Amaliy mashg’ulot. Maktabgacha ta’limga qo’yiladigan davlat talablari
bo’yicha
har
bir
yosh
guruhlarda
olib
boriladigan
madaniy-gigiyenik
ko’nikmalarning mazmuni.
15. Maktabgacha ta’lim muassasasida va oilada bolalarga aqliy tarbiya
berish.
Aqliy tarbiya haqida tushuncha. Aqliy tarbiya vazifalari. Maktabgacha
yoshdagi bolalarni aqliy rivojlantirish.
Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarga ta’lim berish metodlari.
Maktabgacha yoshdagi bolalarga ta’lim berishning o’ziga xosligi. Ta’lim
metodlari.Ta’limning didaktik prinsiplari.
Mashg`ulotlar.
Mashg’ulotlar bolalarga ta’lim bеrishning asosiy shakli. Mashg`ulotning
turlari. Mashg`ulotni tuzilishi. Mujassam mashg`ulotlar. Ekskursiya ta’lim berish
shakli.
Mashg’ulotlar jadvalida loyiha ishi.
Mashg’ulotlar jadvalida loyiha ishining ahamiyati. Mavzuli loyihalarni
rejalashtirish.
Sensor tarbiya. Sensor tarbiya mazmuni.Maktabgacha yoshdagi bolalarni
tarbiyalashda sensor tsrbiyaning ahamiyati, maqsad va vazifalari. Sensor tarbiya
usuli.M.Montessori metodi haqida tushuncha.
Amaliy mashg’ulot.Sensor tarbiyaga doir mujassam mashg’ulotlar tuzish.
16.Maktabgacha ta'lim muassasasida va oilada bolalarga ekologik tarbiya
berish.
Ekologik tarbiya haqida tushuncha. Maktabgacha ta’lim muassasasida
ekologik tarbiya berish usullari.
Maktabgacha ta'lim muassasasida ekologik tarbiya berishda tabiat
burchagi.
Maktabgacha
ta'lim
muassasasida
ekologik
tarbiya
berishda
tabiat
burchagining ahamiyati Maktabgacha ta'lim muassasasidatabiat burchagini tashkil
qilish. Turli yosh guruhlarda tabiat burchagiga qo’yiladigan talablar.
Amaliy mashg’ulot. Ekologik tarbiyaga doir mujassam mashg’ulot tuzish.
17.Maktabgacha ta'lim muassasasida va oilada bolalarga iqtisodiy tarbiya
berish.
Maktabgacha ta'lim muassasasida iqtisodiy tarbiya berishning maqsad va
vazifalari.Iqtisodiy tarbiyaning mazmuni. Iqtisodiy tarbiyaning metodlari va
shartlari.Maktabgacha ta'lim muassasalariningtayanch dasturida iqtisodiy tarbiya
mazmuni.
Amaliy mashg’ulot. Iqtisodiy tarbiyaga doir mujassam mashg’ulot tuzish.
18.Maktabgacha ta'lim muassasasida va oilada bolalarni axloqiy
tarbiyalash.
Axloqiy tarbiyaning mohiyati. Maktabgacha yoshdagi bolalarni axloqiy
jixatdan tarbiyalash vazifasi va uni amalga oshirish vositalari. Axloqiy tarbiya
bеrishning asosiy tamoyillari va metodlari.
Maktabgacha ta’lim muassasasida bolalar jamoasini shakllantirish.
Maktabgacha yoshdagi bolalarni jamoatchilik ruhida tarbiylash. Bolalar
jamoasini shakllantirish.Bolalar jamoasini shakllantirishga yordam beruvchi shart-
sharoitlar.
Maktabgacha yoshdagi bolalarda Vatanga muhabbat hissini tarbiyalash.
Maktabgacha yoshdagi bolalarda Vatan hissi.Vatanparvarlikni tarbiyalash .
Maktabgacha ta’lim muassasasida bolalarga turli faoliyatlar orqali vatanparvarlik
hissini uyg’otish.
Amaliy mashg’ulot. Axloqiy tarbiyaga doir mashg’ulotlar tuzish va tahlil
qilish.
Seminar mashg’ulot. Maktabgacha yoshdagi bolalarda axloqiy sifatlarni
tarbiyalash.
19. Maktabgacha ta’lim muassasasida va oilada bolalar mehnatining
mazmuni.
Mehnat tarbiyasining mohiyati. Maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalasda
mehnat tarbiyasini tutgan o’rni. Mehnat tarbiyasining maqsad va vazifalari.
