O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

60-rasm. 
Ikki stoykali bug‘-havo bolg‘asining sxemasi: 
1 – silindr; 2 – stoyka; 3 – shtok; 4 – baba; 5 – pona; 6 va 7 – boyok; 
8 – shabot; 9 – pona; 10 – zolotnik qutisi; 11 – shpindel; 12 – tortqi; 
13 – maxsus qurilma; 14 va 15 – dastalar; 16 – plita; 17 – brus; 18 va 
19 – poydevor. 

---

Silindr porsheniga shtok (
3) 
ulangan, shtokning pastki 
uchiga esa baba 
4 
mahkamlangan. Shtokning ishlash sharoiti 
juda og‘ir, shuning uchun ba’zan, uning ishlash muddati 500 
soatdan ortmaydi. Bunga, ko‘pincha noto‘g‘ri ekssentrik 
zarblar sabab bo‘ladi. Baba staninaning yo‘nal-tiruvchilari 
bo‘ylab harakatlanadi. Ustki boyok (
6) 
babaga pona (5) 
yordamida mahkamlaydi. Xuddi shunday pona (9) pastki 
boyok (7) ni shabot (
8) 
ning yostig‘iga mahkamlaydi. 
Bolg‘a betonli poydevorga o‘rnatiladi. Plita (
16) 
bilan 
poydevor (
19) 
orasiga, shuningdek, shabot (
8) 
bilan uning 
poydevori (
18) 
orasiga zarbni yumshatish uchun qalinligi - 
200 
mm 
li yog‘och (yaxshisi dub) bruslar qo‘yiladi. 
Stoykalar 
poydevorga 
anker 
boltlari 
yordamida 
mahkamlanadi. Bolg‘ani pastki muhrasining yuzasi poldan 
740–750 
mm 
balandlikda bo‘ladigan qilib o‘rnatiladi. 
Bolg‘aning o‘ng tomonda qo‘l bilan boshqarish 
mexanizmi joylashgan. Bu mexanizm orqali boshqariladi. 
67-rasmda pnevmatik bolg‘aning umumiy ko‘rinishi 
tasvirlangan. 
Bolg‘aning ish silindrida baba porsheni yuradi va u 
shatun orqali krivoshipdan harakatga keltiriladi. Silindr (9) 
kompressor vazifasini bajaradi. Kompressor silindri bilan ish 
silindri yuqorigi va pastki kanallar vositasida o‘zaro 
tutashtiriladi, bu kanallar havo taqsimlovchi 6 va 7 
mexanizmlar vositasida rostlanadi. Kompressor porsheni 
pastga tomon harakatlanganda ish silindr porsheni yuqorigi 
va pastki bo‘shliqlaridagi havo bosimlarining o‘zgarishlari 
natijasida pastga tushadi. 
Zarblar soni krivoshipning aylanishlar soniga teng, ya’ni 
o‘zgarmas bo‘ladi. Bu bolg‘alarning pastga tushuvchi 
detallar massasi 1–8 bo‘lib ularda massasi asosan 20–350 
kg. gacha bo‘lgan pokovkalar olinadi