O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’zbekiston respublikasi sogliqni saqlash vazirligi

Erkaklarning jinsiy bezlari gormonlari preparatlari (androgenlar¹) va antiandrogen vositalar.

Erkaklar jinsiy bezlaridagi Leydig (moyak glandulostitlari) interstistial xujayra-lari testosteron gormonini ( steroid tuzilishli) ishlab chiqaradi. Testosteronning talaygina qismi ko’pgina a’zolarda (masalan prostata bezi) degidrotestosteronga aylanadi. U xujayra ichida joylashgan androgen resteptorlariga eng ko’p affinitetga egadir. Androgenlarni resteptor ta’sir prinstipi boshqa steroidlarnikidek (bir xil).

Testosteron ta’sirida jinsiy a’zolar va ikkilamchi belgilar rivojlanadi, spermato-genez nazorati amalga oshiriladi. Testosteron oqsil sinteziga yordam berib (anabolik² ta’sir) oqsil olmashinuviga kuchli ta’sir ko’rsatadi, buyrak naychalarida suvni, kalstiy, natriy, xlor ionlari va boshqa larni reabsorbstiyasini kuchaytiradi. Testosteron ishlab chiqarish gipofiz-ning oldingi bo’lagining gonadotrop (lyuteinizastiyalovchi) gormoni bilan boshqa riladi. Jigarda testosterondan (peshobda aniq lanadigan) androsteron (10 marta kam faol) xosil bo’ladi. Qon zardobida aylanib yuruvchi testosteronni ng taxminan 65% jigarda sintezlanuvchi spestifik globulin bilan boglangan bo’ladi.
Androgenlarning faolligi ba’zan biologik yo’l bilan aniq lanadi. Sinalayotgan preparat axta qilingan xo’rozga kiritiladi va atrofiyaga uchragan toji soqolchasining tiklanishi kuza-tiladi. Bitta ta’sir birligi (1 TB) faolligi bo’yicha 0,1 mg kristallik androsteronga mos kela-di.
Tabobat amaliyotida sintetik (kimyoviy tuzilishiga qarang) yo’l bilan olinadigan testoste-ronning efirlari: testosteron prepionat va te s tenat (testosteron enantat) keng qo’llaniladi. Ikala preparat kuchli androgenlik va anabolik faollikga egadir. Testenat testo-steron propionatdan ta’sirining asta-sekin rivojlanishi, ammo anchagina davomliligi bilan farq qiladi. Testosteron propionatni ikki kunda 1 marotaba, testenatni esa 3-4 xaftada 1 marta kiritiladi. Ikkala preparatni xam yogli eritma shaklida mushakka kiritish uchun chiqariladi. Ichilganda ular kam samarador, chunki jigarda tez parchalanadi.
Sintetik androgen bo’lgan m e t i l t e s t e r o n kimyoviy tuzilishi va biologik ta’siri bo’yicha xuddi testosteronga o’xshash, ammo faolligi bo’yicha undan bir necha marta sustroq.
Metiltestosteronning ustunligi uni ichilganda xam samarador ekanligidadir. Uni tablet-kasini til ostiga (sublingval) tamomila so’rilib bo’lguncha saqlash eng rastional (maqul) dir.
Androgen faollikga ega bo’lgan preparatlarni erkaklar jinsiy bezlari funkstiyasining etish-movchiligida (jinsiy etilmaganlik, impotenstiya va boshqa buzilishlarda) xamda ayollarning sut bezlari va tuxumdonlar rakida, dismenoreya, klimakterik (60 yoshgacha) buzilishlarda qo’llaniladi.
Androgenlar noxush ta’sirotlar chaqirish lari mumkin. Ayollarda muskulinizastiyalovchi³ ta’sir (virilizm⁴)- tovushni dag’allashishi, tuklarni erkakcha tipda o’sishi va boshqa lar. Orga-nizmda ortiqcha suv va natriy ionlarini ushlanib qolishi mumkin. Metiltestosteron ta’sirida sariqlik rivojlanishi mumkin.
Androgen gormonlarningantogonistlari xam yaratilgan.Umuman olganda testosteron ishlab chi arilishi gipotalamus gormon preparati gonodorelin yoki uning sintetik analogi leuprore-lin yordamida, agar organizmda ularni doimiy kattakonstentrastiyalarini xosil qilish (dozalashning bunday uslubida ular gipofizning oldingi bo’lagining gonodotrop gormonlarini xosil bo’lishini to’xtatadilar) bilan kamaytirish mumkin. Ushbu preparatlarni prostata bezining gi-perplaziyasida qo’llash mumkin.
Androgenlar biosintezini keskin to’xtatish qobiliyatiga zambrug’larga qarshi vositalar ketokonazol va uning analoglari (steroidlar sintezida qatnashuvchi R-450 stitoxromini qamal-lash xisobiga) xamda s p i r o n o l a k t o n egadir.
Ammo androgenlar antogonistlari sifatida ikki gurux moddalar eng ko’p diqqatga sazovor-dir.
1) androgen resteptorlarning qamallovchilar (stiproteron astetat, flutamid);
2) 5α- reduktaza ingibitorlari, testosteronni degidrotestosteronga aylanishini susaytiruv-chilar (finasterid).
Siproteron astetat progesteronning xosilasi bo’lib, steroidlarga mansubdir.Periferik to`qimalardagi testosteronga (digidrotestosteronga) sezgir «Nishon» androgenlar resteptorini qamal qilib, preparat spermatogenezni to’xtatadi. Uni kiritishni to’xtagandan keyin spermato-genez 4 oydan keyin tiklanadi.
MNS dagi androgen resteptorlarini qamallab, u jinsiy xissiyotni susaytiradi va impo-tenstiyaga olib kelishi mumkin. Antiandrogen ta’siridan tashqari stiproteron astetat arzimagan gestagenlik faolligiga ega ekanligi gonadotrop gormonlarni va shu tufayli erkaklar jinsiy bezlaridan androgenlar ishlab chiqarilishini kamaytirishiga sabab bo’ladi. Qon zardobida testosteron bilan bir qatorda lyuteinizastiyalovchi va follekulo rag’batlantiruvchi gormonlar miqdori xam kamayadi.
Siproteron astetat ayollardagi ogir girsutizm, akne prostata bezining giperplaziyasi, er-kaklarda juda kuchayib ketgan jinsiy intilishni davolashda qo’llaniladi.Finasterid 5α-reduktaza ingibitorlaridan biri xisoblanadi. Kimyoviy tuzilishi bo’yicha bu geterostiklik steroid (4- azasteroid)dir. Yuqorida nomi qayd etilgan ferment testosteronni degidrotesto-steronga aylanishiga yordam beradi, bu ko’pincha to`qimalarda masalan, prostata bezi, sochlar follikula-sida muntazam kechadi. Prostataning giperplaziyasida digidrotestosteron miqdori ko’payib ketishi xaqida ma’lumotlar mavjud. Digidrotestosteronning prostata bezidagi androgen restep-torlari bilan boglanishi bezning gipertrafiyasiga sharoit yaratuvchi o’sish omilini xosil bo’lishini kuchaytiradi. Xujayra yadrosi membranasida joylashgan 5α- reduktazaning raqobatli ingibitorlari bo’lgan finasterid prostata bezining xujayralari ichidagi va qon zardobidagi digidrotestosteron miqdorini kamaytiradi.Prostata bezining xavfsiz giperplaziyasini davo-lash uni qo’llashga asosiy ko’rsatmadir. Preparat bezning xajmini kamaytiradi va taxminan 1/3 bemorlarda peshob ajratish jarayonini yaxshi laydi. Jinsiy mayllik va libidoga odatda ta’sir ko’rsatmaydi. Ovqat xazm qilish traktidan preparat yaxshi so’riladi (taxminan 60%). Jigarda parchalanadi. t_½ ~ 8 soat. Ta’siri 24 soat davomida saqlanadi. Buyrak va ichak orqali ajraladi. Ushbu patologiyada 5α – reduktaza ikkala izoformasini faolsizlashtiruvchi dutasterid (avodart) juda xam samarador (finasterid ko’roq 2-tipini faolsizlashtiradi).