Maktabgacha yoshidagi bolalar mehnatining o’ziga xos xususiyatlari.
Maktabgacha yoshdagi bolalarni mehnat shakllari bilan tanishtirish.
Maktabgacha
yoshdagi
bolalarni
mehnatga
jalb
qilish,mehnat
turlari.Maktabgacha yoshdagi bolalar mehnatining tashkil etishning asosiy shakllari.
MTMda navbatchilik.
Amaliy mashg’ulot. Turli yosh guruhlarda bolalar mehnatining mazmuni.
Seminar mashg’ulot. Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalar mehnatini
tashkil etish va unga rahbarlik qilish.
20.Maktabgacha ta’lim muassasasida va oilada bolalarga estetik tarbiya
berish.
Estetik tarbiya tushunchasi.Maktabgacha yoshdagi bolalarning estеtik
rivojlanishining o`ziga xosligi. Estetik tarbiya vazifalari.Bola shaxsini tarbiyalashda
estetik tarbiyaning ahamiyati.
Maktabgacha ta’lim muassasasida va oilada bolalarni estetik jixatdan
tarbiyalash.
Maktabgacha ta'lim muassasasida estetik tarbiyaning mazmuni, estetik tarbiya
mеtodlari va vositalari. Oilada nafosat tarbiya bеrish.
Oila tarbiyachisining oilada olib boradigan nafosat tarbiya vazifalari.
Bolalarni orasta bo’lishga o’rgatish. Oilada bolaga nafosat tarbiya berish
vazifalari.Ilk yoshli bolalarni orastalikka o’rgatish.
Maktabgacha ta’lim muassasasida bolalarga estetik tarbiya berishda
bayramlar va ko’ngil ochish soatlarining o’rni.
Maktabgacha yoshidagi bolalar hayotida bayramlar va ko’ngil ochish
soatlarining ahamiyati. Bayramlar va ko’ngil ochish soatlarini tashkil etish va ularga
qo`yilgan talablar. Bayram ertaliklarini ko’rish va tahlil qilish.
Amaliy mashg’ulot. Oilada bolalarga bayramlarni tarixi haqida bilim
berish.
Oilada bolalarga bayramlar haqida ma’lumot berish. Oila sharoitida bolalar
bilan bayramlarni nishonlash.
IV-bo’lim. Maktabgacha ta’lim muassasalarida hamkorlik ishlari.
21. Maktabgacha ta'lim muassasasi va oila o’rtasidagi hamkorlik.
Bola tarbiyasida oilaning o’rni. Oila bilan ishlashda maktabgacha ta'lim
muassasalarining vazifalari .Tarbiyachilarning oila bilan olib boriladigan ish
mazmuni.
Maktabgacha ta'lim muassasasida ota- onalar majlisi va uni o’tkazishga
qo’yilgan talablar.
Maktabgacha ta'lim muassasasida ota- onalar uchun umumiy va guruh
majlislari. Guruh majlislarini taxminiy rejasi va uni o’tkazish tartibi.Ota -onalar
qo’mitasi.
Ota-onalar va tarbiyachilar o‘rtasida samarali hamkorlik qilish
tamoyillari.
Oila hamkorligining asosiy ko’rinishlari va usullari. Hamkorlikning
tamoyillari. Oila bilan hamkorlik ishlarining samaradorligini oshirish yo’llari.
Maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalashda yosh ota-onalarga tavsiyalar.
Maktabgacha ta’lim muassasasining oila bilan hamkorlik ish rejasi. MTM
bilan oila o’rtasidagi hamkorlik ish rejasi.MTM - oila va mahalla o’rtasidagi
hamkorlik rejasi. Aholi o’rtasida pedagogik bilimlarni targ’ib qilish.
Seminar mashg’ulot. Bola tarbiyasida maktabgacha ta’lim muassasasining va
oilaning muhim o’rni.
22. Maktabgacha ta'lim muassasasi va maktab ishidagi hamkorlik.
Maktabgacha ta’lim muassasasida bolalarni maktabga tayyorlash ishlarining
ahamiyati. Maktabgacha ta’lim muassasasi va maktab o’rtasidagi hamkorlik ish
rejasining tuzilishi.
Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarni maktabga tayyorlashda olib
boriladigan ishlar.
Tayyorlov guruhda olib boriladigan ishlar.
Tayyorlov guruhda olib boriladigan faoliyatlar. Bolalarni maktab va
o’quvchilar hayoti bilan tanishtirish. Bolalarni maktabga tayyorgarligini aniqlash.
