O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi a. G. G‘aniyev, A. K. Avliyoqulov

 Bà’zi elåmåntàr zàrràlàr và yångil yadrîlàrning màssàlàri và
tinchlikdàgi enårgiyalàri
Zàrrà
Ìàssà
Enårgiya
m
0
, kg
m
0
, (à.m.b)
E
0
, J
E
0
, ÌeV
Elåktrîn
9,11 · 10
-
31
0,00055
8,16 · 10
-
14
0,511
Nåytràl måzîn
2,41 · 10
-
28
0,14526
–
135
Prîtîn
1,67 · 10
-
27
1,00728
1,50 · 10
-
10
938
Nåytrîn
1,68 · 10
-
27
1,00867
1,51 · 10
-
10
939
Dåytîn
3,35 · 10
-
27
2,01355
3,00 · 10
-
10
1876
a
- zàrrà
6,4 · 10
-
27
4,00149
5,96 · 10
-
10
3733
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

189
8- j à d v à l
Nåytràl àtîmlàrning màssàsi
Elåmånt
Òàrtib ràqàmi
Izîtîpi
Ìàssà (à.m.b.)
(unsur)
Nåytrîn
0
n
1,00867
Vîdîrîd
1
1
H
1,00783
2
H
2,01410
3
H
3,01605
Gåliy
2
3
Hå
3,01603
4
Hå
4,00260
Litiy
6
Li
6,01513
7
Li
7,01601
Bårilliy
3
7
Be
7,01693
9
Be
9,01219
10
Be
10,01354
Bîr
5
9
B
9,01333
10
B
10,01294
11
B
11,00931
Uglårîd
6
10
C
10,00168
12
C
12,00000
14
C
14,00324
Àzît
7
13
N
13,00574
14
N
14,00307
15
N
15,00011
Êislîrîd
8
16
O
15,99491
17
O
16,99913
18
O
17,99916
Ftîr
9
19
F
18,99840
Nàtriy
11
22
Na
21,99444
23
Na
22,98997
Ìàgniy
12
23
Mg
22,99414
Àluminiy
13
30
Al
29,99817
Êråmniy
14
31
Si
30,97535
Fîsfîr
15
31
P
30,97376
Êàliy
19
41
K
40,96184
Êàlsiy
20
44
Ca
43,95549
Qo‘rg‘îshin
82
206
Pb
205,97446
Pîlîniy
84
210
Po
209,98297
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

190
Ì U N D À R I J À
So‘zbîshi ..............................................................................................3
Optika
I bob
.
 Îptikà elementlari
.....................................................................4
1- §. Yorug‘lik hàqidàgi tà’limîtning rivîjlànishi.
Yorug‘likning elåktrîmàgnit tàbiàti .............................................4
2- §. Yorug‘likning tåzligi ....................................................................7
3- §. Yorug‘likning õàràktåristikàlàri. Fîtîmåtriya elåmåntlàri ............. 10
4- §. Yorug‘likning qàytish và sinish qînunlàri. Òo‘là qàytish ............ 13
5- §. Linzàlàr. Yupqà linzà fîrmulàsi ................................................. 16
6- §. Yorug‘likning to‘lqin nàzàriyasi. Gyuygåns prinsipi .................. 19
7- §. Yorug‘lik intårfårånsiyasi ........................................................... 21
8- §. Yorug‘lik intårfårånsiyasini kuzàtish usullàri.
Yorug‘lik interferensiyasidan foydalanish ................................... 25
9- §. Yorug‘lik difràksiyasi ................................................................. 29
10- §. Pàràllål nurlàr dàstàsining yakkà tirqishdàgi difràksiyasi.
Difràksiîn pànjàrà. Difràksiyadàn fîydàlànish ............................ 32
11- §. Gîlîgràfiya hàqidà tushunchà .................................................... 36
12- §. Yorug‘likning qutblànishi. Qutblàgichlàr .................................... 39
13- §. Yorug‘lik dispårsiyasi ................................................................. 44
14- §. Nurlanish và yutish spåktrlàri. Spåktràl ànàliz ........................... 47
15- §. Elåktrîmàgnit to‘lqinlàr shkàlàsi. Infràqizil và
ultràbinàfshà nurlàr ................................................................... 51
16- §. Råntgån nurlàri ........................................................................ 53
Ìàsàlà yechish nàmunàlàri ........................................................... 56
Mustaqil yechish uchun masalalar ................................................. 58
Test savollari ................................................................................. 59
Bobning asosiy xulosalari ............................................................... 60