ANABOLIK STEROIDLAR

Yuqorida qayd etilganidek, androgenlar oqsil sintezini kuchaytiradilar, ya’ni anabolik faollikga egadirlar. Bu skelet mushaklari, qator parenximatoz a’zolar, suyak to`qimasi vaznini ortishida namoyon bo’ladi. Tananing umumiy vazni bunda ortib ketadi. Organizmdan azot, fosfor va kalstiyning ajralishi sekinlashadi. Erkaklar jinsiy bezlari gormon preparatlarining androgenlik faolligi ularning anabolik ta’siridan foydalanishni cheklaydi. Shu sababli androgen faolligi kuchsiz anabolik xossalari ogirortiqroq bo’lgan sintetik vositalar yaratilgan. Ular steroid brikmalardir. Ushbu brikmalarning asosiy biologik ta’siridan va tuzilishidan kelib chiqqan xolda ularni anabolik steroidlar deb atashgan. Ushbu preparatlar faolligini biologik yo’l bilan aniq lash mumkin. Ushbu uslublardan biri axta qilingan kalamushlarning m. levator ani massasi ortishini aniq lashga asoslangan. Tabobat amaliyotida qator anabolik steroidlar qo’llaniladi. Faol va davomli ta’sir ko’rsatuvchi preparatlarga fenobolin (nandrolon fenil-propionat, durabolin, nerobolil) va retabolil (nandrolon, dekanoat, dekadurabolin) mansub-dir. Fenobolin 7-15 kun, retabolil – 3 xafta ta’sir ko’rsatadi. Ularning ta’siri asta sekin rivojlanadi (fenobolinniki 1-2 kundan keyin, retabolilniki 2-3 kundan keyin). Preparat-larning yogli eritmalari mushakga kiritiladi. Metandrostenolon (dianabol, nerobol) davomsiz ta’sir ko’rsatadi. Uni tabletkalar ko’rinishida 1 kunda 1-2 marta beriladi Boshqa anabolik steroidlar – oksandrolon, stanozol, etilestrenol, silabolin xam sintezlangan.Anabolik stero-idlar oqsil sinteziga imkoniyat tug’diradilar. Ularni qo’llaganda ishtaxa yaxshilanadi, tana vaz-ni ortadi.Osteoporozda suyaklarning kalstifikastiyasi tezlashadi.Ushbu moddalar regenerastiya jarayoniga ijobiy ta’sir etadilar. Anabolik steroidlarni kaxeksiya, asteniya, glyukokortikoid-larni davomli qo’llaganda, nur bilan davolashdan so’ng, osteoporozda, regenerastiya jarayonlarini kuchaytirish uchun (masalan suyaklar singanda) qo’llaniladi. Qayd etilgan preparatlarni qo’llaganda ularning gormonal faolliklari bilan bogliq bo’lgan noxush ta’sirlarni rivojlanishi mumkin. Ayollarda maskulinizastiyalovchi ta’sirot odatda kamroq darajada namoyon bo’ladi. Ko’ngil aynash, shishlar, suyaklarda ortiqcha kalstiy to’planishi, ba’zan jigar funkstiyasining buzilishi mumkin. Anabolik steroidlarni xomiladorlik, emizish davrida, prostata bezining raki, jigar xastaliklarida qo’llash taqiqlangan.

5.3.Vaziyatli masalalar.

