O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o. Murtazayev, F. Axrorov qishloq xo’jaligi

16-BOB. O’SIMLIKCHILIK TARMOQLARI SAMARADORLIGINI OSHIRISHNING UMUMIY MUAMMOLARI
«Podshohlik dehqonchiliksiz yashay olmaydi»

Abu Rayhon Beruniy

Jahonning shodligin boisi dehqon,

Uning birla ekinzor, bog’u-bo’ston.

Jafokash, paxlavon mehnat chekadur,

To’kib ter, barchaning rizqin ekadur.

Nosir Xisrav
1.O’simlikchilikning xalq xo’jaligidagi ahamiyati
O’simlikchilik qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishining yetakchi tarmog’i hisoblanadi. Uning mahsulotlari insonlar uchun oziq-ovqat, chorvachilik uchun yem-xashak, sanoat uchun – xom ashe sifatida foydalaniladi.

O’simlikchilik mahsulotlari jahon xalqlarining eng yirik tabiiy va iqtisodiy boyligidir. XXI asr boshlarida jahon olimlari tomonidan yer yuzida 500 mingga yaqin o’simliklarning mavjudligi aniqlangan. Ularning 23 ming yoki 4,6 foizining mahsulotlaridan jahon xalqlari turli xil maqsadlar uchun foydalanadilar. Ularning 6 ming yoki 26,1 foizi madaniy ekinlar guruhiga kiradi, shu jumladan 400 turi yoki 6,6 foizi O’zbekistonda uchraydi; ulardan 120 yoki 30 foizi ochiq va yopiq maydondarda rivojlantiriladi, ularning mahsulotlaridan aholi uchun oziq-ovqat, chorva uchun – yem-xashak, sanoat uchun natural xom ashyo sifatida foydalaniladi, xolos.

Ilmiy izlanish natijalari shuni ko’rsatadiki, jahon, shu jumladan O’zbekiston xalqlari, yaqin kelajakda o’simlikchilik mahsulotlaridan yanada kengroq va samaraliroq foydalanish uchun real imkoniyatlarga ega. Asosiy vazifa bosqichma-bosqich ularni ishga solish, ko’proq, sifatliroq va raqobatlilik darajasi yuqoriroq mahsulotlarni ishlab chiqarish, binobarin iste’mol qilishdir.