O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’rta maxsus kasb-hunar ta’limi markazi

 
 

---

30 
Unifitsirlangan elektro-kuch o'zgartgich 
Unifitsirlangan elektro-kuch o'zgartgichining ishlash prinsipi elektrik kuch 
kompensatsiyasiga asoslangan.

1.16-rasm. Unifirsirlangan elektro-kuch o'zgartgichning prinsipial sxemasi. 
O'lchanayotgan kattalik o'lchash bloki 9 da mexanik kuch R ga aylantiriladi. Bu 
kuchni o'zgarishi bilan richagli sistema 1 va u bilan bog'langan zaslonka 4, 
boshqaruvchi bayroqcha hamda differensial - transformatorli solishtirish indikatori 5 
da ham kichik o'zgarish hosil bo'ladi. Bu o'zgarishni indikator elektron kuchaytirgich 
6 ga beriladigan o'zgaruvchan tok kuchlanishiga aylantiriladi. Kuchaytirgich 
o'zgarmas tok chiqish signali distansion uzatish yo'liga hamda u bilan ketma - ket 
bog'langan magnitoelektrik qurilma 8 ning ramkasi 7 ga uzatiladi va unda teskari 
aloqali kuch R aylantiriladi. Bu kuch richagli sistema 1 orqali kirish kuchi bilan 
tenglashtiriladi.
O'zgartgichli chiqish signalining o'zgarish chegarasi 0-5 mA. Richagli sistema 1 
korrektor 2 ni bir xilda o'zgartirish orqali o'zgartgichni berilgan o'lchash chegarasiga 
to'g'rilanadi. Kuchaytirgichning boshlang'ich chiqish signali nol' korrektorni 
prujinasi yordamida o'rnatiladi.
O'lchanayotgan kuchni to'g'rilash chegarasi 0-4,9 dan 0-49HN (0-0,5 dan 0 -5 
kgk
). Elektrik signalni uzatish masofasi 5 km.
Unifirsirlangan kuch-chastotali o'zgartgich 
Unifitsirlangan kuch-chastotali o'zgartgichning ishlash prinsipi mexanik kuchni 
o'zgartgich torli elementini tebranish chastotasiga aylantirishga asoslangan. 

---

31 
 
1.17- rasm. Unifitsirlangan kuch-chastotali 
o'zgartgichning prinsipial sxemasi. 
O'lchanayotgan kattalik o'zgarishi o'lchash bloki 7 da elastik sterjen' 1 va torli 
element 3 yordamida qabul qilinib mexanik kuch R ga aylantiriladi. Bu kuchni 
o'zgarishi bilan o'zgarmas magnit maydon sterjen' 1 va torli element 3 da 
deformatsiya hosil bo'ladi. Torli elementning tebranishlar chastotasi o'zgarib, 
kuchaytirgich 5 da o'zgaruvchan tok chastotasiga (1500- 2500 Gs) aylantiriladi, 
berilgan o'lchash chegarasiga asos 4 ga qotirilgan sterjenni aktiv uzunligini 
o'zgartirish orqali to'g'rilanadi. Chiqish signalini qiymati 1500 Gs korrektor orkali 
o'rnatiladi. O'lchanayotgan kuchni o'zgarish diapazoni 0-4,9 dan 0-49 H. Signalni 
uzatish masofasi 10 km.