1. Bemor o’z vaznining to’xtovsiz ortishi, shish paydo bo’lishi, atrofdagi narsalarga qiziqish pasayishi, tez charchab qolishi, soch to’kilishi kabi o’zgarishlarni seza boshlaydi. Shu shikoyatlar bilan u shifokorga murojat qiladi. Bemor tekshirilgandan so’ng unga tabletka xolidagi dori berildi. Dorini muntazam ravishda qabul qilganda umumiy xayotiy tonusning ortishiga, shishlarining kamayishiga, ish qobiliyatining ortishiga olib keldi. Bemorga qanday dori buyurilgan edi?
Javob: Bemorga tireodin berilgan. U qalqonsimon bezning inkretor funkstiyasini etishmovchiligini o’rnini qoplaydi.
2. Bemor ta’sirchanlik ortishiga, jaxldorlikka, ko’p terlashga, taxikardiyaga, uyquning buzilganligiga va vaznining tez kamayishiga shikoyat qildi. Shifokor tekshirishlardan keyin bemorga kasallik alomatlarini sezilarli kamaytirgan tabletka xolidagi dorini buyurdi. Biroq bemor bo’ynini xajman kattalashganligiga e’tibor berdi. Keyingi tekshirishlarda bemorda leykopeniya aniq landi. Bemorga qanday dori buyurilgan edi? Bemor bo’ynining xajman kattalashishiga sabab nimada? Leykopeniyaning rivojlanish sababi?
Javob: Bemorga antitireoid vosita – merkazolil buyurilgan edi. Gipofizning oldingi bo’lagi tireotrop gormonini ko’p ishlab chiqarganligi tufayli “buqoqlik ta’sir bo’lgan (qon tarkibida tireoid gormonlarining stirkulyastiyasiga kamayganligiga reakstiya). Merkazolilning “buqoqlik ta’sirini oldini olish uchun yod va diyodtirozin dori vositalarini qo’llash mumkin. Leykopeniya merkazolilni nojo’ya ta’siri xisobiga rivojlandi
3. Revmatik poliartrit bilan ogriyotgan bemorga tabletka xolidagi ichiladigan dori buyurilgan edi. Poliartritda bo’ladigan o’zgarishlarni davolashga erishildi. Oradan bir necha vaqt o’tkanidan so’ng bemorning yuzi shisha boshlaydi (oysimon yuz), vazni anchagina ortdi va me’dasida tez-tez oq’riq paydo bo’la boshladi. Qon tarkibidagi limfostitlar va eozinofillar soni kamayganligi va bemorda oshqozon yarasi kasalligi paydo bo’lganligi aniq landi. Bemor qaysi dori bilan davolangan? Qayd etilgan asoratlarning paydo bo’lish sababi nima? Bunday xolatda shifokor qanday yo’l tutishi kerak?
Javob: Bemor glyukokortikoidlar bilan davolangan. Ularni uzoq vaqt davomida qo’llash quyidagi oqibatlarga olib kelgan: buyrak usti bezlari mineralokortikoid funkstiyasining kuchayishi tufayli bemor vaznining ortishi, glyukokortikoidlarning organizmdagi oqsil sintezini susaytirishi tufayli me’da yarasi kasalligining kelib chiqishi. Qon tarkibidagi o’zgarishlar limfoid to`qima funkstiyasining pasayishi tufayli kelib chiqqan. Shifokor glyukokortikoidlar qabul qilinishini to’xtatib, buyrak usti bezlari funstiyasini kuchaytirish uchun kortikotropin buyurishi kerak.
4. Bronxial astma bilan ogrigan bemorni uzoq vaqt gormonal preparatlar bilan davolashdi. Oradan yarim yilcha o’tganidan so’ng, bemorning uyqusi notinch bo’la boshladi, me’dasida ogriq paydo bo’lib, vazni orta bordi. Bemor tekshirilganda unda gipertenziya, giperglikemiya, glyukozuriya, osteoporoz, limfostitopeniya, eozinopeniya kabi o’zgarishlar aniq landi. Bemor qaysi dori bilan davolangan?Paydo bo’lgan asoratlarning sababi nima?Bunday xolda shifokor qanday yo’l tutishi kerak?
Javob: Bemorda glyukokortikoidlar bilan davolashni asorati sifatida steroid diabet yuzaga kelgan. Boshqa xamma asoratlar xam shu tufayli yuzaga chiqqan. Bu paytda glyukokortikoidlar berishni to’xtatilishi va buyrak bilan endokrin funkstiyasini kuchaytirish uchun kortikotropinbuyurilishi kerak.
5. Ishtaxasi pasayib kam ovqat eb yurgan bemorga xar ikki kunda bir marta in’ekstiya xolida dori berila boshlandi. Biroq navbatdagi in’ekstiydan so’ng, bemor keskin ravishda xolsizlana boshladi, qo’l va oyoqlari qaltirash paydo bo’ldi, boshi ogrib ko’p terlay boshladi, bemordan so’rash natijasida unda in’ekstiya odatda tushlik vaqtidan keyin qilinganligi ma’lum bo’ldi. Oxirgi xolda esa in’ekstiya ovqat dan 1,5 – 2 soat oldin qilingan ekan. Paydo bo’lgan simptomlarning sababi nimada?Bu simptomlarni yo`qotish uchun nima qilish kerak?
Javob: Bemorga nospestifik davo vositasi sifatida va to`qimalar oziqlanishini yaxshilash maqsadida insulin buyurilgan. Paydo bo’lgan simptomlar gipoglikemiya tufayli kelib chiqqan.Gipoglikemiya insulinning odatdagi dozasi ovqat dan 2 soat oldin in’ekstiyaqilinganligi tufayli yuzaga kelgan, bemorni ko’k tomiriga glyukoza yuborish kerak yoki bemor qand iste’molqilishi kerak.
6. Kardiostimullovchi va antianginal terapiya bilan davolanayotgan surunkali toj arteriyasi etishmovchiligidan kelib chiqqan miokard infarkt bilan ogriyotgan bemorga qo’shimcha kuniga 2 maxal bitta tabletkadan davo buyurildi. Ushbu davo qo’llanilgandan 6 xafta keyin bemor ovozining dag’allashishini, oyoqda tuklarning o’sishini, jigar soxasida ogriqni, teri qoplamalarining sarg’ayganini, kam ifodalangan shishlarni sezdi. Bemor qaysi dori bilan davolangan?Paydo bo’lgan asoratlarning sababi nima?Davolashni davom ettirish mumkinmi?
Javob: Nekrozga uchragan to`qima o’rnida chandiq xosil bo’lishini tezlatish uchun bemorga anabolik steroid – metandrostenolon buyurilgan edi. Asoratning kelib chiqishiga sabab dori vositasining androgen ta’siri.Dori vositasini qabul qilishni to’xtatish kerak.
5.4.Mashgulotda qo’llaniladiganyangi pedagogik texnologiyalar:
5.4.1.“Qora quticha” interaktiv o’yinining o’tkazilishi
Ushbu usul mashq’ulot davomida xamkorlikda ishlash va xar bir talabaning faol qatnashishini ko’zda tutadi, o`qituvchi butun gurux bilan ishlaydi.
Xar bir talaba qora qutichadan nomalum preparatning qisa annotastiyasi yozilgan kartochkani oladi. Talabalar o’z javoblarini asoslagan xolda ushbu preparatni aniq lashi kerak.
Talabaga javob berish uchun 3 daqiqa beriladi. So’ngra javoblar muxokama qilinadi, preparatning farmakodinamika va farmakokinetikasito’ldiriladi. Usulning oxirida o`qituvchi berilgan javoblarni muxokama qiladi va talabalarning faolligini aniqlaydi.
Ushbu usul talaba nutqi, fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi va talabada mustaqil fikrlash, muloxaza yuritishni shakllantiradi.
Annotastiya turlari:

1. 
   Preparatni aniq lash: Gipofiz oldingi bo’lagidagi gormon preparati. Ta’sir birligida dozalanadi. Glyukokortikoidlar uzoq vaqt ishlatilgan keyin parenteral qo’llinaladi. (Kortikotropin).
   
2. 
   Preparatni aniq lash: Gipofiz oldingi bo’limidagigormoni preparati. Ta’sir birligida dozalanadi. Qalqonsimon bez etishmovchiligida va miksedemani differenstial tashxisida qo’llaniladi. (Tirotropin).
   
3. 
   Preparatni aniq lash: Gipofiz orqa bo’limidagi gormonning sintetik analogi. Tuq’uruq va laktastiyani kuchaytirish uchun transbukal qo’llaniladi. (Dezaminooksitostin).
   
4. 
   Preparatni aniq lash: Gipofiz orqa bo’limidagi gormoni preparati. Qandsiz diabetda qo’llaniladi. Intranazal yuboriladi. (Adiurekrin).
   
