O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

«Sado» xabarlovchisini sozlash

«Sado» ultratovushli xabarlovchisi konkret obyekt himoya-

si uchun sozlanadi va tashqi xalaqitlarga bardosh bergan holda 

standart mo‘ljalni maksimal aniqlashi lozim. «Standart mo‘ljal» 

deb – massasi 50 kg va bo‘yi 165–180 sm bo‘lgan va ipak libos ki-

yib 0,3–3 m/s harakat qilayotgan odam tushuniladi.

Ultratovush xabarlovchilarni sozlanishi, nazorat qilinayot-

gan xonaning xalaqitlari darajasini tekshirish bilan boshlanadi. 

Buning uchun xabarlovchining sezgirligi maksimal bo‘lishi ke-

rak. «Sado» xabarlovchisini ishga qo‘shgandan so‘ng chiroq indi-

katori 2–10 s yonib turib keyin o‘chishi kerak. Agar indikator shu 

vaqt ichida o‘chmasa, xonada xalaqitlar darajasi baland deb xu-

losa qilinadi. 

 «Sado» xabarlovchisi chastotasi 2–4 Gts bo‘lgan shovqinlarni 

sezadi va shu haqida yonib o‘chayotgan indikatori dalolat beradi.

Ultratovush xabarlovchilarning optimal sezgirligini sozlash 

uchun, «Чувствительность» (sezuvchanlik) tugmasini soat mil-

lari harakatiga qarshi burash yo‘li bilan erishiladi. Bundan keyin 

sezgirligini tekshirish uchun himoya qilinayotgan xonada turli 

tezliklarda odam harakatlana boshlaydi. Lozim bo‘lsa berilgan 

---

55

masofada harakatlanayotgan odamni turg‘un ravishda aniqlashi 

uchun xabarlovchi yana sozlanadi.