Amaliy mashg’ulot. “Maktabgachab ta`lim” tayanch dasturida 6-7 yoshli
bolalarga qo’yilgan talablar.
Seminar mashg’ulot. Maktabgacha ta’lim muassasasi va maktab o‘rtasidagi
hamkorlikning samarali yo’llari.
VI. O’quv fanning moddiy-texnik ta’minoti.
O’quv xona, yozuv taxtasi, o’qituvchi va o’quvchilar soniga yetarli stol, stullar, kompyuter
jihozlari, plakatlar, bukletlar.
VII. O’quv fanning o’zlashtirish darajasini nazorat qilish va baholash.
Baholash-ta`lim jarayoninig ma`lum bosqichida o`quv maqsadlarga erishganlik darajasini
oldindan belgilangan mezonlar asosida o`lchash, natijalarni aniqlash va tahlil qilishdan iborat
jarayondir.Ta`lim jarayonida ta`lim oluvchilarning nazariy bilimlari va aqliy faoliyat darajalarini
baholashda og`zaki va yozma baholash shakllaridan foydalaniladi.Test usuli, reyting tizimi,
o`quvchining bilim va ko`nikmalarini egallash jarayonini nazorat qilishdan esa pedagogik
jarayon natijalarini xolisona baholashda foydalaniladi.
Joriy nazorat-Og`zaki so`rov, seminarlar, yozma ishlar, uy vazifalari ya`ni o`qituvchi o`z
amaliyotida qo`llaydigan barcha so`rov turlarini o`z ichiga oladi;
Oraliq –nazorat- Fanning ma`lum bir qismi, bo`limi yakunlanganidan so`ng o`tkaziladi.
Yakuniy nazorat- Semestr tamom bo`lganda va o`quv dasturining tegishli bo`limi
tugagandan keyin amalga oshiriladi.
Baholash “5” ballga asoslangan reyting tizimi asosida amalga oshiriladi.
VIII. Tavsiya etilgan adabiyotlar va saytlar ro’yxati.
1.Asosiy adabiyotlar.
1. O. Xasanboyeva. “Maktabgacha ta’lim pedagogikasi”. Toshkent. ”ILM-ZIYO”
Qo’llanma-2011
2. “Maktabgacha ta’limga qo’yiladigan davlat talablari”.O`RXTV-ning icshchi
guruhi va MMXQTMORO’MM mutaxasislari T-2017.
3. “Bolajon” tayanch dasturi. Toshkent. O’zRXTB. MMXQTMORO’MM. 2016
2.Qo’shimcha adabiyotlar.
1. “Ta’lim to’grisida”gi Qonun, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”. Barkamol
avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. – T. Sharq HMK-1997.
2. A. Zununov. Pedagogika tarixi. Darslik- 2002.
3. Pfn. F.Voxobova, Sh.B.Nabixanova,D.T Karimova “Bola huquqlari, shaxsga
yo`naltirilgan ta`lim”, Maktabgacha ta`limga qo`yiladigan davlat talablari hamda
“Bolajon” va “Bilimdon” dasturlari asosida pedagogik kollej o`qituvchilarini o`qitish
bo`yicha metodik qo`llanma Toshkent-2015
4. Pfn. F.Voxobova, Sh.B.Nabixanova,D.T Karimova ”Maktabgacha yoshdagi bola
shaxsini rivojlantirishga yo`naltirilgan ta`lim asoslari” pedagogika kolleji
o`quvchilari uchun o`quv qo`llanma.Toshkent-2015
5.Bolaga
yonaltirilgan
ta’lim
dasturini
tashkil
etish.
O’zRXTB.
MMXQTMORO’MM.2012
6.O’zR XTBning”Maktab ta’limini rivojlantirish” loyihasi doirasida tarbiychilarni
o’qitish uchun yaratilgan qo’llanma.T.2010.
7.“Maktabgacha ta’lim muassasalarida ta’lim-tarbiya jarayonini rejalashtirish”
MMXQTMORO’MM. Toshkent-2010
8. P.Yusupova.“Maktabgacha tarbiya pedagogikasi”. Qo’llanma-1993
9. Z.Valiyeva. Iqtisod alifbosi – 1 sinf.Qo’llanma-1997.
10. N.Yusupova. Musiqa savodi metodikasi va ritmika.Qollanma-2010.
11.G’aybullaev. N Pedagogika. Ma’ruzalar matn
12.M. G’aybullayeva Bir yoshdan uch yoshgacha bo’lgan bolalar tarbiyasi.