5. 
   Preparatni aniq lash: Adenogipofiz gormonlarning preparati. Ta’sir birligida dozalanadi. Gemeralopiyada qo’llaniladi. (Intermedin).
   
6. 
   Preparatni aniq lash: Qalqonsimon bez gormonning sintetik analogi. Miksedema kasalligida koma xolatida qo’llaniladi. Ichish uchun beriladi. (Triyodtironin).
   
7. 
   Preparatni aniq lash: Xayvonlarning qalqonsimon bez ekstraktidan tayyorlanadi. Tireoid gormonlarning aralashmasini saqlaydi. (Tireoidin).
   
8. 
   Preparatni aniq lash: Preparat tireotoksikozning davolashida qo’llaniladi. Ichish uchun beriladi. Nojo’ya ta’siri: leykopeniya, dispepsiya, “buqoqlik ta’siri.(Merkazolil).
   
9. 
   Preparatni aniq lash: Preparattireotoksikozning davolashida qo’llaniladi. Samarasi sekin 1-3 oydan keyin rivojlanadi. Ichish uchun beriladi. Millikyurida dozalanadi. (Radioaktiv yodi).
   

10.Preparatni aniq lash: Preparat cho’chqani qalqonsimon bezidan olinadi. Osteoporoz, nefrokalstinozda qo’llaniladi. (Kalstitrin).
11.Preparatni aniq lash: Xayvonlarning qalqonsimon oldi bezidan olinadi. Ta’siri 4 soatdan keyin boshlanib, 24 soat davom etadi. Ta’sir birligida dozalanadi. (Paratireoidin).
12. Preparatni aniq lash: Me’da osti bezi gormonning preparati. Samarasi 24 soat saqlanadi. Ta’siri sekin rivojlanadi (3-6 soatdan keyin). Qandli diabet davolashida qo’llaniladi. Diabetik komada Qqo’llanilmaydi. Faqat teri ostiga yuboriladi. (Protamin-stink-insulin).
13. Preparatni aniq lash: Sintetik gipoglikemik vosita. Me’da osti bezning beta xujayralani stimullaydi. Ta’sir davomi 12 soatgacha. (Butamid).
Preparatni aniq lash: Preparat kaxeksiyada, nurli terapiyadan keyin, glyukokortikoidlarni uzoq vaqt davomida ishlatilganda, osteoporozda qo’llaniladi. Samarasi 2-3 kundan keyin rivojlanadi va 3 xaftagacha davom etadi. (Retabolil

5.4.2. Grafik organayzerni ishlab chiqish “ Baliq skeleti” chizmasi

“Baliq skeleti” chizmasi bir qator muammolarni tasvirlash va uni echish imkonini beradi.

Tizimli fikrlash, tuzilmaga keltirish, taxlil qilish ko’nikmalarini rivojlantiradi
Bosqichlar:
1. Talabalarni chizmani tuzish qoidasi bilan tanishadilar.
2. Aloxida/kichik guruxlarda yuqori “suyagida” kichik muammoni ifodalaydi, pastda esa, ushbu kichik muammolar mavjudligini tasdiqlovchi dalillar yoziladi
3. Kichik guruxlarga birlashadilar, taqqoslaydilar, o’zlarining chizmlarini to’ldiradi-lar. Umumiy chizmaga keltiradilar.
4. Ish natijalari prezentastiyasi o’tkaziladi.

Yalliglanishga Allergiyaga Immunodepressiv Shokka

qarshi qarshi xususiyati qarshi


Glyukokorti-
koidlarni қo’llanilishi

Revmatizm Anafilaktik Organlarni Shok

Bronxil astma shok ko’chirib o’tkazishda xolatlarida

5.4.2. Mustaqil ish

“Vitaminlar”
Talabalar mustaqil ish mavzusi bo’yicha ma’ruza qiladi, interaktiv o’yinlar o’tkazadi. Talabalar eshitadilar, savollar beradilar, aniq lashtiradilar, muxokama qiladilar va ma’ruzalarga qo’shimcha qiladilar. Xulosa chiqaradilar.

6. Amaliy qismi

Resteptura bo’yicha vazifalarni bajarish (dorilarni chiqarish shakli, dozasi, miqdori va qo’llanilishini ko’rsatib resteptlar yozish pituitrin (amp.), tireoidin (tab.), merkazolil (tab.), insulin (flak.), butamid (tab.), xlorpropamid (tab.), gidrokortizon (surtma), prednizolon (tab., surtma), deksametazon (tab.), retabolil (tab.), estradiol dipropionati (amp.), progesteron (amp.), testosteron propionati (amp.) ,tiamin bromidi (amp.), askorbin kislotasi (tab.,amp.), nikotin kislotasi (tab.,amp.), stianokobalamin (amp.).
1. QATTIQ DORI ShAKLLARIGA (TABLETKALAR) REЦEPTLAR YOZISH
Maqsad: Qattiq dori shakllariga (tabletkalar) resteptlar yozish.
Bajariladigan bosqichlar:

№	Tadbir	Bajarmadi (0 ball)	To’liq to`gri bajardi
1.	Farmastevtga ko’rsatma berish (Recipe)	0	10
2.	Restept yozayotganda dori vositaning dozasini, tarkibiga kirgan barcha moddalarni asosiy va kumakdosh moddalarni birmabir ko’rsatib o’tish zarur	0	30
3.	Farmastevtga dori shakllarini tayyorlash uchun ko’rsatma (M.f)	0	20
4.	Farmastevtga beriladigan dori vositasining miqdori to`gri sida ko’rsatma	0	10
5.	Bemorga qanday usulda dori vositaning iste’mol qilish tavsiyasini berish lozim, qo’llash uchun ko’rsatma	0	30
	Jami	0	100

2.YUMSHOQ DORI ShAKLLARIGA (SURTMA) RETSEPTLAR YOZISH

Maqsad: Yumshoq dori shakllariga (surtma) resteptlarda yozib berish.
Bajariladigan bosqichlar:

№	Tadbir	Bajarmadi (0 ball)	To’liq to`gri bajardi
1.	Farmastevtga ko’rsatma berish (Recipe)	0	10
2.	Restept yozayotganda dori vositaning dozasini, tarkibiga kirgan barcha moddalarni asosiy va kumakdosh moddalarni birmabir ko’rsatib o’tish zarur	0	30
3.	Farmastevtga dori shakllarini tayyorlash uchun ko’rsatma (M.f)	0	20
4.	Farmastevtga beriladigan dori vositasining miqdori to`gri sida ko’rsatma	0	10
5.	Bemorga qanday usulda dori vositaning iste’mol qilish tavsiyasini berish lozim, qo’llash uchun ko’rsatma	0	30
	Jami	0	100

