О‘zbekiston Respublikasi Oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Maxsus sirtqi bо‘lim

Hayvonlar

O‘simliklar

Suv

Quyosh

Yer

Hasharotlar

Insoniyot

Tog‘lar

Xattaxtaga ikkita bo‘sh plakat ilib qo‘yiladi. O‘qituvchi ularning biriga «Oziq-ovqat», ikkinchisiga «Kiyim-kechak» deb yozib qo‘yadi. Guruhlardagi o‘quvchilar navbat bilan plakatga insonga oziq-ovqat yoki kiyim-kechak beruvchi tabiat bo‘laklarining nomlariga oid so‘zlarni yozadi.
«Quyosh» guruhi quyidagilarga ta’rif beradi:
Oziq-ovqat bilan ta’minlovchilarga o‘simliklar, mevali daraxtlar, hayvonlar (qoramol, qo‘y, echki, ot va h.k.), parrandalar, qushlar kiradi.

Oziq-ovqat

Qushlar

Mevalar daraxtlar

O‘simliklar

Hayvonlar

Parrandalar

«Yulduzlar» guruhi quyidagilarga ta’rif beradi:
Kiyim-kechak bilan ta’minlovchilarga o‘simliklar (paxta tolasi), hayvonlar (qo‘y, echki juni, bo‘ri, tulki, quyon terilari), ipak qurtlari kiradi.

Kiyim-kechak

Hayvonlar terisi

Hayvonlar yungi

Paxta tolasi

Ipak qurti

O‘qituvchi javoblarni to‘ldiradi va umumlashtiradi.
O‘qituvchi: — Bugungi darsimizda ona tabiatni muhofaza qilish, bu sohada olib borilayotgan ishlar, hozirgi kundagi ekologik vaziyat, uning insoniyatga ta’siri haqida suhbatlashamiz.
Saxiy tabiat insonlardan o‘z ne’matlarini ayamaydi. Biroq biz unga qanday javob beryapmiz?! Tabiatga ehtiyotsizlik, beparvolik, «Tabiatdan in’om kutib o‘tirmaymiz, balki tortib olamiz!» qabilidagi munosabatlar oqibatida ekologiya halokat yoqasiga kelib qoldi.
Ma’lumki, «ekologiya» so‘zi lotincha bo‘lib, «ekos» — uy-joy, «logos» fan demakdir. Tevarak-atrof zaharli moddalar bilan yildan yilga ifloslanib borar ekan, insoniyat ekologik bilimga muhtojdir. Inson tabiat boyliklarini tezroq qazib olib, o‘z ehtiyojlarini ko‘proq qondirish uchun texnika vositalaridan foydalanib, ona Yer qo‘ynida yotgan juda ko‘p moddalarni atrof-muhitga sochib yubordi. Bundan tashqari, ko‘proq hosil yetishtirish uchun kimyoviy moddalardan foydalanildi va ko‘p zaharli moddalar tuproqqa, atrof-muhitga tarqaldi. Shuning uchun muayyan miqdorda atrof-muhit va tirik organizmlar zaharli moddalar bilan zararlanib boraverdi.

1.