O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Ultratovush xabarlovchilarining maskirovkasi

Ultratovush xabarlovchilarini dekorativ pardalar bilan maski-

rovka qilinishi man qilinadi. Chunki bu pardalar xabarlovchi sez-

girligini susaytiradi.

«Sado» xabarlovchisida kleyma kolodkasida «Ind» tutashtir-

gichi olib tashlanishi yo‘li bilan indikatorni o‘chirish mumkin. 

Bu usul xabarlovchini oz bo‘lsada maskirovka qilishga imkon be-

radi. 

---

56

7.2.  Ultratovushli xabarlovchilarni tashqi xalaqitlarga nisbatan 

yuqori turg‘unligini ta’minlash

Ultratovush xabarlovchilarining ishiga xona tashqarisida-

gi shovqinlar deyarli xalaqit bermaydi. Ikkita oynadan iborat 

bo‘lgan standart deraza, ultratovush darajasini yuz karra susayti-

radi, shuning uchun xabarlovchining aniqlash zonasi himoya qi-

linayotgan xona ichkarisida bo‘ladi. Himoya zonasidan tashqarida 

yurayotgan odamlar xabarlovchi ishiga ta’sir ko‘rsatmaydi. Ultra-

tovush xabarlovchilari noakustik xabarlarga, ya’ni chiroq signal-

lariga, elektromagnit to‘lqinlariga nisbatan turg‘undir.

Ultratovush xabarlovchilariga asosiy xalaqit manbalari, to-

vush tebranishlari va turbulent havo oqimlaridir. Ultratovush xa-

barlovchilarini xalaqitlarga nisbatan yuqori turg‘unligi quyidagi 

shartlar bilan erishiladi:

1.  Ehtimoli bo‘lgan havo oqimlari va tovush manbalariga nis-

batan to‘g‘ri o‘rnatilishi.

2.  Ultratovush xabarlovchilaridan 2 metrdan past balandlikda 

bo‘lgan, o‘zidan tovush qaytaruvchi to‘siqlar.

3. Ultratovush xabarlovchilari va boshqa xabarlovchi mosla-

malari kompleksi bilan ulanuvchi elektr zanjirlarga qo‘yiladigan 

talablar bajarilishi.

4. Bir xonada oraliq masofasi 4 metrdan kam bo‘lgan holda, 

himoya zonalari bir-biriga yo‘naltirilgan ikkitadan ko‘p xabar-

lovchi o‘rnatilmasligi.

5. Himoya qilinayotgan xonada qush va jonivorlarning 

bo‘lmasligi.