3. IN’EKSIYA UCHUN ISHLATILADIGAN ERITMALARGA RETSEPTLAR YOZISH

Maqsad: In’ekstiya uchun ishlatiladigan eritmalarga resteptlarda yozib berish.
Bajariladigan bosqichlar:

№	Tadbir	Bajarmadi (0 ball)	To’liq to`gri bajardi
1.	Farmastevtga ko’rsatma berish (Recipe)	0	10
2.	Restept yozayotganda dori vositaning dozasini, tarkibiga kirgan barcha moddalarni asosiy va kumakdosh moddalarni birmabir ko’rsatib o’tish zarur	0	30
3.	Farmastevtga dori shakllarini tayyorlash uchun ko’rsatma (M.f)	0	20
4.	Farmastevtga beriladigan dori vositasining miqdori to`gri sida ko’rsatma	0	10
5.	Bemorga qanday usulda dori vositaning iste’mol qilish tavsiyasini berish lozim, qo’llash uchun ko’rsatma	0	30
	Jami	0	100

7. Mustaqil ish ko’zda tutilgan xolda joriy nazoratni baxolash mezonlari

O’zlashtirish%	Baxo	Talabaning bilim darajasi
96-100%	A’lo “5”	Dori vositalarining tasnifi, farmakodinamikasi, farmakokinetikasi, ularni qo’llash uchun vaqo’llash uchun qarshi ko’rsatmalar, nojuya ta’sirlari bo’yicha to’liq va to`gri javob berish. Mustaqil xulosa va qaror qabul qilish, ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushoxada yuritish, amalda qo’llay olish, savolni moxiyatini tushunish, bilish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni to`gri va ijodiy echish, javoblarni to’liq asoslab berish. Interaktiv uyinlarda faol va ijodiy qatnashish va ularni echishda ijobiy xulosalar va taxlil qilish. Resteptlar dori shakliga mos xolda, dozalari va ko’llash uchun ko’rsatmalar to`gri ko’rsatilab yozish. Referatga yuqori sifatli, yangi ma’lumotlar kiritilgan Referat to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, talaba ish bajarganda yuksak erudistiya chuqur bilim, yuqori savotxonligini, ijodiy fikrlash kursatgan. Zamonaviy, ma’lumotli, ko’rgazmalar va yuqori saviya bo’lgan, yangi ma’lumotlar asosida va 10tadan ko’p adabiyot manbalari internetda olingan referatlar tayyorlash. (Multimedia jonli, yaqqol, chiroyli bezatilgan, savotxonligi yuqori, to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, xar xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan, 30 dan ko’p slaydlar keltirilgan). Dori vositalarining tasnifi, farmakodinamikasi, farmakokinetikasi, ularni qo’llash uchun va qo’llash uchun qarshi ko’rsatmalar, nojuya ta’sirlari bo’yicha to’liq va to`gri javob berish. Mustaqil xulosa va qaror qabul qilish, ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushoxada yuritish, amalda qo’llay olish, savolni moxiyatini tushunish, bilish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni to`gri va ijodiy echish, javoblarni to’liq asoslab berish. Interaktiv uyinlarda faol va ijodiy qatnashish va ularni echishda ijobiy xulosalar va taxlil qilish. Resteptlar dori shakliga mos xolda, dozalari va qo’llash uchun ko’rsatmalar to`q’ri ko’rsatilab yozish.
91-95%	A’lo “5”	Dori vositalarining tasnifi, farmakodinamikasi, farmakokinetikasi, ularni qo’llash uchun vaqo’llash uchun qarshi ko’rsatmalar, nojuya ta’sirlari bo’yicha to’liq va to`gri javob berish. Ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushoxada yuritish, amalda qo’llay olish, savolni moxiyatini tushunish, bilish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni to`q’ri va ijodiy echish, javoblarni asoslab berish. Interaktiv uyinlarda faol va ijodiy qatnashish, to`gri qaror qabul qilish. Resteptlar dori shakliga mos xolda dozalari va ko’llash uchun ko’rsatmalar yozish, yozilganda 1ta grammatik xato qilingan ayrim noaniq liklar. Referatga yuqori sifatli, yangi ma’lumotlar kiritilgan. Referat to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, talaba ish bajarganda yuksak erudistiya chuqur bilim, yuqori savotxonligini, ijodiy fikrlash kursatgan. Referat chiroyli rasmiylashtirilgan. Zamonaviy, ma’lumotli, ko’rgazmalar va yuqori saviya bo’lgan, yangi ma’lumotlar asosida va 9-10 adabiyot manbalari internetda olingan referatlar tayyorlash. (Multimedia jonli, yaqqol, chiroyli bezatilgan, savotxonligi yuqori, to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, xar xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan, 25-30 ta slaydlar keltirilgan). Dori vositalarining tasnifi, farmakodinamikasi, farmakokinetikasi, ularni qo’llash uchun va qo’llash uchun qarshi ko’rsatmalar, nojuya ta’sirlari bo’yicha to’liq va to`gri javob berish. Ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushoxada yuritish, amalda qo’llay olish, savolni moxiyatini tushunish, bilish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni to`gri va ijodiy echish, javoblarni asoslab berish. Interaktiv uyinlarda faol va ijodiy qatnashish, to`gri qaror qabul qilish. Resteptlar dori shakliga mos xolda dozalari va qo’llash uchun ko’rsatmalar yozish, yozilganda 1ta grammatik xato qilingan ayrim noaniq liklar.
86- 90%	A’lo “5”	Dori vositalarining tasnifi, farmakodinamikasi, farmakokinetikasi, ularni qo’llash uchun vaqo’llash uchun arshi ko’rsatmalar, nojuya ta’sirlari bo’yicha qo’yilgan savollar to’liq yoritish, lekin 1-2 ko’pol bo’lmagan xatoga yo’l qo’yilishi. Mustaqil mushoxada yuritish, amalda qo’llay olish, savolni moxiyatini tushunish, bilish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalar to`q’ri echish, lekin ayrim noaniq lar ko’rsatish. Interaktiv uyinlarda faol qatnashish, to`gri qaror qabul qilish. Resteptlar dori shakliga mos xolda dozalari va ko’llash uchun ko’rsatmalar yozish, yozilganda 2-3ta grammatik xatolar qilishi, ayrim noaniq liklar. Referatga yuqori sifatli, yangi ma’lumotlar kiritilgan. Referat to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, talaba ish bajarganda yuqori savotxonligini kursatgan. Referat chiroyli rasmiylashtirilgan. Zamonaviy, ma’lumotli, ko’rgazmalar va yuqori saviya bo’lgan, yangi ma’lumotlar asosida va 7-8 adabiyot manbalarida