T-2006
13. R. Raximova Tarbiyachiga 1001 maslaxat T-2007
14.Bola huquqlari to’g’risidagi konvensiya. T- 2010
15.O. Xasanboyeva Barkamol avlod ma’naviyati. T- 2010
Internet saytlari:
1. www.uznature.uz
2. http://fikr.uz
3. www.ziyonet.uz
4 http://referat.arxiv.uz
MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALAR PSIXOLOGIYASI
FAN DASTURI
Tuzuvchi:
Aripova Sayyora
Mirsaatovna
– Toshkent pedagogika kolleji pedagogika,
psixologiya
kafedrasi
oliy
toifali
o’qituvchisi
Taqrizchilar:
Jalilova Sabohat
Xalilovna
– Nizomiy
nomli
Toshkent
davlat
pedagogika
universiteti
“Amaliy
psixologiya”
kafedrasi
dotsenti
psixologiya fanlari nomzodi,
Vahobova Feruza
Narimanovna
– Lider
bolalar
maktabi
direktori,
psixologiya fanlari nomzodi
Fan dasturi O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarini Axborot-metodik
ta’minlash xizmati huzuridagi “O‘quv-metodik birlashmalari”ning 2017 yil ” 31”yiundagi 3-
sonli yig‘ilish bayonnomasi hamda Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar tayyorlov yo‘nalishlari
bo‘yicha Muvofiqlashtiruvchi kengashning 2017 yil “18” avgustdagi 4-sonli majlis bayoni bilan
ma’qullangan.
I. Kirish
Umumiy psixologiya va maktabgacha yoshdagi bolalarning psixologik xususiyatlarini
bilish har bir murabbiy uchun muhim hisoblanadi. Maktabgacha yosh davrida olib boriladigan
ta]lim-tarbiyaviy ishlar bolalarning yosh psixologik xususiyatlari, psixik jarayonlari, hissiy-
irodaviy holatlarini hisobga olgan holda tashkil etilishi haqida ma’lumotlarga ega bo’lishlari
uchun bu fanni o’qitish muhim ahamiyatga ega.
Dastur maktabgacha va maxsus ta’lim muassasalarida ishlovchi bolalarning ichki ruhiy
dunyosi anglay oladigan, yutuq va kamchiliklari ustida ishlay oladigan bilim va ko’nikmaga ega
bo’lgan kichik mutaxassislarni tayyorlashni ko’zda tutadi.
II.
O’quv fanining maqsad va vazifalari
Fanning maqsadi: O`quvchilarga psixologiya fanining kategoriyalari, hozirgi zamon
psixologiyasi va bolalar psixologiyasi fanining ilmiy tushunchalari, psixologlarining ilmiy
yondoshishlari, shaxs psixologiyasi, faoliyati, shaxsning psixik jarayonlari, individual-psixologik
xususiyatlari bilan, maktabgacha yoshdagi bolalar faoliyati turlari, psixik rivojlanish
qonuniyatlari, bola shaxsining shakllanishi muammolari, bolalar psixodiagnostikasi haqida bilim
berishdan iboratdir.
O’quv fanining vazifalari:
- Umumiy psixologiya fanining asoslari haqida bilim berish,
- maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi va bola shaxsining shakllanish muammolari
haqida bilim berish,
- psixologik bilimdonlikning zaruriy asoslarini tarkib toptirish,
- ish beruvchining taklif va talablari asosida fanning o`qitilishini inobatga olish,
- kasbiy ko’nikmalarni egallash va pedagogik amaliyotda qo’llash,
- o’zlashtirilgan bilimlar bo’yicha tajribalar o’tkaza olish, mustaqil ijodiy fikrlashga
o’rgatish.
III.
