O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o `zbekiston respublikasi qishloq xo`jaligi vazirligi

Bosimni sozlovchi armatura deb suv sarfini sozlash, yopib-ochish uchun xizmat qiladigan surma klapan, diskali buriluvchi tambaga aytiladi.
Asrovchi armatura quvurlar yuqori bosim uchun qo’llanilib, ularga qaytarmas va asrovchi klapanlar, havo vantuzi kiradi. Qaytarmas klapanlar bosim yuqori bo’lgan quvurlarga o’rnatilib nasos to’xtab qolgan taqdirda suvni quvur bo’ylab orqaga qaytmay ushlanib qrli-shi uchun xizmat qiladi. Quvurlarni yuqori bosimdan saqlash uchun asrash klapanlari qo’llaniladi.
Vantuzlar quvurlarning yuqori nuqtalariga o’rnatilib, yig`ilib qolgan havolarni chiqarib yuborish uchun xizmat qiladi. Taq-simlovchi armaturaga taqsimlash kolonkalari, kranlar va yong`in gid-ranlari kiradi.

38-chizma. Suv tarmog`i armaturasi:
a—surma klapan: 1—korpus; 2— qopqoq; 3— maxovik; 4—shpindal; 5—pona; 6— bosim ventil muftasi; b—kran; 1—korpus; 2—klapan; 3—maxovik; 4—shpindel; 5—zichlagich;
5—klapan; e— qaytarmas klapan mufta: 1—korpus; 2—klapan; g—qaytarmas flanetsli klapan; d—qabul klapani: /—korpus; 2— qopqoq; 3— klapan; 4—tur; e—dastak shaklidagi asrash klapani: 1—korpus; 2—tirgak; 3—dastak; 4—yuk; 5— qopqoq; 6— klapan; as— vantuz: —korpus; 2—qopqoq; 3—gayka;4—havo chiqaruvchi teshik; 5—shar; 6—tayanch; z—suv olish krani: 1—probkali; 2—ventilli.
Suv ta`minoti tizimidan foydalanishning asosiy vazifalari:

4. 
   suvni ifloslanmasligi uchun suv manbaini sanitar himoya lash;
   

suv ta`minoti tarmog`ini texnik tayyor holda saklash.
Suv manbaini toza hodda saqlanishini ta`minlash uchun sanitar himoya doirasini hosil kilish zarur. Suv sifati nazorati yiliga 1—2 marta tahlil qilinib, quvurlar xlor ohagi bilan ishlov beriladi. Suv quduqdan doimiy ravishda bir xilda, tekis olinishi zarur. Aks hollarda quduq suvi bilan loyqa chiqishi, quduq debiti kamayishi mumkin. Xo’jalikda chorvachilik fermasi, inshooti, binosi suv ta`minoti chizmalari saqlanishi lozim.
Suv tarmog`i bosim tizimi, armaturalari doimiy ravishda vaqti-vaqti bilan kuzatilib tekshirilib turiladi. Quvurlar ularga ruxsat etilganidan yuqori bosim ostida ishlashlari man etiladi. Tekshirish vaqtida quduqlari tozalanadi. Tarmoqdagi nosozlik suvni oqishi bilan kuzatiladi. Buning ta`sirida:
1)yerning yuzasida namlik paydo bo’ladi; 2) suvning bino erto’lalarida paydo bo’lishi;
bosimning pasayishi sodir bo’ladi.