olingan referatlar tayyorlash. (Multimedia jonli, chiroyli bezatilgan, savotxonligi yuqori, to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, xar xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan, 20-25 ta slaydlar keltirilgan). Dori vositalarining tasnifi, farmakodinamikasi, farmakokinetikasi, ularni qo’llash uchun va qo’llash uchun arshi ko’rsatmalar, nojuya ta’sirlari bo’yicha qo’yilgan savollar to’liq yoritish, lekin 1-2 ko’pol bo’lmagan xatoga yo’l qo’yilishi. Mustaqil mushoxada yuritish, amalda qo’llay olish, savolni moxiyatini tushunish, bilish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalar to`q’ri yechish, lekin ayrim noaniq lar ko’rsatish. Interaktiv uyinlarda faol qatnashish, to`q’ri qaror qabul qilish. Resteptlar dori shakliga mos xolda dozalari va ko’llash uchun ko’rsatmalar yozish, yozilganda 2-3ta grammatik xatolar Qilishi, ayrim noaniq liklar.
81-85%	Yaxshi “4”	Dori vositalarining tasnifi, farmakodinamikasi, farmakokinetikasi, ularni qo’llash uchun vaqo’llash uchun qarshi ko’rsatmalar, nojuya ta’sirlari bo’yicha qo’yilgan savollar to’liq yoritish, lekin 2-3 ko’pol bo’lmagan xatoga yo’l qo’yish. Amalda qo’llay olish, savolni moxiyatini tushunish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalar to`q’ri yechish, lekin javoblar to’liq yoritilmasligi. Interaktiv uyinlarda faol qatnashish, to`gri qaror qabul qilish. Resteptlar dori shakliga mos xolda, dozalari va qo’llash uchun ko’rsatmalar to`gri ko’rsatilib yozish, lekin 2-3 grammatik xatolarga yo’l qo’yish. Referatga yuqori sifatli, yangi ma’lumotlar kiritilgan. Referat to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, talaba ish bajarganda yuqori savotxonligini kursatgan. Referat chiroyli rasmiylashtirilgan. Zamonaviy ko’rgazmalar bo’lgan, yangi ma’lumotlar asosida va 5-7 adabiyot manbalarida olingan referatlar tayyorlash. (Multimedia jonli, chiroyli bezatilgan, savotxonligi yuqori, to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, xar xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan, 15-20 ta slaydlar keltirilgan). Dori vositalarining tasnifi, farmakodinamikasi, farmakokinetikasi, ularni qo’llash uchun va qo’llash uchun qarshi ko’rsatmalar, nojuya ta’sirlari bo’yicha qo’yilgan savollar to’liq yoritish, lekin 2-3 ko’pol bo’lmagan xatoga yo’l qo’yish. Amalda qo’llay olish, savolni moxiyatini tushunish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalar to`gri yechish, lekin javoblar to’liq yoritilmasligi. Interaktiv uyinlarda faol qatnashish, to`gri qaror qabul qilish. Resteptlar dori shakliga mos xolda, dozalari va qo’llash uchun ko’rsatmalar to`q’ri ko’rsatilib yozish, lekin 2-3 grammatik xatolarga yo’l qo’yish.
76-80%	Yaxshi “4”	Savollar to`gri , lekin to’liq yoritilmasligi. Talaba preparatlar tasnifi, ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, nojo’ya ta’sirlarini, asosiy xossalarini bilishi, lekin ularning ta’sir mexanizmi va nojo’ya ta’sirlari avj olishini yaxshi bilaolmasligi. Savolni moxiyatini tushunish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Interaktiv uyinlarda faol qatnashish. Vaziyatli masalalarga to’liq javob bermasligi. Resteptlar dori shakliga mos xolda, dozalari to`gri ko’rsatilib yozish, lekin qo’llash uchun ko’rsatmalar to’liq ko’rsatilmasligi. Referatga yaxshi sifatli, yangi ma’lumotlar kiritilgan. Referat to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, talaba ish bajarganda yuqori savotxonligini kursatgan. Referat chiroyli rasmiylashtirilgan. Zamonaviy ko’rgazmalar bo’lgan, yangi ma’lumotlar asosida va 3-5 adabiyot manbalarida olingan referatlar tayyorlash. (Multimedia jonli, chiroyli bezatilgan, savotxonligi yuqori, to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, bir xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan, 15-20 ta slaydlar keltirilgan). Savollar to`gri , lekin to’liq yoritilmasligi. Talaba preparatlar tasnifi, ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, nojo’ya ta’sirlarini, asosiy xossalarini bilishi, lekin ularning ta’sir mexanizmi va nojo’ya ta’sirlari avj olishini yaxshi bilaolmasligi. Savolni moxiyatini tushunish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Interaktiv uyinlarda faol qatnashish. Vaziyatli masalalarga to’liq javob bermasligi. Resteptlar dori shakliga mos xolda, dozalari to`gri ko’rsatilib yozish, lekin qo’llash uchun ko’rsatmalar to’liq ko’rsatilmasligi.
71-75%	Yaxshi “4”	Savollar to`gri , lekin to’liq yoritilmasligi. Talaba tasnifni biladi, lekin ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, nojo’ya ta’sirlarini, asosiy xossalarini, ularning ta’sir mexanizmi va nojo’ya ta’sirlari avj olishini to’liq bilaolmasligi. Savolni moxiyatini tushunish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarga to’liq javob bermasligi. Resteptlar dori shakliga mos xolda, dozalari to`gri ko’rsatilib yozish, lekin qo’llash uchun ko’rsatmalar to’liq ko’rsatilmagan, 2-3 grammatik xatolar bor. Referatga yaxshi sifatli, yangi ma’lumotlar kiritilgan. Mavzu to’liq yoritilgan, lekin mazmuni bir xil saviyada berilmagan. Talaba ish bajarganda yaxshi savotxonligini kursatgan. Referat chiroyli rasmiylashtirilgan. Zamonaviy, ma’lumotli, ko’rgazmalar va yuqori saviya bo’lgan, yangi ma’lumotlar asosida va 3-5 adabiyot manbalari internetda olingan referatlar tayyorlash. (Multimedia jonli, chiroyli bezatilgan, savotxonligi yuqori, to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, xar xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan, 10-15 ta slaydlar keltirilgan). Savollar to`gri , lekin to’liq yoritilmasligi. Talaba tasnifni biladi, lekin ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, nojo’ya ta’sirlarini, asosiy xossalarini, ularning ta’sir mexanizmi va nojo’ya ta’sirlari avj olishini to’liq bilaolmasligi. Savolni moxiyatini tushunish, ishonch bilan aytib berish, aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarga to’lq javob bermasligi. Resteptlar dori shakliga mos xolda, dozalari to`gri ko’rsatilib yozish, lekin qo’llash uchun ko’rsatmalar to’liq ko’rsatilmagan, 2-3 grammatik xatolar bor.
