O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o `zbekiston respublikasi qishloq xo`jaligi vazirligi

Uch fazali asinxron motor stator cho’lgamlarining boshi va oxirini aniqlash sxemasi

a - birinchi va ikkinchi fazalar chiqishlarini belgilash (S1—S4 va S1-S6) tugri — lampa yonadi, b — chiqishlarni blgilash noto’gri — lampa yonmaydi.


2-ilova
Q=4 bulgan sirtmoksimon stator cho’lgamining yoyilma sxemasi.

Asinxron mashinani mexanik tavsifi.

Manba kuchlanishi o’zgarmas bo’lganda rotor aylanishlar soni (p₂) ning aylantiruvchi momentga bog’liklik egri chizigi asinxron motorning mexanik tavsifi deyiladi.
Asinxron motorning ishchi tavsiflari.

Motor toki, sirpinishi,istemol quvvatini, quvvat koeffitsentini va foydali ish koeffitsentini motor validagi foydali quvvatga boglik grafigiga motorni ishchi tavsiflari deb aytiladi


асинхрон машинани иш режимлари..



Генератор


Электромагнит тормоз

Мотор

Asinxron mashina generator rejimida aylanuvchan magnit maydonini xosil kilish uchun elektr tarmogidan zaruriy reaktiv energiyani oladi, lekin tarmokka, birlamchi motorni mexanik energiyasining o’zgarishi natijasida, olingan aktiv energiyani iste’molchiga beradi. Shunga e’tibor berish kerakki, asinxron generatorlar fakat sinxron generatorlar bilan birgalikdagina ishlashi mumkin, bunda sinxron generatorlar reaktiv energiya manbai vazifasini o’taydi.

Asinxron mashinaning elektromagnit tormoz rejimi motorning rotorini tez to’xtatish zarur bo’lgan hollarda ko’llaniladi Elektromagnit tormozlashning asosiy afzalligi kichik tezliklarga, xatto p₂ ~ 0 da ham katta tormozlovchi moment xosil kilishidir.
Asinxron mashina.

