O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o `zbekiston respublikasi qishloq xo`jaligi vazirligi

11-Amaliy mashg‘ulot
Chorvachilik va parrandachilik binolarida ichki iqlim. Shamollatish sistemalari ularning tuzilishi va ishlash prinsipini o‘rganish.
1. Ishning maqsadi: ichki iqlimni ta'minlash tizimlari, texnik vositalarining vazifasi, tuzilishi, ishlash jarayoni va ularni ishga tayyorlash bo’yicha ko’nikmalar berish.
2. Kerakli jihozlar: ichki iqlimni ta'minlash tizimlari, texnik vositalari, ko’rgazmali qurollar, o’quv filmlari.
3.Ishni bajarish tartibi:
Zootexnik va sanitar-gigienik talablar. chorvachilikda yuqori sifatli mahsulot olishning muhim jihatlariga binolarda ichki iqlimni tashkil etish ham kiradi.
Ichki iqlim - bu fizik, kimyoviy va biologik faktorlarning bino ichida bo’lgan havo qatlamidagi yig’indisidir. Ichki iqlimning muhim parametrlariga qo’yidagilar kiradi: harorat va havoning nisbiy namligi, havoning harakat tezligi, kimyoviy tarkibi hamda muallaq uchuvchi chang zarrachalari va mikroorganizmlar.
Bu faktorlarning qishloq xo’jalik hayvonlari va parrandalari organizmiga ta’siri ulardagi biofizik jarayonlarning o’zgarishiga olib keladi, bu esa o’z navbatida organizmga, mahsuldorlikka salbiy ta’sir etadi. Oxir oqibatda ishlab chiqarish samaradorligi pasayadi. Aytib o’tish joizki, har xil turdagi va yoshdagi Qishloq xo’jalik hayvonlari va parrandalari o’ziga xos ma’lum sharoitlardagi tashqi muhitni talab eta-diki, bu ularning fiziologiyasi va modda almashinuvi bilan bog’likdir.
Optimal ichki iqlim deganda tashqi muhit faktorlarining Shunday majmuasi tushuniladiki, bunda Qishloq xo’jalik hayvonlari va parran-dalarining organizmi fiziologik xususiyatlarini eng yaxshi jihatlarini namoyon qiladi va natijada maksimal mahsuldorlikka hamda minimal ozuqa sarfiga erishiladi.
Qishloq xo’jalik hayvonlari va parrandalarini saqlashning zootexnik va sanitar-gigienik talablarini qondirish ichki iqlimning optimal ko’rsatkichlarini binolarda texnologik loyihalash normalariga mos keltirish bilan amalga oshiriladi. Bu normalar texnologik sharo-itlardan kelib chiqib va harorat o’zgarishining, havo nisbiy namligining, havo qatlamlari ko’chish tezligining hamda havodagi zaharli gazlarning miqdori qancha bo’lishini aniqlaydi.
Umumiy holda binoga kirayotgan havoga ishlov berish changdan toza-lash, xidlarni yo’qotish (dezodoratsiya), zararsizlantirish (dezinfektsiya), qizdirish, namlash (yoki quritish) va sovitishlarni o’z ichiga oladi.
Kiradigan havoga ishlov berish texnologiyasini yaratishda sistemaning iqtisodiy jihatdan samarali bo’lishiga harakat qilish bilan birgalikda avtomatik rostlash sodda bo’lishiga e’tibor qilinadi. Bundan tashqari, binolar quruq, issiq, yaxshi yoritilgan va tashqi shovqindan chegaralangan bo’lishi lozim.