda  iqtisodiy  va  harbiy  salohiyatining 

rivojlanishi  va  tinchliksevarlikka  asoslangan  tashqi  siyosati  uning  xalqaro 

aloqalardagi  obro‘-e’tiborining  kuchayib  borishida  muhim  omil  bo‘lmoqda. 

Mamlakatlarimiz o‘rtasida 2006 yili do‘stlik, hamkorlik va sheriklik munosabatlari 

to‘g‘risidagi  davlatlararo  Shartnomaning  imzolangani  ikki  tomonlama  aloqalar 

---

6 

 

tarixida muhim voqea bo‘ldi. Ushbu Shartnoma hamkorlikni uzoq muddatli asosda 

rivojlantirish  uchun  mustahkam  poydevor  bo‘lib  xizmat  qiladi.Yuqoridagilardan 

ko‘rinadiki,  barcha  davlatlarning  uzining  siyosiy  maydonida  qamrab  olingan 

so’zlar va atamalar mavjud bo’lib, ingliz rus va o’zbek tillarida siyoat sohasidagi 

maxsus leksikani tilshunoslik nuqtai nazaridan chuqur ilmiy va nazariy tahlil etish 

ehtiyoji  tug‘ilmoqda.  Bundan  tashqari,  bugungi  kunda  ijtimoiy-gumanitar  fanlar 

tizimi, ayniqsa, tilshunoslik, adabiyotshunoslik, tarjima sohalari jadal suratlar bilan 

rivojlanib  kelmoqda.  Tilning  lug’at  tarkibi  har  tomonlama  tadqiq  etilishi 

tilshunoslikning muhim va dolzarb masalalarini biriga aylantirilganligini hayotning 

o’zi  ko’rsatib  turibdi.  Tilshunoslik  sohasidan  ajralib  chiqqan  yangi  yo‘nalishlar 

diqqat  markaziga  “til  va  madaniyat”,  “til  va  jamiyat”,  “til  va  inson”  kabi 

muammolarni  qamrab  olindi.  Jahon  tilshunosligida  XX  asr  so‘nggida  shakllanib, 

rivojlanayotgan  lingvomadaniyatshunoslik,  lingvokognitologiya  kabi  ilg‘or  fan 

yo‘nalishlari  aynan  shu  muammolar  bilan  shug‘ullanmoqda.  Lingvomadaniyat 

zamonaviy  tilshunoslikning  eng  yangi  va  kam  tadqiq  qilingan  bo’limlaridan  bir 

hisoblanadi. Ushbu magisterlik dessirtatsiyasi xalqaro aloqalardagi qo’llaniladigan 

siyosiy  terminlarning  lingvomadaniy  tahlili,  ularning  tarixi,  tuzilishi  va 

ahamiyatiga bag’ishlanadi.