1-val 2, 6- podshipniklar; 3-podshipnik kopkogi; 4 – chiqishlar kutisi; 5 – ventilyator; 6, 8 – ventilyator gilofi; 9–qisqa tutashgan rotor uzagi; 10-stator uzagi; 11 – korpus; 12 – panjalar;
Rostlash ob’ekti va avtomatik rostlagich majmui avtomatik rostlash tizimi (ART ni) hosil qiladi, Har qanday avtomatik roslash tizimini ish- jarayonida turli faktorlar ta’sirida bo’ladigan alohida qurilmalar - elementlar tarzida ko’rsatish mumkin. Bularga tizimning ham o’ziga ham uning alohida elementlariga keladigan ta’sirlar kiradi. Ta’sirlar ichki za tashqi bo’ladi (misollar keltirish va so’zlab berish kerak). Tizimlarning ish jarayonida rostlanadigan miqdorini belgilangan chegarasida saqlash yoki topshiriqdagi qonun bo’yicha -o’zgartirish rostlanishning ochiq yoki berk tsiqllari bo’yicha bajarilishi mumkin. Ketma-ket ulangan: rostlash ob’ekti RO, rostlagich R va topshirgich 3 (bu qurilma yordamida tizimga topshiruvchi, x(0 beriladi) dan. tuzilgan tizimni ko’rib chiqib, ochiq va berk tsiqllar bo’yicha rostlash sxemalarini o’rganish.
Avtomatik jarayoni to’liq, chala va kompleks turlarga bo’linadi. -Avtomatik qurilmalar shu jarayonda qo’yidagicha funktsiyalarni bajaradi.
A) avtomatik signalizasiyasi nonormal va avariya texnologik o’lchamlarini o’zgartirishini xizmat qiluvchi xodimlarga etkazish (tovush, chiroq) V) avtomatik himoya lash - texnologik qurilmalarni nonormal ish rejimlaridan himoya lash uchun xizmat qiladi (himoya lash apparatlar ish mexanizmlarini avtomatik ravishda ishdan uzadi).
S) Blokirovka qilish - ayrim mexanizmlar, qurilma va elemeatlam! o ‘zam Qo ‘shish.
O) avtomatik boshqarish - odamning ishtirokisiz texaik vositalar ob’ektlarini boshqarish yoki avtomatik sozlssh, rostlash, birorta texnologik o ‘lchamlarni nazorat qilish.
Avtomatika tizimini bir qismi avtomatika elementi deb ataladi. Sezgir elementlar - datchiklar, o’zgartkichlar, taqqoslash elementlari, kuchaytirisblar, ijroiya mexanizmlarining elementlari, rostlash ob’ektlari korrektlovchi elementlar va sozlash elementlaridan iborat. Qo’shimcha ravishda komanda apparatlar, himoya apparatlari va nazorat - o’lchash asboblari ishlatilishi mumkin.
3. Rostlanuvchi miqdorning barqaror qiymatidan og’isiiini o’ichaydigan har qanday avtomatik rostlash tizimida o’lchash organi bo’ladi. o’lchash organi opshshning faqat qiymati va ishorasigina o’lchab qolmay, balki shu og’ishm Bg keyinchalik avtomatik rostlashni tizimida foydalanish uchun qulay ko’rinishga ham keltiradi. Elektrik miqdorlarni o’lchash boshqalarga nisbatan oson. Shuning uchun ko’pchilik hollarda noelektrik miqdorini chiqishidagi elektrik datchiklar o’zgartiradi. Bunday o’lchash organlari datchiklar deb Datchiklar, birinchidan, o’lchanadigan miqdorning nomi bo’yicha, ikkinchidan, o’lchash organining signali qanday parametrga o’zgartirilishiga qarab tasniflanadi. Reostatli datchiklar avtomatika tizimlarida turli kuch, moment, chiziqli va burchakli qo’shishlar va boshqa rostlanuvchi miqdorlarni o’lchash uchun kumirli, potensioraetrik, tenzometrik va kontaktli datchiklar ishlatiladi.
Induktiv datchiklar ishlash prinsipi po’lat yakor siljiganda g’altakning induktiv qarshiligining oddiyligi va puxtaligi, chiqishdagi -quvvatning kattaligi va harakatdagi kontaktlarning yo’qligi tufayii bosimni. o’lchash va rostlash, turli suyuqliklar va gazlar sarfini o’lchashda keng qo’lamda ishlatilmoqda. .
Sig’imli datchiklar - kondensatorning sig’imi elektrodlarning shakliga va geometrik o’lchamlariga, dielektrik kirituvchanlikga, qoplamalari orasidagi masofaga bog’liq.
O’lchanadigan noelektrik miqdor bevosita kondensatorning yuqorida aytilgan parametrlaridan biri ham bo’lishi va o’zgarib, kondensatorning sig’imini o’zgartirishi mumkin.
Fotoelektrik o’zgartgichlar - noelektrik miqdorlarni o’lchash uchun fotoelektrik o’zgartgichlar fotoelementlar keng ko’lamda ishlatiladi. ularni ishlash prinsipi fotoelektrik effektga asoslangan.
Harorat datchiklari - qizdirilgan jism yoki boshqa biror muhit haroratini turli asboblar bilan o’lchash mumkin. Amalda kontaktli termometrlar, qarshilik termometrlar, termoparalar, yarim o’tkazgichli termo-qarshiliklar, termostatlar, bimetall termorostlagichlar va boshqalar keng ko’lamda ishlatilmoqda (so’zlab berish kerak).
Birorta soddalashtirilgan avtomatik boshqarish sxemasini tuzilishi va ilashini so’zlab berish kerak. (Masalan, havo haroratini avtomatik rostlash elektrik sxemasi, minorali yoki minorasiz suv nasos stantsiyalarini avtomatik boshqarish elektrik sxemalari).
4. Qishloq xo’jalik ishlab chiqarish jarayonlarining avomatlashtirish qishloq xo’jaligini elektrlashtirish sohasida samarali yo’nalishlardan biridir, Qishloq xo’jalik ishlab chiqarishini avtomatlashtirishni qo’yidagi hollarda samarali deb hisoblash mumkin: mehnat imumdorligi oshadi va bevosita harajatlar kamayadi va kapitai - harajatlar kamayadi. Avtomatlashtirishning samaradorligini bildiruvchi asosiy eng muhim texnika -iqtisodiy ko’rsatkichlarga qo’yidagilar: harajatni qoplash muddati, rentabellik, qo’l mehnati sarfini kamaytirish, texologikni oshirish kerak.
1). Avtomatlashtirishga ketgan ulgurji harajatlarvi qoplash muddati:
T=(Ka-Kn)/(En-Ea), bu erda Ka va Kn - atomatlashtirilgan va avtomatlashtirilmagan ishlab chiqarishga sarflangan ulgurji harajatlar. Yen va Yea,-avtomatlashtirilgan va avtomatlashtirilmagan ishlab chiqarishdagi ekspluatatsion harajatlar.
2). Ishlab chiqarishning rentabelligi ishlab chiqarishning davomadi darajasini bildiradi R=(S1-S2)/Sx%, bu erda S - mahsulotning ulgurji bahosi, mahsulotning tannarxn.
3). Qo’l mehnatn sarfini kamaytirish foiz hisobida aniqlanadi. AZ=(ZmM. - Zi.a,j/3t n. xl% bu erda, Zt.p. pa Zt.a. avtomatlashtirilmagan va avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish mahsulot birligiga mehnat sarflari.