66-70%	Qoniqarli “3”	Savollarning yarmi xatolarga yo’l qo’yilgan xolda yoritish. Talaba tasnifni bilish, ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, asosiy xossalarini to’liq bilmasligi, lekin ularning ta’sir mexanizmini yaxshi bilmasligi, nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l qo’yishi. Savolni moxiyatini tushunish, ishonch bilan aytib berish, mavzuni aloxida savollari yuzasidan aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni to`gri echish, lekin javoblar asoslab berilmagan. Resteptlar dozalarni to`gri ko’rsatib yozilishi, lekin dori chiqish shakllarini yozib berishda xatoga yo’l qo’yishi, qo’llash uchun ko’rsatmalar to’liq emas. Referatga sifatli, yangi ma’lumotlar kiritilgan adabiyot manbalari va internet 2-3. Mavzu to’liq yoritilgan, lekin mazmuni bir xil saviyada berilmagan va grammatik xatolar mavjud. Referat chiroyli rasmiylashtirilgan. (Multimedia jonli, chiroyli bezatilgan, savotxonligi yuqori, to’liq xajmda informastiya mavzu bo’yicha berilgan, bir xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan, 10-15 ta slaydlar keltirilgan). Savollarning yarmi xatolarga yo’l qo’yilgan xolda yoritish. Talaba tasnifni bilish, ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, asosiy xossalarini to’liq bilmasligi, lekin ularning ta’sir mexanizmini yaxshi bilmasligi, nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l qo’yishi. Savolni moxiyatini tushunish, ishonch bilan aytib berish, mavzuni aloxida savollari yuzasidan aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni to`gri echish, lekin javoblar asoslab berilmagan. Resteptlar dozalarni to`gri ko’rsatib yozilishi, lekin dori chiqish shakllarini yozib berishda xatoga yo’l qo’yishi, qo’llash uchun ko’rsatmalar to’liq emas.
61-65%	Qoniqarli “3”	Savollarning yarmi xatolarga yo’l qo’yilgan xolda yoritilishi. Tasnifni, ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, asosiy xossalarini, ta’sir mexanizmini nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l qo’yilishi. Ishonch bilan aytib berish, mavzuni aloxida savollari uzasidan aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni to`gri yechish, lekin javoblar asoslab berilmasligi, xato qo’yilishi. Resteptlarning shakli to`gri , lekin qo’llanilishi ko’rsatmay yozilishi yoki dozalarida xatoga yo’l qo’yilishi. Referatni sifati o’rtacha, yangi ma’lumotlar kiritilgan adabiyot manbalari va internet 2-3. Referat chiroyli rasmiylashtirilgan, lekin xatolar bilan yozilgan, mazmuni bir xil saviyada berilmagan, mavzu to’liq yoritilmagan. (Multimedia tayyorlanganda 10-15 ta slaydlar keltirilgan, mavzu to’liq yoritilmagan, bir xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan). Savollarning yarmi xatolarga yo’l qo’yilgan xolda yoritilishi. Tasnifni, ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, asosiy xossalarini, ta’sir mexanizmini nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l qo’yilishi. Ishonch bilan aytib berish, mavzuni aloxida savollari yuzasidan aniq tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni to`gri yechish, lekin javoblar asoslab berilmasligi, xato qo’yilishi. Resteptlarning shakli to`gri , lekin qo’llanilishi ko’rsatmay yozilishi yoki dozalarida xatoga yo’l qo’yilishi.
55-60%	Qoniqarli “3”	Savollarning yarmi xatolarga yo’l qo’yilgan xolda yoritilish. Tasnifni, ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, asosiy xossalarini, ta’sir mexanizmini nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l qo’yish. Ishonch bilan aytib berish olmaydi, qisman tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni echishda xato yo’l qo’yish. Resteptlar xato yozilgan, qo’llanilishi ko’rsatmay yozilgan va dozalarida xatoga yo’l qo’yish. Referatni sifati o’rtacha, yangi ma’lumotlar kiritilgan adabiyot manbalari va internet 2-3. Referat chiroyli rasmiylashtirilgan, lekin xatolar bilan yozilgan, mazmuni bir xil saviyada berilmagan, mavzu qisman yoritilgan. (Multimedia tayyorlanganda 10-15 ta slaydlar keltirilgan, mavzu qisman yoritilgan, bir xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan). Savollarning yarmi xatolarga yo’l qo’yilgan xolda yoritilish. Tasnifni, ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, asosiy xossalarini, ta’sir mexanizmini nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l qo’yish. Ishonch bilan aytib berish olmaydi, qisman tasavvurga ega bo’lish. Vaziyatli masalalarni echishda xato yo’l qo’yish. Resteptlar xato yozilgan, qo’llanilishi ko’rsatmay yozilgan va dozalarida xatoga yo’l qo’yish.
50-54%	Qoniqarsiz «“2»	Savollarning 1/3 to`gri yoritilgan. Tasnifni, ularni ko’llash uchun ko’rsatmalarni, ta’sir mexanizmini bilmaydi, nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l ko’yilgan. Vaziyatli masalalar, interaktiv uyinlar, grafik organayzerlar, keyslar noto`gri echilgan. Resteptlarni noto’gri yozilgan, ko’llanilishi ko’rsatmay yozilgan va dozalarida xatoga yo’l ko’yilgan. Referat sifatli rasmiylashtirilmagan, xatolar mavjud, yangi ma’lumotlar kiritilgan adabiyot manbalari va internet 1-2. Mavzuni yarimi yoritilgan. (Multimedia tayyorlanganda slaydlar 10 dan kam keltirilgan, mavzuni yarimi yoritilgan, bir xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan). Savollarning 1/3 to`gri yoritilgan. Tasnifni, ularni ko’llash uchun ko’rsatmalarni, ta’sir mexanizmini bilmaydi, nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l ko’yilgan. Vaziyatli masalalar, interaktiv uyinlar, grafik organayzerlar, keyslar noto`gri echilgan. Resteptlarni noto’gri yozilgan, ko’llanilishi ko’rsatmay yozilgan va dozalarida xatoga yo’l ko’yilgan.
