O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti boshlang’ich ta’lim fakulteti boshlang’ich ta’lim pedagogikasi kafedrasi boshlang’ich ta’limda pedagogik diagnostika

Oiladaga sog‘lom muhitni tashxis etish. Oilada sog'lom turmush tarzini saqlashga doir-ota-onalaming pedagogik-psixologik tayyorgarligiga bo'lgan ehtiyojni tashxis etish bo'yicha maxsus amaliy ish quyidagicha amalga oshiriladi:
-maqsadni belgilash, ya’ni oiladagi erishilgan yutuqlami aniqlab, ularga suyangan holda ota-onalarning yana qanday imkoniyatlarga ega ekanliklarini hamda qanday
yordamga muhtoj ekanligini belgilash;
-harakatlar algoritmi, ya’ni ota-onalar orasida oila tashxisini o'matishga doir anketalar tarqatish, ularga javoblar olish, tahlil etish, ulaming tavsifiga ko’ra ota-onalarni kichik guruhlarga ajratish va tashxis natijalari bilan tanishtirish kabi faoliyatdir;
-tashxis asosida pedagogik konsiliumlami tashkil etish, psixologik xizmatni amalga
oshirish rejalarini tuzish ishlari amalga oshiriladi. Oila diagnostikasini amalga oshirishda oila va oilaviy munosabatlarning psixologik holatini, muhitni o'rganishga doir »Oilada pedagogik muhimi aniqlash», «Tipik oilaviy hayot», «To'gallanmagan jumlalar», «Oilaning kinetik rasmi» nomli mashhur metodikalardan foydalanish mumkin.
Oilaviy tarbiyaning o'ziga xosligi Shundaki, u bolalarga ota-ona, qon-qardoshlik, avlod-ajdod hislatlarini uzatadi, uning davomiyligini saqlaydi, farzandni shaxs sifatida shakllantiradi, hayotga tayyorlaydi.
Oiladagi pedagogik muhitni tashxis etish. Oiladagi sog'lom muhit, odamiylik, insonparvarlik munosabatlari farzandning ruhiy dunyosiga ijobiy ta’sir ko'rsatadi. Ota-onaning о’zaro yaxshi munosabati, mehribonligi, g’amxo'rligi oiladagi farzandlarning munosabatlarini to’g'ri Shakllantirishga yordam beradi. Ona qizida muloyimlik, Shirinsuxanlik, qizlarga xos oriyat, uyatchanlik, ibo, ifFat kabi fazilatlarni tarbiyalash bilan birga, unga uy-ro'zg'or yumushlarini o'rgatish ham lozim. Ota o'g'lida to'g'riso'zlik, mehnatsevarlik, oliyjanoblik, fidoiylik, saxovat peshalik kabi hislatlami shakllantirishi bilan birga uyda erkaklar bajaradigan barcha yumushlardan xabardor qilishi kerak. Ayrim statastik ma’lumotlarga qaraganda bugungi intensiv turmush tarzini kechirayotgan oilalarda ideal siymoga yaqin ota haftasiga farzandlari tarbiyasiga atigi 1,5 soat, ona-4-5 soat, ish bilan mashg'ul deb qaraluvchi ota-12 minut, ona-3 soat vaqtini ajratar ekan. Bundan ko'rinib turibdiki bu ajratilgan vaqt bolalarning barkamol shaxs sifatida qaror topishida yetarli emas. Ayrim oilalarda erkaklaming bola tarbiyasidagi ishtiroki kam vaqti egallaydi. Shu sababli bugungi kunda ко’cha bezori, deviant xulqli bolalar paydo bo’lmoqda.
Ma’lumki, oila va qarindoshlik munosabatlari har qanday kishi hayotining zaruriy qismi hisoblanadi. Oilaviy munosabatlar-er va xotin, ota-onalar va bolalar, aka-ukalar va opa-singillar o'rtasidagi munosabatlar har jihatdan iliq va qoniqarli bo'lishi mumkin. Ammo bu munosabatlar yoshlami chuqur umidsizlik va gunohkorlik to'yg'ulariga yetaklovchi muammolar va ixtiloflar bilan ham to'la bo'lishi mumkin. »Oilaviy hayotning «qorong'u tomonlari» televideniye va boshqa ommaviy axborot vositalarida namoyish qilinadigan ayrim ko'rkam manzaralariga ziddir. Oilaning buzilishiga va ajralishiga olib keladigan ziddiyatlami, janjallarni hisobga olgan holda, oilaviy hayotning o'ziga tortmaydigan ko'pgina salbiy tomonlari ham mavjud. Ba’zan ruhiy kasalliklar ham oilaviy munosabatlar xarakteriga ta’sir etadi.