O’quv fanining o’zlashtirish natijasiga qo’yiladigan talablar
Fanni o’zlashtirish natijasida o’quvchi:
- psixologiya fanining predmeti, ijtimoiy fan sohasi sifatida va zamonaviy psixologik
bilimlarining o`ziga xosligini;
- psixologiyaning sohalari, tarmoqlari va metodlarini;
- psixikaning yuzaga kelishi va evolyutsiyasini,
- oliy nerv faoliyati va uning qonuniyatlarini;
- inson psixikasining paydo bo`lishi va rivojlanishini;
- faoliyatning psixologik talqini, ehtiyoj va qiziqishlarini;
- shaxsning psixik jarayonlarini: sezgi, idrok, xotira, tafakkur, nutq, xayol, diqqat;
- shaxsning hissiy-irodaviy holatlarini: his-tuyg`u, iroda;
- shaxsning individual-psixologik xususiyatlarini: qobiliyat, temperament va xarakter;
- bolalar psixologiyasining predmeti va psixik taraqqiyot qonuniyatlarini;
- bolaning go’daklik, ilk va maktabgacha yoshdagi psixik rivojlanishini;
- o’yin, ta’lim, mehnat faoliyatini jarayonida bola psixikasining rivojlanishini;
- maktabgacha yoshdagi bolalar psixik jarayonlari, holatlari va xususiyatlarining o’ziga
xosligini;
- bola shaxsining shakllanishi xususiyatlarini;
- bolalarni maktabdagi ta’lim jarayoniga psixologik jihatdan tayyorlashni bilishi;
- o`quvchilar psixologik tasavvurga ega bo`lishlari va ularni o`z kundalik tajribalarida
qo`llashni;
- “Maktabgacha ta’limga qo’yiladigan Davlat talablari”, “Bolajon” tayanch dasturidagi
ijtimoiy-hissiy rivojlanish talablarini aniqlay olishni, ta’lim-tarbiya jarayonini bola shaxsiga
yo’naltirilgan ta’lim asosida tashkil qilishni;
- bola psixik taraqqiyotiga ta’sir qiluvchi omillarni aniqlay olishni;
- “Men” – obrazi orqali o`z-o`zini anglash, baholashni;
- bilish jarayonlarini anglash va boshqarishga o`rgatish, o`z ustida ishlashni;
- psixologik metodlar asosida bolaning psixik jarayonlari va xususiyatlarini aniqlab
berishni;
- psixodiagnostika metodikalarini natijasiga ko’ra qo’llay olish va o’zining kuchli va zaif
tomonlari ustida ishlashni;
- turli yosh guruhidagi bolalar bilan yakka va guruhiy ishlashni mustaqil bajara olish
ko’nikmasiga ega bo’lishi kerak.
IV. Namunaviy mavzular rejasi
Namunaviy mavzular rejasida mazkur fanni o’rganishga ajratilgan umumiy soatlarning
o’quv dasturidagi mavzular bo’yicha taqsimlanishi va fanning mazmuni keltirilgan.
O’quv soatlari miqdori va taqsimoti
t/r
Bo’limlai va mavzular nomi
H
am
m
as
i
Аuditoriyadagi o’quv yuklamasi
soatlarda
М
u
st
aq
il
is
h
Ja’
m
i
N
az
ar
iy
m
as
h
g’
u
lot
A
m
al
iy
m
as
h
g’
u
lot
L
ab
or
at
or
iy
a
S
em
in
ar
lar
K
u
rs
i
sh
ii
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1-bo’lim. Psixologiyaga kirish
18
12
10
2
6
1
Psixologiya fanining predmeti
4
2
2
2
2.
Psixologiya fanining vazifalari, tarmoqlari
va fanlar tizimida tutgan o’rni
4
2
2
2
3
Psixologiya fanining metodlari
6
4
2
2
2
4
Psixikaning nerv-fiziologik asoslari
2
2
2
5
Psixika va ong taraqqiyoti
2
2
2
2- bo’lim. Shaxs va uning faoliyati
20
12
10
2
8
6
Shaxs psixologiyasi
8
6
4
2
2
7
Shaxslararo munosabatlar psixologiyasi
4
2
2
2
8
Faoliyatning psixologik talqini
4
2
2
2
9
Diqqat
4
2
2
2
3- bo’lim. Shaxsning psixik jarayonlari
24
18
12
6
6
10.
Sezgilar
2
2
2
11.
Idrok
6
4
2
2
12.
Xotira
6
4
2
2
2
13
Tafakkur
6
4
2
2
2
14
Nutq
2
2
2
15
Xayol
4
2
2
2
IV-bo’lim. Shaxsning hissiy-irodaviy
holatlari
8
6
4
2
2
16
His-tuyg’ular
4
4
2
2
17
Iroda
4
2
2
2
V-bo’lim. Shaxsning individual-
psixologik xususiyatlari
10
8
4
4
2
18
Temperament
6
4
2
2
2
19
Xarakter
2
2
2
20
Qobiliyatlar
2
2
2
VI-bo’lim. Maktabgacha ta’lim
Do'stlaringiz bilan baham: |