46-49%	Qoniqarsiz «“2»	Savollarning 1/4 to`gri yoritilgan. Tasnifni, ularni qo’llash uchun ko’rsatmalarni, asosiy xossalarini, ta’sir mexanizmini nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l qo’yilgan. Vaziyatli masalalarga noto`gri echilgan. Interaktiv uyinlarni, grafik organayzerlar, keyslarni yoritganda ko’p xatolar yo’l qo’yilgan. Resteptlarni noto’gri yozilgan, qo’llanilishi ko’rsatilmagan va dozalarida xatoga yo’l ko’yilgan, grammatik xatolar xam bor. Referat ko’p xatolari bilan yozilgan. Sifatli rasmiylashtirilmagan, kiritilgan adabiyot manbalari va internet 1-2. Mavzuni 1/3 dan kam yoritilgan. (Multimedia tayyorlanganda slaydlar 8 dan kam keltirilgan, mavzuni 1/3 dan kam yoritilgan, bir xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan). Savollarning 1/4 to`gri yoritilgan. Tasnifni, ularni ko’llash uchun ko’rsatmalarni, asosiy xossalarini, ta’sir mexanizmini nojo’ya ta’sirlarida xatoga yo’l ko’yilgan. Vaziyatli masalalarga noto`gri echilgan. Interaktiv uyinlarni, grafik organayzerlar, keyslarni yoritganda ko’p xatolar yo’l ko’yilgan. Resteptlarni noto’gri yozilgan, ko’llanilishi ko’rsatilmagan va dozalarida xatoga yo’l ko’yilgan, grammatik xatolar xam bor.
41-45%	Qoniqarsiz «“2»	Savollarning 1/5 to`gri yoritilgan xatolar bilan. Talaba tegishli gurux preparatlari tasnifini bilmaydi, gurux preparatlari to’lik ko’rsatilmagan. Preparatlar farmakodinamika va farmakokinetikasi bo’yicha savollarga to’lik bo’lmagan, kisman noto’gri javob berilgan. Vaziyatli masalalarga noto`gri echilgan, javob asoslanmagan. Interaktiv uyinlarni, grafik organayzerlar, keyslarni yoritganda ko’p xatolar yo’l ko’yilgan, javoblar noto’gri va asoslanmagan. Resteptlarni yarmi noto’gri yozilgan, dozalar, chikarish shakllari va ko’llash uchun ko’rsatmalarda xatoga yo’l ko’yilgan. Referat juda ko’p xatolari bilan yozilgan. Sifatli rasmiylashtirilmagan, kiritilgan adabiyot manbalari va internet 1-2. Mavzuni 1/4 dan kam yoritilgan.(Multimedia tayyorlanganda slaydlar 6 dan kam keltirilgan, mavzuni 1/4 dan kam yoritilgan, bir xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan). Savollarning 1/5 to`gri yoritilgan xatolar bilan. Talaba tegishli gurux preparatlari tasnifini bilmaydi, gurux preparatlari to’lik ko’rsatilmagan. Preparatlar farmakodinamika va farmakokinetikasi bo’yicha savollarga to’lik bo’lmagan, kisman noto’gri javob berilgan. Vaziyatli masalalarga noto`gri echilgan, javob asoslanmagan. Interaktiv uyinlarni, grafik organayzerlar, keyslarni yoritganda ko’p xatolar yo’l ko’yilgan, javoblar noto’gri va asoslanmagan. Resteptlarni yarmi noto’gri yozilgan, dozalar, chikarish shakllari va ko’llash uchun ko’rsatmalarda xatoga yo’l ko’yilgan.
31-40%	Qoniqarsiz «“2»	Savollarning 1/10 noto’gri yoritilgan. Preparatlar tasnifini, qo’llash uchun ko’rsatmalarni bilmaydi, asosiy xossalarini aralashtirib yuborilgan. Preparatlarning ta’sir mexanizmi va nojo’ya ta’sirlari bo’yicha tushincha yo’k. Vaziyatli masalalarga noto`gri echilgan, javob asoslanmagan. Interaktiv uyinlarni, grafik organayzerlar, keyslarni yoritganda juda passiv katnashadi. Resteptlarning xammasi qo’pol xatoga yo’l ko’yilib yozilgan. Referat ko’p xatolari bilan yozilgan. Sifatli rasmiylashtirilmagan, kiritilgan adabiyot manbalari va internetdan foydalangani yo’k. Mavzuni 1/5 dan kam yoritilgan. (Multimedia tayyorlanganda slaydlar 5 dan kam keltirilgan, mavzuni 1/5 dan kam yoritilgan, bir xil animastion effektlar yordamida tayyorlangan). Savollarning 1/10 noto’gri yoritilgan. Preparatlar tasnifini, ko’llash uchun ko’rsatmalarni bilmaydi, asosiy xossalarini aralashtirib yuborilgan. Preparatlarning ta’sir mexanizmi va nojo’ya ta’sirlari bo’yicha tushincha yo’k. Vaziyatli masalalarga noto`gri echilgan, javob asoslanmagan. Interaktiv uyinlarni, grafik organayzerlar, keyslarni yoritganda juda passiv katnashadi. Resteptlarning xammasi ko’pol xatoga yo’l ko’yilib yozilgan.
30 - 0%	Qoniqarsiz «“2»	Savollarga javob bermaydi. Preparatlarni ta’sir mexanizmini, nojo’ya ta’sirlarini rivojlanishini, asosiy xossalarini bilmaydi. Vaziyatli masalalarga noto`gri echilgan, javob asoslanmagan. Interaktiv uyinlarni, grafik organayzerlar, keyslarni yoritishda katnashmaydi. Farmakologiya tegishli bo’limi bo’icha resteptlar yozib berishini bilmaydi, chunki unda dori shakli va uni yuborish orasida anglash layokati yo’k. Referat va multimedia slaydlari yo’k. Savollarga javob bermaydi. Preparatlarni ta’sir mexanizmini, nojo’ya ta’sirlarini rivojlanishini, asosiy xossalarini bilmaydi. Vaziyatli masalalarga noto`gri echilgan, javob asoslanmagan. Interaktiv uyinlarni, grafik organayzerlar, keyslarni yoritishda katnashmaydi. Farmakologiya tegishli bo’limi bo’icha resteptlar yozib berishini bilmaydi, chunki unda dori shakli va uni yuborish orasida anglash layokati yo’k.

Mustaqil ish ko’zda tutilgan xolda joriy nazorat ballarini taqsimlanishi

%	96-100	91-95	86-90	81-85	76-80	71-75	66-70	61-65	55-60	50-54	46-49	41-45	31-40	0-30
Nazariy Qism	52- 50	46-48	43-45	41-42	38-40	36-38	33-35	31-33	28-30	25-27	23-25	21-23	16-20	0-15
Amaliy Qism	35- 40	36-38	34-36	32-34	31-32	28-30	26-28	24-26	22-24	20-22	18-20	16-18	12-16	0-12
TMI	9-10	9	9	8-9	7-8	7	7	6	5-6	5	5	4-5	3-4	0-3

8. Adabiyotlar.

Asosiy:
1. Xarkevich D.A. Farmakologiya. Darslik.M.: Medistina, 2001, 2005.
2. Xarkevich D.A. Obщaya resteptura.O`Quv Qo’llanma. M.: Medistina, 1982.
3. Xarkevich D.A. Rukovodstvo k prakticheskim zanyatiyam po farmakologii. O`Quv Qo’llanma. M.: Medistina, 1988.
4. Azizova S.S. Farmakologiya.Darslik.Tashkent: Ibn-Sino, 2000, 2002, 2006.