O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti boshlang’ich ta’lim fakulteti boshlang’ich ta’lim pedagogikasi kafedrasi boshlang’ich ta’limda pedagogik diagnostika

Bolalar ijodini o’rganish. Bolalar ijodini o’rganish ko’p qirrali jarayondir. Bunda ta’lim va tarbiya maskanlari tarbiyalanuvchilarining o’ziga xos individual tartibdagi faoliyatlari tahlil qilinadi, muayyan xulosalarga kelinadi. Ularming turli yozma ishlari, daftarlari, tutgan kundaliklari, she’r va hikoyalari, hayotiy rejalari, insholari, turli yozma hisobotlari, chizgan rasmlari, haykaltaroshlik ishlari, bastalagan kuylari, yozgan va ijro etgan qo’shiq va raqslari ularning dunyoqarashi va ma’naviyatini o'rganish uchun manba bo’lib xizmat qiladi. Bu metod orqali yoshlar orasidan iqtidor egalari, noyob qobiliyatga ega bolalar ajratib olinadi. Ayniqsa, bizning respublikamizda mustaqilligimizning dastlabki kunlaridanoq iqtidorli yoshlarni aniqlash, ularning qobiliyatlarini rivojlantirish maqsadida salmoqli ishlar amalga oshirilayapti. Bugungi kunda iqtidorli yoshlanmiz jahon mamlakatlarining fan olimpiadalarida, turli ko’riklarda (san’at, musiqa va boshqa), sport maydonlarida o’zlarining iqtidorini namoyish qilishmoqda, zehn va bilim, kuch va chaqqonlik, shijoat va g’ayrat bobida dunyodagi boshqa millatlardan kam emasligini namoyish qilishmoqda, g’olibliklarni qo’lga kiritishmoqda. Ta’lim va tarbiya muassasalarida iste’dodli, iqtidorli yoshlar aniqlanib, ular bilan alohida ish olib borilmoqda. Bolalar ijodi fan olimpiadalari, mavzular bo’yicha ko’rgazmalar, qushiq va raqs tanlovlari, maktablar bo’yicha viktorinalar, musobaqalar, sayohatlar va boshqalarda namoyon bo’ladi.
Tajriba-sinov metodi - tajriba- (“eksperiment” so’zi lotincha “sinab ko’rish”, “tajriba quyish” ma’nosini anglatadi) tajriba ishlari, asosan ta’lim -tarbiya jarayoniga aloqador ilmiy faraz yoki amaliy ishlarning tadbiqiy jarayonlarini tekshirish, aniqlash maqsadida o’tkaziladi. Tajriba -sinov metodi sharoitga qarab 3 xilda o’tkaziladi: 1.Tabiiy tajriba, 2. Laboratoriyaviy tajriba, 3. Amaliy tajriba.
Pedagogik diagnostikada tadqiqotlarni tashkil qilish. Ilmiy-pedagogika tadqiqotlarining tarkibi, unga ilmiy izlanishlarning u yoki bu elementini kiritish bilan bog’liq ravishda har xil o’zgarishlarni boshdan kechirdi. Ilmiy-pedagogik tadqiqotlar tarkibini birmuncha umumlashgan ko’rinishda tasvirlash mumkin. Ilmiy pedagogika tadqiqotlarini tashkil qilishda ma’lumotlarni yig’ish, xulosalarni jamlash, tadqiqot bo’yicha miqdoriy tahlil o’rtacha miqdoriy raqamlarni aniqlash, ilmiy faraz, xulosalarning to’griligini ta’minlovchi ma’lumotlarni yig’ish: (buning uchun turli xil metodlar qo’llaniladi); ta’lim -tarbiya jarayoniga oid ishchi farazni ilgari surish, uni nazariy va amaliy jihatdan sinovdan o’tkazish maxsus metodikasini ishlab chiqarish va boshqalar muhim ahamiyat kasb etadi.
Tadqiqotchi o’zi tadqiq etayotgan predmet yoki hodisalarni o’rganishda ilmiy bilishning turli metodlaridan foydalanish asosida ma’lum yangi bilimlarni hosil qiladi. Bu yangi bilimlar o’zlarining paydo bo’lishidan, to insoniyatning nazariy bilimlari tizimlari - fanlarga kirib kelishgacha, har xil ko’rinishlarda bir qancha taraqqiyot bosqichlarini bosib o’tadi. Ilmiy tadqiqot asosida paydo bo’lgan yangi bilimlarning rivojlanishidagi turli ko’rinishdagi bu bosqichlar ilmiy bilishning shakllari deyiladi. Ilmiy bilish bunday shakllarining asosiylarini ilmiy g’oya, muammo, faraz, nazariya va ilmiy oldindan ko’rishlar tashkil qiladi. Ilmiy g’oya ilmiy bilishning birinchi shaklidir.
Diagnostikada so'rov metodlari. Pedagogik diagnostikada turli og'zaki so'rov metodlari mavjuddir. Nostandart intervyu ko'proq birinchi sinov qadamini eslatadi.
Bunda muammoni aniqlash, axborot to'rlash rejasining asosiy holatlarini yana bir bor tekshirib ko'rish va tadqiqot ob’yektini aniqlash zarur. Intervyu o'tkaziladigan mavzu tanlangach, uni olib boruvchi faqat oraliq savollar yordamida mavzuni kerakli yo'nalishga buradi. Javob beruvchi o'zining qarashlarini o'ziga qulay shaklda bayon qilish uchun keng imkoniyatga ega bo'ladi. Bu erkin shakl intervyu oluvchiga katta talab yuklaydi.